Tomaszów Mazowiecki (stacja kolejowa) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tomaszów Mazowiecki

Dworzec kolejowy w Tomaszowie Mazowieckim (2022)
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Miejscowość	Tomaszów Mazowiecki
Lokalizacja	Dworcowa 1/15, 97-200 Tomaszów Mazowiecki[1]
Zarządca	PKP Polskie Linie Kolejowe
Poprzednie nazwy	Tomaszów Tomaszow Mazowiecki
Dane techniczne
Liczba peronów	2
Liczba krawędzi peronowych	3
Linie kolejowe
22 Tomaszów Mazowiecki – Radom Główny 25 Łódź Kaliska – Dębica 53 Tomaszów Mazowiecki – Spała
Położenie na mapie Polski Tomaszów Mazowiecki
Położenie na mapie województwa łódzkiego Tomaszów Mazowiecki
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego Tomaszów Mazowiecki
Położenie na mapie Tomaszowa Mazowieckiego Tomaszów Mazowiecki
51°32′45″N 20°02′03″E/51,545833 20,034167
Multimedia w Wikimedia Commons

Tomaszów Mazowiecki – stacja kolejowa w Tomaszowie Mazowieckim w województwie łódzkim, obsługująca zarówno połączenia regionalne jak i dalekobieżne.

Wraz ze znajdującym się po drugiej stronie ulicy Dworcowej dworcem autobusowym, stanowi tomaszowski kompleks dalekobieżnego transportu zbiorowego. W bliskim sąsiedztwie obu dworców znajdują się pętla kilku linii bezpłatnej komunikacji miejskiej. Przy dworcu kolejowym znajduje się postój taksówek. W gmachu dworca nieprzerwanie od 56 lat funkcjonuje bufet, poczekalnia dla pasażerów oraz publiczne toalety.

Miasto otrzymało połączenie kolejowe już w 1884 roku. Dworzec zlokalizowano na trasie Koluszki – Dęblin (wtedy Iwanogród). Stacja została zbudowana w pobliżu ówczesnej osady Wilanów (dziś dzielnica Tomaszowa), w znacznej odległości od centrum miasta. Było to podyktowane wytycznymi rządu rosyjskiego, zgodnie z którymi linie kolejowe nie mogły przebiegać w pobliżu większych ośrodków miejskich (związane to było ze strategią wojskową). Położenie dworca w znacznej odległości od miasta pozwoliło w przyszłości uniknąć miastu problemów związanych z przebiegającymi w centrum torami kolejowymi oraz pozwoliło na lokalizację w pobliżu tego węzła wielkich zakładów chemicznych. Nietrudno jednak zrozumieć, że ówczesnym mieszkańcom Tomaszowa taka lokalizacja wcale się nie podobała. Autor pierwszej monografii miasta Tadeusz Seweryn uznał to za "dzieło przekupnej i złośliwej biurokracji rosyjskiej".

Kolejną linię łącząca stację Tomaszów Mazowiecki z obecną stacją Radom Główny uruchomiono w 1948 roku. Budowa została rozpoczęta przez Niemców (korzystających z niewolniczej pracy) w okresie II wojny światowej, dokończona po wojnie. Dziś trasa ta jest zelektryfikowana.

Niemcy planowali również połączenie kolejowe z Piotrkowem Trybunalskim.

W marcu 2018 roku Tomaszów Mazowiecki został włączony w siatkę połączeń Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, co zwiększyło ilość połączeń ze stolicą województwa. Obecnie z tomaszowskiego dworca, w ciągu dnia co godzinę kursują pociągi pasażerskie do Łodzi^[3][4][5][6].

Od 2019 roku z tomaszowskiego dworca bez przesiadek można dostać się do następujących miast: Warszawa^[7], Kraków^[8], Łódź^[9], Poznań^[10], Gdynia^[11], Szczecin^[12], Łowicz^[13], Koluszki^[14].

Od 2019 roku podczas wakacji z dworca w Tomaszowie Mazowieckim, można bezpłatnie dojechać do Spały w ramach projektu „EKO pociąg do Przyrody” finansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi^[15].

Liczne, działające na terenie miasta i w jego okolicy firmy przemysłu mineralnego (spośród których największe to niemiecka Tomaszowska Kopalnia Surowców Mineralnych „Biała Góra - Quarzwerke Group”^[18] oraz belgijska „Sibelco”^[19]), zapewniają ciągły ruch towarowy na stacji, ponieważ przedsiębiorstwa te mają w Tomaszowie swoje bocznice lub korzystają z rampy towarowej tomaszowskiej stacji.

Bocznicę kolejową w pobliżu stacji ma również jedna z największych firm recyklingowych Syntom^[20].

Od węzła Tomaszów Mazowiecki odchodzą także tory do Spały i na lotnisko w jednostce wojskowej na Nowym Glinniku, gdzie stacjonuje 25 Brygada Kawalerii Powietrznej.

Od stacji odchodzi bocznica do dawnych Zakładów Włókien Chemicznych Wistom, największej fabryki w historii miasta.

W 2005 roku gmach dworca przeszedł remont elewacji. W tym, okresie wymieniono również oświetlenie na peronach, zainstalowano przeszklone wiaty dla oczekujących, a wnętrze stacji wyposażono w kamery przemysłowe. Przy stacji znajduje się transformator spółki PKP Energetyka. W kwietniu 2019 roku w pobliżu stacji wybudowano plac zabaw^[21]. W 2015 roku do dworców PKP i PKS Tomaszów wybudowano nową ulicę – ul. Fryderyka Chopina. Po obu jej stronach utworzono ścieżki rowerowe zachęcając podróżnych do mikromobilności. Nowa ulica łączy kompleks dworców z największą ulicą w Tomaszowie – ul. Warszawską oraz największym w mieście osiedlem mieszkaniowym – Niebrowem. Do parkowania rowerów zainstalowano na dworcu PKP wysokie stojaki. Jednoślady można również pozostawić pod wiatą rowerową na pętli MZK przy dworcach^[22].

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Modernizacja kolei pomiędzy Tomaszowem Mazowieckim a Skarżyskiem–Kamienną na liście rządowego programu „Kolej Plus”

• Tomaszów Mazowiecki Białobrzegi – przystanek kolejowy na wschodzie Tomaszowa.

• Jan Góral, Ryszard Kotewicz, "Dwa wieki Tomaszowa Mazowieckiego. Zarys dziejów miasta 1788 – 1990", "Grafbis", Tomaszów Maz. 1992.
• Tadeusz Seweryn, Historia powstania i rozwoju m. Tomaszowa Mazowieckiego (1789-1900), „Echo Mazowieckie”, 1927, R. 2, nr 33, s. 7-32.
• Emilia Topas-Bernsztajnowa, Tomaszów Rawski, miasto fabryczne, "Ateneum" 92, 1898, t. 4, z. 1, s. 115-132, zwł. s. 128.

• Tomaszów Mazowiecki w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
• Tomaszów Mazowiecki w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – atlaskolejowy.net

Tomaszów Mazowiecki
Linia 22 Tomaszów Mazowiecki – Radom Główny
		Tomaszów Mazowiecki Białobrzegi odległość: 2,568 km
Linia 25 Łódź Kaliska – Dębica (55,700 km)
Skrzynki odległość: 8,002 km		Jeleń odległość: 5,698 km
Linia 53 Tomaszów Mazowiecki – Spała
		Spała odległość: 0,762 km