French
DeutschStoły (Dolina Kościeliska) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Stoły – widok ze ścieżki zejściowej od Wąwozu Kraków | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość | 1428 m n.p.m. |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°14′51,6″N 19°51′09,0″E/49,247667 19,852500 | |
Stoły – nieduży masyw górski w Tatrach Zachodnich, położony nad Doliną Kościeliską, do której obrywa się stromymi skałami (m.in. Kazalnica i Sowa).
Od południowej strony zbocza Stołów opadają do żlebu Żeleźniak i Niżniej Polany Pisanej, ku północy do Zastolańskiego Żlebu[1]. Wierzchołek Stołów nosi nazwę Suchego Wierchu (1428 m), w Wielkiej encyklopedii tatrzańskiej zaś nazwany został Maturową Czubą[2]. Nazwa pochodzi od dawnych kopalni rud żelaza, tzw. sztolni znajdujących się w zboczach Stołów. W sztolniach południowo-wschodnich zboczy wydobywano bardzo dobrą rudę żelaza – hematyt, zawierający od 40 do 70% czystego żelaza. Masyw zbudowany jest z wapieni triasowych[3]. Jest nieudostępniony turystycznie. Od masywu Kominiarskiego Wierchu oddziela go Przełęcz ku Stawku[1].
Na Stołach znajduje się Polana na Stołach z szałasami (czasami również określana nazwą Stoły). Wchodziła w skład dawnej Hali Stoły. Ciekawe widoki na Giewont, Czerwone Wierchy, Hruby Regiel. W Stołach znajduje się też wiele jaskiń, m.in. Jaskinia Zawaliskowa w Stołach i Wielka Szczelina[3][4].
Na Polanę na Stołach prowadzi szlak turystyczny. Wejście na niego znajduje się tuż obok Pośredniej Kościeliskiej Bramy (Bramy Kraszewskiego), naprzeciwko Lodowego Źródła. Po drodze przechodzi on przez niewielką polanę Niżnie Stoły. Jest to pierwszy znakowany szlak turystyczny w Tatrach Zachodnich, wyznaczony jeszcze w 1892 r. przez Mieczysława Karłowicza[3].
Z rzadkich roślin występują storzan bezlistny i potrostek alpejski – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach, a także bardzo rzadki w Polsce starzec pomarańczowy[5].
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
– niebieski szlak turystyczny z Doliny Kościeliskiej. Odległość 2 km, różnica wzniesień 460 m. Czas przejścia: 1:10 h, ↓ 55 min[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b c Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2016-12-10].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.