French
DeutschSzyplin zielny – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | szyplin zielny |
| Nazwa systematyczna | |
| Dorycnium herbaceum Vill. Prosp. Hist. pl. Dauphiné 44. 1779 | |
Szyplin zielny (Dorycnium herbaceum, właśc. Lotus herbaceus (Vill.) Jauzein[3]) – gatunek[4] rośliny należący do rodziny bobowatych. Według nowszych ujęć taksonomicznych podgatunek szyplina pięciolistnego o nazwie Dorycnium pentaphyllum Scop. subsp. herbaceum (Vill.) Rouy[5][6][7]. Występuje w Europie Południowej, północnej Afryce i zachodniej Azji[5]. W Polsce podany z trzech stanowisk antropogenicznych: Bielinek nad Odrą, Maślana Góra w Beskidzie Niskim i Hucisko w Beskidzie Makowskim[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Kwiaty
- Skupione w 15-25 kwiatowe baldaszki. Szypułki kwiatowe o długości równej lub większej niż rurka kielicha. Kielich przylegająco owłosiony. Ząbki kielicha trójkątne, 2–3 razy krótsze od rurki. Korona o długości 4–5 mm.[9]
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Półkrzew. Rośnie w murawach kserotermicznych i zaroślach. Kwitnie od czerwca do sierpnia. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych podgatunek wyróżniający dla Ass. Quercetum pubescenti-petraeae[10].
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Gatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin (2001) w kategorii VU (narażony). W wydaniu z 2014 roku posiada kategorię CR (krytycznie zagrożony)[11]. Tę samą kategorię otrzymał na polskiej czerwonej liście[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-25] (ang.).
- ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b International Legume Database & Information Service [dostęp 2013-09-25]
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN) [dostęp 2013-09-25]
- ↑ Dorycnium herbaceum, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-09-25] (ang.).
- ↑ Baryła J., Bartoszek W. 2001. Szyplin zielny. s. 230-231. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
- ↑ a b c d Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny Polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1969.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.