Szkoła z Klasą – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szkoła z Klasą – polska akcja edukacyjna zapoczątkowana w 2002 roku^[1]. Akcję prowadziła Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO) „Gazeta Wyborcza” w partnerstwie z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności i Fundacją Agory^[2], a od 2015 prowadzona jest przez Fundację Szkoła z Klasą. W 2012 roku akcja została nominowana do nagrody UNESCO króla Hamada bin Isa Al-Khalifa^[3].

Na kanwie doświadczeń akcji Szkoła z Klasą, w 2015 roku została powołana Fundacja Szkoła z Klasą. Do jej zadań należy wspieranie edukacji na miarę wyzwań współczesnego świata, wzmacnianie rozwoju kompetencji XXI wieku, doskonalenie pracy nauczycieli i budowanie prestiżu ich pracy, wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzież oraz wzmacnianie obywatelskiej misji szkoły^[4]. „Szkoła z Klasą” to obecnie jeden z wielu czynnych programów edukacyjnych prowadzonych przez tę fundację. W dotychczasowych 20-stu edycjach programu wzięło udział 9,5 tysiąca szkół, 149 tysięcy nauczycieli oraz ponad 1,5 miliona uczniów^[5].

Program zmienia się z edycji na edycję, ale – jak piszą organizatorzy – „cele naszej akcji są wciąż takie same: żeby szkoła była miejscem ciekawej i mądrej edukacji, żeby uczniowie chcieli i lubili się uczyć, a nauczyciele chcieli i lubili uczyć. Żeby szkoła była żywą społecznością współpracujących ze sobą nauczycieli, uczniów i rodziców. Żeby nie była nudna i smutna. Żeby w uczniach widziała ludzi”^[6].

W pierwszej edycji organizatorzy ogłosili sześć zasad Szkoły z Klasą^[7]:

1. Szkoła dobrze uczy każdego ucznia.
2. Szkoła ocenia sprawiedliwie.
3. Szkoła uczy myśleć i rozumieć świat.
4. Szkoła rozwija społecznie, uczy wrażliwości.
5. Szkoła pomaga uwierzyć w siebie, tworzy dobry klimat.
6. Szkoła przygotowuje uczniów do przyszłości.

Organizatorzy zakładali, że w programie udział weźmie 300 szkół, zgłosiło się ich 4424^[7].

Program był skupiony na szkołach wiejskich i z małych miast, miał wyrównywać szanse młodzieży z tych szkół. „Małe granty” na dodatkowe zajęcia prowadzone przez nauczycieli popołudniami, w weekendy i w czasie wakacji uzyskało blisko 2 tys. szkół z klasą dzięki wpłatom od sponsorów, wpływom z 1% na rzecz CEO i zbiórce publicznej, która przyniosła prawie 46 tys. zł^[8].

Na lekcjach różnych przedmiotów i zajęciach pozalekcyjnych nauczyciele uczyli trzech zasadniczych umiejętności: czytania ze zrozumieniem, twórczego myślenia i społecznego działania^[9].

Nauczyciele budowali nowe sposoby uczenia i zarazem relacji z dziećmi. Musieli sprostać czterem wyzwaniom^[10]:

1. Odejdź od tablicy!
2. Pracuj metodą projektów.
3. Oceniaj tak, by pomóc się uczyć.
4. Uczeń też człowiek!

Tym razem projekty edukacyjne realizowała sama młodzież szkolna. Nowością był też sposób opisu działań – na blogach. Uczniów wspierali moderatorzy, w tym wielu „absolwentów” poprzednich edycji Szkoły z klasą. W dwóch odsłonach programu 30 tys. uczniów poprowadziło 5929 projektów naukowych (Badam świat – eksperymenty, dokumentacje historyczne, obserwacje przyrody itp.), artystycznych (Jestem twórcą – działania teatralne, filmowe, wystawy i festyny, szkolne gazetki), charytatywnych (Pomagam innym – wspieranie szpitali, hospicjów itp, pomoc kolegom w nauce, opieka nad zwierzętami itd.)^[11].

