Szachy sandomierskie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szachy sandomierskie, sandomierskie szachy – szachy odkryte 9 października 1962 przez ekipę archeologów pod kierownictwem Jerzego i Eligii Gąsowskich na terenie osady na wzgórzu świętojakubskim w Sandomierzu. Kolejne badania z lat 2014-2015 prowadzone na tym wzgórzu przez dr hab Marka Florka i dr Agnieszkę Stempin i Monikę Bajkę które miały na celu odkryć pozostałe 3 pionki odsłoniły na powrót chatę wskazując, że pierwotnie była to znacznie bogatsze i większe domostwo niż to było sugerowane we wcześniejszych badaniach państwa Gąssowskich^[1][2][3].

Odkryty zestaw zawierał 29 bierek szachowych (bez trzech pionów). Początkowo uważano, że szachy zostały wykonane z poroża jelenia, późniejsze badania archeolozoolgiczne Profesora Daniela Makowieckiego i dr Agnieszki Stempin sugerowały szczątki dużego ssaka kopytnego żyjącego w basenie morza śródziemnego. Najnowsze ustalenia poczynione przez zespół genetyków z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiej pod kierunkiem dr Danijeli Popović^[4] wskazały że są to kości krowy, konia i jelenia. Badania przeprowadzono dla trzech pionków po jednym z każdego z zestawów (kości krowy i konia) i jeden który został dołożony do zestawu później (kość jelenia). Wciąż nie wyklucza to ich włoskiej włoską prowenienicję^[5]. Podnoszone są jednak także sugestie o wschodnich inspiracjach^[6] Czas powstania szachów sandomierskich ocenia się na XII wiek lub pierwszą połowę wieku XIII^[7].

Szachy te są eksponatem stałej wystawy muzeum na Zamku w Sandomierzu^[8].

 Wykaz literatury uzupełniającej: Szachy sandomierskie.

• Szachy z Lewis

• W.W. Litmanowicz W.W., J.J. Giżycki J.J., Szachy od A do Z, t. II, Warszawa 1987, s. 1080–1081 .
• E.E. Gąssowska E.E., Wczesnośredniowieczne szachy z Sandomierza . Brak numerów stron w książce

• Szachy Sandomierskie na stronach Muzeum Okręgowego w Sandomierzu