Szpaki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szpaki
	Sturninae
	Rafinesque, 1815
	; Szpak zwyczajny (Sturnus vulgaris)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	szpakowate
Podrodzina	szpaki
	Typ nomenklatoryczny
	Sturnus Linnaeus, 1758
Synonimy
	Sturnidia Rafinesque, 1815;
	Sturnidia Rafinesque, 1815;
Rodzaje
	25 rodzajów – zobacz opis w tekście
	25 rodzajów – zobacz opis w tekście

Szpaki^[2] (Sturninae) – podrodzina ptaków z rodziny szpakowatych (Sturnidae), obejmująca ponad sto dwadzieścia gatunków. Są to małe lub średnie ptaki, w większości owadożerne, niektóre żywią się również owocami. Wiele gatunków żyje na otwartych przestrzeniach i tworzy duże stada.

Występowanie

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce^[3].

Charakterystyka

Charakterystyczną cechą szpaków są wybitne zdolności naśladowania różnych odgłosów (ptaki mimetyczne), w tym ludzkiej mowy i dźwięków wydawanych przez maszyny, np. dźwięk alarmu samochodowego. Gwarek czczony jest hodowany w niewoli właśnie dla swoich zdolności naśladowania ludzkiej mowy.

Systematyka

Do podrodziny należą następujące rodzaje^[2]:

Sturnus Linnaeus, 1758
Creatophora Lesson, 1847 – jedynym przedstawicielem jest Creatophora cinerea (Meuschen, 1787) – szpak ozdobny
Pastor Temminck, 1815 – jedynym przedstawicielem jest Pastor roseus (Linnaeus, 1758) – pasterz
Agropsar E.W. Oates, 1889
Gracupica Lesson, 1831
Leucopsar Stresemann, 1912 – jedynym przedstawicielem jest Leucopsar rothschildi Stresemann, 1912 – szpak balijski
Sturnornis Legge, 1879 – jedynym przedstawicielem jest Sturnornis albofrontatus (E.L. Layard, 1854) – szpak białolicy
Fregilupus Lesson, 1831 – jedynym przedstawicielem był wymarły^[4] Fregilupus varius (Boddaert, 1783) – szpak reunioński
Necropsar Günther & Newton, 1879 – jedynym przedstawicielem był wymarły^[5] Necropsar rodericanus Günther & Newton, 1879 – szpak maskareński
Sturnia Lesson, 1837
Spodiopsar Sharpe, 1889
Acridotheres Vieillot, 1816
Onychognathus Hartlaub, 1849
Saroglossa Hodgson, 1844 – jedynym przedstawicielem jest Saroglossa spiloptera (Vigors, 1831) – błyszczak himalajski
Neocichla Sharpe, 1876 – jedynym przedstawicielem jest Neocichla gutturalis (Bocage, 1871) – błyszczak białoskrzydły
Grafisia G.L. Bates, 1926 – jedynym przedstawicielem jest Grafisia torquata (Reichenow, 1909) – błyszczak białopierśny
Speculipastor Reichenow, 1879 – jedynym przedstawicielem jest Speculipastor bicolor Reichenow, 1879 – błyszczak dwubarwny
Pholia Reichenow, 1900 – jedynym przedstawicielem jest Pholia sharpii (F.J. Jackson, 1898) – błyszczak rdzawobrzuchy
Arizelopsar Oberholser, 1905 – jedynym przedstawicielem jest Arizelopsar femoralis (Richmond, 1897) – błyszczak żałobny
Poeoptera Bonaparte, 1854
Lamprotornis Temminck, 1820
Hartlaubius Bonaparte, 1853 – jedynym przedstawicielem jest Hartlaubius auratus (Statius Müller, 1776) – malgaszczyk
Cinnyricinclus Lesson, 1840 – jedynym przedstawicielem jest Cinnyricinclus leucogaster (Boddaert, 1783) – ametyszczak
Hylopsar von Boetticher, 1940
Notopholia Roberts, 1922 – jedynym przedstawicielem jest Notopholia corruscus (von Nordmann, 1835) – błyszczak czarnobrzuchy

Przypisy

↑ ^a ^b C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 68. (fr.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Sturninae Rafinesque, 1815 – szpaki (wersja: 2024-10-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-11-04].
↑ F. Gill, D. Donsker: Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings & oxpeckers. IOC World Bird List: Version 14.2. [dostęp 2024-11-04]. (ang.).
↑ BirdLife International, Fregilupus varius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-10] (ang.).
↑ BirdLife International, Necropsar rodericanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-10] (ang.).

[raf-1] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 68. (fr.).

[Mielczarek&Kuziemko-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Sturninae Rafinesque, 1815 – szpaki (wersja: 2024-10-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-11-04].

[Gill&Donsker-3] F. Gill, D. Donsker: Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings & oxpeckers. IOC World Bird List: Version 14.2. [dostęp 2024-11-04]. (ang.).

[iucn1-4] BirdLife International, Fregilupus varius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-10] (ang.).

[iucn2-5] BirdLife International, Necropsar rodericanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-10] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]