French
DeutschStefan Zamoyski (1837–1899) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 Jelita | |
| hrabia | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci | Adam Zdzisław Zamoyski |
| Rodzeństwo | Zofia Tarnowska (1839-1930), Maria Lubomirska (1841-1922), Wandę Grocholska (1846-1922) |
Stefan Zamoyski (ok. 1895) | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Członek Rady Powiatu w Jarosławiu | |
| Okres | |
| Następca | |
| Prezes Wydziału Powiatowego w Jarosławiu | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Wiceprezes Wydziału Powiatowego w Jarosławiu | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Poseł na Sejm Krajowy kadencja III, IV, V, VI, VII | |
| Okres | od 20 sierpnia 1870 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Członek austriackiej Izby Panów | |
| Okres | od 31 października 1892 |
Stefan Zamoyski, hrabia herbu Jelita (ur. 7 września 1837 we Florencji, zm. 1 stycznia 1899 w Paryżu) – ziemianin, powstaniec styczniowy, prezes Towarzystwa Tatrzańskiego, poseł na galicyjski Sejm Krajowy, członek austriackiej Izby Panów.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 1854–1855 uczył się w Teresianum w Wiedniu[1]. Ukończył studia na uniwersytecie w Dublinie[2]. Po powrocie do kraju pracował jako urzędnik w Wydziale Krajowym (1860–1863)[2]. Podczas powstania styczniowego należał do stronnictwa „białych”, naczelnik cywilny w obwodzie przemyskim[3]. Latem 1863 aresztowany przez Austriaków i więziony[4].
Ziemianin, właściciel klucza dóbr Wysocko w pow. jarosławskim (Bobrówka, Miękisz Stary, Korzenica, Laszki, Łazy, Wietlin, Wysock, Baranów i Kłuszyn). Wyremontował i zmodernizował swoją siedzibę dawny pałac Czartoryskich w Wysocku. W swoim majątku miał stadninę koni arabskich. Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (30 stycznia 1866 – 16 lutego 1868, 24 czerwca 1878 – 12 czerwca 1880, 27 czerwca 1894 – 20 czerwca 1899)[5]. Prezes Towarzystwa Tatrzańskiego (1893–1899)[1]. Współzałożyciel w 1867, a w latach 1868–1899 prezes Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Urzędników Prywatnych w Galicji[2]. Inicjator, a następnie w latach 1873–1899 prezes Towarzystwa Naukowego im. Mikołaja Kopernika we Lwowie[2].
Członek Rady Powiatu w Jarosławiu (1867–1872, 1873–1897, 1898–1899)[1]. W latach 1867–1899 członek Wydziału Powiatowego w Jarosławiu, pełnił w nim funkcje wiceprezesa (1867–1868, 1872–1873) i prezesa (1874–1884, 1889–1891)[1]. Przewodniczył również komisji oświaty Rady Powiatu w Jarosławiu (1885–1888).
Z przekonań konserwatysta – należał do stronnictwa stańczyków. Poseł na Sejm Krajowy III kadencji (20 sierpnia 1870 – 26 kwietnia 1876), IV kadencji (8 sierpnia 1877 – 21 października 1882), V kadencji (15 września 1883 – 26 stycznia 1889), VI kadencji (10 października 1889 – 17 lutego 1894), VII kadencji (28 grudnia 1895 – 1 stycznia 1899). Wybierany kolejno w kadencjach III-VI w kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego nr 16 (Jarosław-Sieniawa-Radymno), zaś w kadencji VII z kurii I (wielkiej własności) w okręgu wyborczym nr 3 (przemyski) – po jego śmierci posłem wybrano w wyborach uzupełniających Władysława Kraińskiego[6]. Był aktywnym posłem, pracował w komisjach: w Sejmie III kadencji członek komisji głodowej (1876); w Sejmie IV kadencji należał do komisji petycyjnej, komisji kultury krajowej[7], w Sejmach V, VI, VII kadencji członek komisji gospodarstwa krajowego[8][9][10], Od 31 października 1892 dożywotni członek austriackiej Izby Panów[11]. Należał tam do grupy Prawicy[1]. Członek delegacji wspólnej na XXIX Sesji (25 maja – 19 czerwca 1893[11]).