Zadaniem było rozwijanie precyzyjnego, krytycznego i naukowego myślenia, a także prowadzenie badań, zarówno matematyczno-przyrodniczych, jak humanistyczno-społecznych. Szczególnie ważne były szkolne festiwale nauki^[1].

Szkoła z Klasą zyskała w 2010 roku dopisek „2.0”. Organizatorzy wspierają szkoły w mądrym korzystaniu z technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK)^[1].

W roku 2010/2011 ponad 100 szkół objęto specjalnym programem Laboratorium 2.0, nauczyciele wraz z uczniami wypracowywali tzw. Kodeksy 2.0 – zasady korzystania z nowych technologii w nauczaniu i szkolnej komunikacji oraz pracowali z metodą projektu^[12].

W 2011/2012 każda z 500 szkół-uczestniczek^[13] doskonalących wykorzystanie TIK dostała router^[14], a 30 szkół zostało objętych „Pilotażem 2.0”. W ramach niego nauczyciele testowali różne sposoby wykorzystania sprzętu komputerowego na lekcjach oraz nowe metody nauczania, m.in. odwróconą lekcję^[15].

W 2012/2013 w programie pojawiły się „Wirtualne pracownie 2.0” prowadzone przez znanych specjalistów^[16].

W 2013/2014 pojawiły się ścieżki edukacyjne dla doświadczonych nauczycieli, którzy doskonalili nowinki metodyczne: odwrócona lekcja, uczymy innych, projekt edukacyjny oraz Uczniowskie forum naukowe (ścieżka służąca doskonaleniu umiejętności prezentacji i wystąpień publicznych)^[17].

W roku 2014/2015 szkoły pracowały pod hasłem Czytamy i odkrywamy^[18], a ścieżki edukacyjne mogli realizować wszyscy nauczyciele^[18].

Edycja 2015/2016 przebiegała pod hasłem Otwieramy Szkołę z Klasą 2.0. Nauczyciele wybierali do realizacji dwie z ośmiu „ścieżek”: Odwrócona lekcja, Uczymy innych, Uczniowskie forum naukowe, Projekt edukacyjny, Czytamy (ze zrozumieniem), Odkrywaj, eksperymentuj, dociekaj, Otwarte zasoby i prawa autorskie, Debata uczniowska^[6].

W roku szkolny 2016/2017 odbywa się jubileuszowa, piętnasta edycja programu. Zespoły złożone z różnych członków społeczności szkolnej pracują nad poprawą codziennego funkcjonowania szkoły w trzech wymiarach: społecznym, architektonicznym i technologicznym^[19].

Program Szkoła z Klasą na Ukrainie prowadzi Fundacja Szkoła z Klasą we współpracy z Ogólnoukraińskim Stowarzyszeniem Nauczycieli Historii i Nauk Społecznych „Nova Doba”. Program jest kontynuacją pilotażowego projektu CEO z 2015 roku, który pozwolił dopasować polski model „Szkoły z klasą” do specyfiki ukraińskiego systemu oświaty i do ukraińskich potrzeb. Bez zmian pozostają podstawowe założenia: podmiotowe zaangażowanie szkół, model szkoły demokratycznej i nowoczesnej, komunikacja z całą opinią publiczną z udziałem mediów^[20]. W programie bierze udział ponad 40 ukraińskich szkół, które we wsparciu polskich mentorów, wypracowują zasady działania dobrej szkoły i wprowadzają innowacyjne metody nauczania^[21]. Klasna Shkola współfinansowana jest środków programu RITA – "Przemiany w regionie" Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji^[20].

• Oficjalna strona programu Szkoła z Klasą 2.0
• Oficjalna strona Fundacji Szkoła z Klasą