Synagoga w Chorzowie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Synagoga w Chorzowie
Ilustracja
Synagoga na pocztówce sprzed 1922 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Chorzów

Adres

ul. Wolności

Budulec

murowana

Architekt

Benno Groetschel

Data budowy

1865

Data likwidacji

1939

Data zburzenia

1940

Tradycja

reformowana

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Chorzowie”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Chorzowie”
Położenie na mapie Chorzowa
Mapa konturowa Chorzowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Chorzowie”
Ziemia50°17′53″N 18°57′04″E/50,298000 18,951000

Synagoga w Chorzowiesynagoga otwarta w 1875 roku, rozebrana w 1940 roku, która znajdowała się w Chorzowie przy ulicy Wolności.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Gmach został oddany do użytku 23 września 1875. W chwili jej otwarcia gmina żydowska w Królewskiej Hucie liczyła około 900 wyznawców[1].

Podczas II wojny światowej, jesienią 1939 hitlerowcy spalili synagogę. Jesienią 1940 jej zgliszcza zostały rozebrane przez zmuszonych do tego miejscowych Żydów, a w jej miejscu utworzono zbiornik p.poż. Po zakończeniu wojny budynku synagogi nie odbudowano, a na terenie po niej, po likwidacji zbiornika p.poż., urządzono parking, a następnie bazar. Obecnie na jej miejscu znajduje się Dom Handlowy Hutnik z siedzibą PSS „Społem”, do którego dobudowano budynek restauracji McDonald’s (obecnie Bank ING).

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Murowany budynek został zaprojektowany przez Benno Groetschela[2], na planie prostokąta w stylu neoromańskim z elementami mauretańskimi, z arkadami i licznymi żeliwnymi kolumnami i zdobieniami.

Troje drzwi stanowiących główne wejście do synagogi (środkowe przeznaczone dla mężczyzn, dwoje bocznych dla kobiet) znajdowało się od strony ulicy (Hauptmann-)Schimmelpfennig-Strasse (obecnie Kazimierza Wielkiego), przy której mieściła się też szkoła żydowska. Od strony ulicy Kaiserstrasse (obecnie Wolności) znajdowało się wejście przeznaczone dla rabina i starszyzny. Krótką ulicę biegnącą w kierunku dworca kolejowego wzdłuż trzeciego boku synagogi, nazwano Synagogenstrasse (później, po 1897 – Bahnhofstrasse, obecnie Dworcowa)

Sala na parterze, o wymiarach 19×19 metrów, do której wchodziło się przez przedsionek, miała 402 miejsca siedzące przeznaczone dla mężczyzn oraz na otaczających ją z trzech stron galeriach, wspartych na żeliwnych kolumnach, odpowiednią liczbę miejsc dla kobiet.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Józef Krzyk, Dzisiaj, ale trochę dawniej. 23 września 1875, „Gazeta Wyborcza” z 23 września 2011, dodatek katowicki, s. 12.
  2. Bożena Kubit, Przemysław Nadolski, Jerzy Krzysztof Kos (red.), Synagogi na Górnym Śląsku, Wydanie pierwsze, Gliwice: Muzeum w Gliwicach, 2021, s. 92, ISBN 978-83-958939-9-5 [dostęp 2023-09-27].