Taksówka (nadwozie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy typu nadwozia samochodów skonstruowanych od podstaw do przewozu osób. Zobacz też: taksówka – ogólny typ środka transportu.

Hackney carriage

Taksówka jako nadwozie

Taksówki-vany

Taksówki fabryczne

Eksperymentalne konstrukcje

Taksówka (ang. hackney cab) – typ samochodu osobowego skonstruowanego bezpośrednio do pełnienia roli taksówki, którego kształt nadwozia, aranżacja przedziału pasażerskiego czy instrumenty deski rozdzielczej odpowiadają na potrzeby związane z komercyjnym przewozem osób.

Najsłynniejszym przedsiębiorstwem, które wyspecjalizowało się w konstruowaniu kolejnych generacji samochodów bezpośrednio przeznaczonych do użytku przez korporacje taksówkarskie, było brytyjskie The London Taxi Company, które wyspecjalizowało się w wytwarzaniu kolejnych generacji tzw. londyńskich taksówek, czyli hackney carriage.

Pierwszy samochód osobowy opracowany od podstaw w celu pełnienia funkcji jako taksówka powstał jeszcze w XIX wieku, kiedy to w 1896 roku przedstawiony został projekt napędzanej prądem taksówki Bersey Electric Cab^[1]. Kolejnym słynnym projektem samochodu stworzonym z myślą o przewozie osób były tzw. Taksówki znad Marny, które w 1914 roku opracowało francuskie Renault^[2]. W tej i kolejnej dekadzie XX wieku serię samochodów zbudowanych dla flot taksówkarskich w różnych miastach Stanów Zjednocoznych budowało przedsiębiorstwo Yellow Cab Manufacturing Company z Chicago^[3].

W 1930 roku brytyjski Austin Motor Company we współpracy z firmą Carbodies rozpoczął trwającą kolejne 9 lat produkcję pierwszej w historii taksówki Austin 12 Taxi opracowanej na potrzeby londyńskich korporacji^[4]. Model ten zainaugurował najsłynniejszy, najbardziej charakterystyczny i produkowany w kolejnych generacjach do dziś rodzaj tzw. londyńskiej taksówki, czyli hackney carriage. Po Austinie, wytwarzało ją The London Taxi Company, a po przejęciu firmy przez chińskie Geely i opracowaniu nowej generacji taksówki w 2017 roku - firma LEVC^[5].

Wobec głównej taksówki londyńskiej inne brytyjskie firmy podejmowały się produkcji konkurencyjnych samochodów. W latach 1947–1953 wytwarzano model Nuffield Oxford Taxi, kolei na przełomie lat 90. XX wieku i pierwszej dekady XXI wieku dla brytyjskich taksówkarzy powstawał model Metrocab^[6]. Próby produkcji konkurencyjnej taksówki dla nowoczesnego LEVC TX w postaci modelu Ecotive Metrocab zakończyły się bankructwem firmy finansującej projekt^[7].

Koncepcja brytyjskiej taksówki zdobyła na początku XXI wieku popularność także poza granicami Wielkiej Brytanii, gdzie The London Taxi Company eksporotwało ostatnią generację modeli TX4 także w wariancie z kierownicą po lewej stronie^[8]. Druga dekada XXI wieku przyniosła duże inwestycje w branżę samochodów opracowanych od podstaw jako taksówki - własną interpretację takiego samochodu w 2017 roku przedstawiła japońska Toyota w postaci podobnego do oryginalnej londyńskiej taksówki JPN Taxi^[9]. W 2021 roku takie samochody rozpoczęto produkować także w Chinach za pomocą modeli BYD D1 oraz Bestune NAT, a w 2022 samochód konstrukcyjnie przeznaczony do pełnienia funkcji jako taksówka przedstawiła Kia poprzez model Niro Plus.

Popularność zdobyło też głębokie modyfikowanie osobowo-dostawczych vanów w celu dostosowania ich do potrzeb przewozu osób. Takie rozwiązanie w latach 90. wdrożył Peugeot, skracając rozstaw osi i nadwozie, a także aranżując przestrzeń transportową modelu Expert. W rezultacie, szczególnie w Wielkiej Brytanii, zdobył Peugeot E7^[10], wraz z konkurencyjnym Mercedesem Vito Taxi^[11]. W 2012 roku zadebiutował z kolei głęboko zmodyfikowany Nissan NV200, który zyskał przeprojektowaną konstrukcję i przestrzeń transportową dostosowaną do funkcjonowania taksówek w amerykańskim Nowym Jorku^[12].

Pośrednią koncepcją, pomiędzy samochodami od podstaw opracowanymi jako taksówka a zwykłymi modelami prywatnie adaptowanymi do przewozu osób, są pakiety fabrycznie adaptujące samochody do funkcjonowania jako taksówka. Producenci samochodów oferują je na wyselekcjonowanych rynkach, oferując m.in. wbudowany kogut z napisem TAXI, taksometr i uboższą paletę kolorystyczną, w takich krajach jak Kolumbia dostosowaną do wymogów wobec malowania taksówek. Często dostępna jest też fabryczna instalacja LPG^[13].

Pierwszym słynnym samochodem tego typu był Checker Taxi, który był fabrycznie zmodyfikowaną odmianą modelu Checker Marathon na potrzeby korporacji taksówkarskich głównie z Nowego Jorku, stając się jedną z najsłynniejszych nowojorskich taksówek^[14]. W czasach współczesnych tak fabrycznie zmodyfikowane samochody oferuje m.in. Kia z myślą o rynkach Azji Wschodniej i Ameryki Południowej, a także Toyota przy pomocy modelu Limo^[15] popularnego szczególnie m.in. w Tajlandii.

Zobacz multimedia związane z tematem: Taksówka (nadwozie)

• hackney carriage
• nowojorskie taksówki