Pogrzeb odbył się 1 lutego 1899 w Wysocku[12]. Pochowany w krypcie grobowej Zamoyskich kościoła Św. Zofii i Szczepana w Laszkach[13].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w arystokratycznej rodzinie ziemiańskiej, syn uczestnika powstania listopadowego Zdzisława Jana Zamoyskiego (1810–1855) i Józefiny z Walickich (1808–1880). Miał trzy siostry: Zofię (1839–1930), żonę Jana Dzierżysława Tarnowskiego (1835–1894), Marię (1841–1922), żonę Jana Tadeusza Lubomirskiego (1826–1908) i Wandę (1846–1922), żonę Stanisława Grocholskiego (1835–1907). 24 sierpnia 1870 w Krzeszowicach ożenił się z Zofią z Potockich; mieli sześcioro dzieci: Adama Zdzisława (1872–1933), Władysława Zdzisława (1873–1944), Zygmunta (1875–1931), Zofię (1880–1913), żonę Emanuela Świeykowskiego (1874–1909), Katarzynę (1883–1958), żonę Jerzego Baworowskiego (1870–1933), Wandę (1892–1965), żonę Hieronima Tarnowskiego (1884–1945)[13].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Stefan Zamoyski w stroju polskim – fot. Walerego Rzewuskiego z 1884 -
Wysocko – fronton pałacu Zamoyskich -
Wysocko – pałac Zamoyskich od ogrodu -
kościół Św. Zofii i Szczepana w Laszkach
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Parlament Österreich Republik, Kurzbiografie Zamoyski, Stefan Graf – Parlamentarier 1848-1918 online [26.03.2020].
- ↑ a b c d Hrabia Stefan Zamoyski – wspomnienie pośmiertne, w „Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego”. 1899 T.20, s. 52–54 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa – wersja elektroniczna.
- ↑ Feliks Wiktor Riedl, Wspomnienie z powstania 1863 roku i z drogi na zesłanie w 1864 roku,, [w:] Zapomniane wspomnienia, oprac. Eligiusz Kozłowski, Warszawa 1981, s. 57–60.
- ↑ Powstanie styczniowe 1863. Galicja w powstaniu styczniowym, oprac. F. Dołgich Wrocław 1980.
- ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1866, s. 461; Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 804; 1868, s. 806; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1878, s. 537; 1879, s. 533; 1880, s. 541; 1894, s. 637; 1895, s. 637; 1896, s. 638; 1897, s. 638; 1898, s. 735; 1899, s. 735.
- ↑ Stanisław Grodziski;: Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914. Warszawa 1993. ISBN 83-7059-052-7.
- ↑ ,,Sprawozdania Stenograficzne z drugiej sesji czwartego periodu Sejmu Krajowego”, s. 22–24.
- ↑ Stenograficzne sprawozdania Sejmu Krajowego z roku 1883, s. 33.
- ↑ Sejm Krajowy we Lwowie. Sprawozdania stenograficzne VI kadencji, I sesji; Lwów 1890, s. 35.
- ↑ Sejm Krajowy we Lwowie. Sprawozdania stenograficzne VII kadencji, – Protokół 2. posiedzenia z dnia 30 grudnia 1895 r, Lwów 1896, s. 4.
- ↑ a b Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918,Warszawa 1996, s. 150, 398, 404, 407.
- ↑ Klepsydra – zawiadomienie o pogrzebie – online [27.03.2020].
- ↑ a b Stefan hr. Zamoyski z Zamościa h. Jelita – M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego – online [26.03.2020].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Hrabia Stefan Zamoyski – wspomnienie pośmiertne, „Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego”, 1899 T.20, s. 52–54 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa – wersja elektroniczna
- Zofia Kostka-Bieńkowska, Powiat jarosławski dawniej i dziś, Jarosław 2013