Tarnogóra (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tarnogóra
	gmina wiejska
	1867-1877 i 1929-1954
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	1929–39: lubelskie (II RP); 1945–54: lubelskie
Powiat	krasnostawski
Data powstania	1 stycznia 1867
Data likwidacji	29 września 1954
Siedziba	Izbica
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	4
brak współrzędnych

Tarnogóra (1877-1929 i od 1973 Izbica) – dawna gmina wiejska istniejąca w drugiej połowie XIX wieku oraz w latach 1929–1954^[2] w woj. lubelskim.

Za Królestwa Polskiego gmina Tarnogóra należała do powiatu krasnostawskiego w guberni lubelskiej. Obejmowała miejscowości Dworzyska, Izbica-Wieś, Kryniczki, Mchy, Orłów Drewniany, Orłów Murowany, Ostrzyca, Stryjów, Tarnogóra-Kolonia, Tarzymiechy I, Tarzymiechy-Kolonia, Topola, Wał i Wólka Orłowska. 13 stycznia 1870^[3] do gminy przyłączono pozbawione praw miejskich Tarnogórę i Izbicę^[4].

3 marca 1870 siedziba gminy została przeniesiona do Izbicy, z zachowaniem obszaru^[5] lecz już w 1877 nazwę gminy Tanogóra zmieniono na gmina Izbica^[6]^[7].

Gmina Tarnogóra została utworzona ponownie w znacznie zmniejszonej odsłonie 1 kwietnia 1929 roku w powiecie krasnostawskim w woj. lubelskim, z części obszaru gminy Izbica (wieś Izbica, osada Izbica, osada Tarnogóra i majątek Tarnogóra)^[8]. Siedzibą władz gminy była Izbica (nie Tarnogóra). Na uwagę zasługuje fakt, że Izbica, znajdująca się na terenie gminy Tarnogóra, była także siedzibą sąsiedniej gminy Izbica.

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 4 gromad Izbica, Izbica osada, Tarnogóra kolonia i Tarnogóra osada; w skład gminy Tarnogóra wchodziła Izbica, będąca równocześnie siedzibą władz gminy Izbica, składającej się z czterech enklaw rozproszonych wokół mniejszej gminy Tarnogóra^[9].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[10]^[11]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin^[12].

Przypisy

↑ W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ Ciąg istnienia gminy: od 1 kwietnia 1929 do 28 września 1954
↑ 1 stycznia 1870 według kalendarza juliańskiego
↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13) stycznia 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 465)
↑ APL. KGL, 1870: 31, k. 50
↑ Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
↑ powiat krasnostawski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 644 .
↑ Dz.U. z 1929 r. nr 11, poz. 89
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z 1 lipca 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Akta gminy Tarnogóra - Archiwum Państwowe w Zamościu. [dostęp 2008-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1] W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[2] Ciąg istnienia gminy: od 1 kwietnia 1929 do 28 września 1954

[3] 1 stycznia 1870 według kalendarza juliańskiego

[4] Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13) stycznia 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 465)

[5] APL. KGL, 1870: 31, k. 50

[6] Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2

[7] powiat krasnostawski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 644 .

[8] Dz.U. z 1929 r. nr 11, poz. 89

[9] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z 1 lipca 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[10] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[akta-11] Akta gminy Tarnogóra - Archiwum Państwowe w Zamościu. [dostęp 2008-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

[12] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1915)* woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Gorzków (do 1870) Izbica (do 1870) Krasnystaw Tarnogóra (do 1870) Turobin (do 1870) Żółkiewka (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Czajki (1877–1954) Czernięcin (18??–9?) Częstoborowice (1867–77) Fajsławice (1867–1954 i 1973–75) Gorzków (1867–1954 i 1973–75) Izbica (1877–1954 i 1973–75) Krasnystaw (1867–1954 i 1973–75) Kraśniczyn (1867–77 i 1973–75) Łopiennik (Górny) (1867–1954 i 1973–75) Orchowiec (1867–68) Rudka (1874–1925) Rudnik (1867–1954 i 1973–75) Rybczewice (1877–1954 i 1973–75) Siennica Nadolna (1867–74) Siennica Różana (1925–54 i 1973–75) Tarnogóra (1867–77 i 1929–54) Turobin (1867–18??, 189?–1954 i 1973–75) Wysokie (1867–1954) Zakrzew (1867–1954) Żółkiewka (1867–1954 i 1973–75)
Gromady (1954–72)	Bończa (1954–59) Borów (1954–59) Borówek (1960–72) Brzeziny (1960) Bzowiec (1954–59) Chłaniów (1954–72) Czajki (1962–72) Czernięcin Poduchowny (1954–72) Fajsławice (1954–72) Giełczew (1954–59 →) Gorzków (1954–72) Gródki (1954–61) Guzówka (1954–59) Izbica (1954–72) Koszarsko (1954–59) Krasnystaw (1954–56) Krasnystaw (1962–72) Kraśniczyn (1954–59) Kraśniczyn I (1960–62) Kraśniczyn-Osada (1954–72) Krupe (1954–72) Krzywe (1954–59) Łopiennik Dolny (1954–59) Łopiennik Górny (1954–72) Małochwiej Duży (1954–61) Niemienice (1954–59) Nowy Maciejów (1954–72) Olchowiec (1954–59) Oleśniki (1954–61) Orchowiec (1954–61) Orłów Murowany (1954–72) Ostrzyca (1954–61) Pilaszkowice (1954–59) Płonka (1954–59) Rońsko-Kolonia (1957–59) Rońsko-Kolonia (1960–61) Rudnik (1954–72) Rybczewice (1954–72) Siedliska (1954–72) Siennica Nadolna (1954–61) Siennica Różana (1954–72) Sobieska Wola (1954–72) Starawieś (1954–55 →) Stawce (1954–55 →) Stężyca Łęczyńska (1954–59) Stryjno (1954–72) Surhów (1954–59) Tarnawa Duża (1954–59) Tarnawka (1954–58) Tarzymiechy (1954–72) Tokary (1954–57) Turobin (1954–72) Wielkopole (1954–59) Wierzbica (1954–58) Wirkowice (← 1957–61) Wola Żulińska (← 1955–56) Wólka Orłowska (1954–61) Wysokie (1954–72) Zakręcie (1954–68) Zakrzew (1954–72) Zażółkiew (1960) Żabno (1954–58) Żdżanne (1954–59) Żółkiewka (1954–72) Żulin (1956–72)
Legenda	* W 1912 części gmin Czajki, Łopiennik i Rudka weszły w skład guberni chełmskiej (1912–15)