Skrzydlik prątnikowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Skrzydlik prątnikowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	prątniki
Rząd	widłozębowce
Rodzina	skrzydlikowate
Rodzaj	skrzydlik
Gatunek	skrzydlik prątnikowy
	Nazwa systematyczna
	Fissidens bryoides Hedw.; Sp. Musc. Frond. 153 1801.
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skrzydlik prątnikowy (Fissidens bryoides Hedw.) – gatunek mchu należący do rodziny skrzydlikowatych (Fissidentaceae).

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Ameryce Północnej (Grenlandia, Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk), na Karaibach, w Ameryce Centralnej, Ameryce Południowej, Europie i Azji^[4]. W Polsce podawany m.in. z pasma Gorców^[5] i Bieszczadów^[6].

Morfologia

Gametofit: Osiąga wysokość 3–11 mm wysokości. Łodyżki nierozgałęzione lub rozgałęzione, z listkami wyrastającymi w ok. 20 parach. Listki lancetowate do podłużnie lancetowatych lub podłużnie języczkowatych, o rozmiarach 0,8–2,7 mm na 0,2–0,5 mm. Żebro kończy się 6 komórek przed szczytem listka.
Sporofit: Seta długości 1,4–10 mm. Puszka zarodni o długości 0,2–1,2 mm. Zarodniki o średnicy 10–20 µm^[4].

Biologia i ekologia

Gatunek kilkuletni, jednopienny^[6].

Gatunek cienioznośny, mezofilny, neutrofilny. Rośnie na glebie, w zbiorowiskach leśnych i na skarpach na obrzeżach potoków. W Bieszczadach występuje na wysokości do 950 m n.p.m.^[6]

Systematyka i nazewnictwo

Synonimy^[3]: Dicranum viridulum Sw., Fissidens alpestris (Lindb.) J.J. Amann, Fissidens andersonii Grout, Fissidens exiguus Sull., Fissidens falcatulus Renauld & Cardot, Fissidens hawaiicus E.B. Bartram, Fissidens inconstans Schimp., Fissidens oahuensis E.B. Bartram, Fissidens pusillus (Wilson) Milde, Fissidens synoicus Sull., Fissidens texanus Lesq. & James, Fissidens viridulus (Sw.) Wahlenb., Schistophyllum bryoides Lindb.

Zagrożenia i ochrona

Stanowiska gatunku występują w Polsce na obszarach chronionych w obrębie Bieszczadzkiego Parku Narodowego^[6] oraz Gorczańskiego Parku Narodowego (jako Fissidens pusillus)^[5]. W Bieszczadach uznany za bliski zagrożeniu (NT)^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-06-07] (ang.).
↑ ^a ^b Fissidens bryoides Hedw.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Fissidens bryoides. [w:] Flora of North America Vol. 27 [on-line]. [dostęp 2017-05-02]. (ang.).
↑ ^a ^b Adam Stebel, Paweł Czarnota. Wykaz mchów pasma Gorców w polskich Karpatach Zachodnich. List of mosses of the Gorce range in the Polish Western Carpathians. „Ochrona Beskidów Zachodnich”. 4, s. 7–25, 2012.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jan Żarnowiec, Adam Stebel: Mchy polskich Bieszczadów Zachodnich i Bieszczadzkiego Parku Narodowego - stan poznania, ekologia, zagrożenia. Wyd. I. Ustrzyki Dolne, Bielsko-Biała: Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych, Instytut Ochrony i Inżynierii Środowiska Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, 2014, seria: Monografie Bieszczadzkie. Tom XVI. ISBN 978-83-88505-49-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-06-07] (ang.).

[tpl-3] Fissidens bryoides Hedw.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).

[efloras-4] Fissidens bryoides. [w:] Flora of North America Vol. 27 [on-line]. [dostęp 2017-05-02]. (ang.).

[stebel-5] Adam Stebel, Paweł Czarnota. Wykaz mchów pasma Gorców w polskich Karpatach Zachodnich. List of mosses of the Gorce range in the Polish Western Carpathians. „Ochrona Beskidów Zachodnich”. 4, s. 7–25, 2012.

[zarnowiec-6] Jan Żarnowiec, Adam Stebel: Mchy polskich Bieszczadów Zachodnich i Bieszczadzkiego Parku Narodowego - stan poznania, ekologia, zagrożenia. Wyd. I. Ustrzyki Dolne, Bielsko-Biała: Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych, Instytut Ochrony i Inżynierii Środowiska Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, 2014, seria: Monografie Bieszczadzkie. Tom XVI. ISBN 978-83-88505-49-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]