Ulica Grunwaldzka w Prudniku – Wikipedia, wolna encyklopedia
Ulica Grunwaldzka (2021) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||
Długość | 738 m | ||||||||||||||||||||||||||||||
Poprzednie nazwy | Kasernenstrasse, Höferstrasse | ||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Prudnika | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa opolskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu prudnickiego | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Prudnik | |||||||||||||||||||||||||||||||
50°19′04,0″N 17°33′53,0″E/50,317778 17,564722 |
Ulica Grunwaldzka w Prudniku – ulica w Prudniku, w południowo-zachodniej części miasta, pomiędzy osiedlami Zacisze i Tysiąclecia.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ulica została wytyczona w latach 20. XX wieku na peryferiach miasta (budynek nr 19–21 zaprojektował Doering w latach 1920–1921)[1]. Połączyła ul. Kościuszki z ul. Strzelecką, która wówczas była polną drogą[2]. Ulokowano przy niej budynki wielorodzinne. Jej przebieg wyznaczono wzdłuż zachodnich granic cmentarza komunalnego oraz koszar wojskowych. Ulica była szeroka, otrzymała chodniki i brukową nawierzchnię[1].
W pierwszych latach istnienia ulica nosiła nazwę Kasernenstrasse (ul. Koszarowa)[1]. W 1926 lub 1927 została przemianowana na Höferstrasse[3], na cześć niemieckiego generała Karla Hoefera. Po 1928 przy ulicy powstał willowy dom. W latach 30. XX wieku kontynuowano rozbudowę ulicy, choć była już w większości zabudowana. Nad wejściami do domów, które wówczas wzniesiono, umieszczone zostały daty: 1931 i 1934[1].
Podczas walk w rejonie Prudnika w okresie II wojny światowej, w kwietniu 1945 w kamienicy pod numerem 19–21 ulokowano szpital polowy Armii Czerwonej. Żołnierze radzieccy zajmowali pozycje wzdłuż ulicy[4]. Znajdowała się przy niej siedziba dowództwa 92 Dywizji, którą następnie przeniesiono do Włóczna[5] Na rogu ul. Kościuszki i Grunwaldzkiej stał karabin maszynowi[6].
W 1945, po przejęciu Prudnika przez administrację polską, ulica otrzymała nazwę Grunwaldzka[3]. Część mieszkań w kamienicach przy ulicy otrzymali żołnierze zawodowi prudnickiego garnizonu. Przy skrzyżowaniu z ul. Kościuszki znajdowała się popularna wśród mieszkańców miasta piekarnia „Ciukaj” (od nazwiska właściciela). Na drugim końcu ulicy znajdował się sklep z prasą i artykułami przemysłowymi[1]. W 1975 uzupełniono luki w zabudowie ulicy[7].
Do lat 80. XX wieku w wojskowej hali sportowej przy ul. Grunwaldzkiej (obecnie przy ul. Włoskiej) rozgrywane były mecze koszykarskie Pogoni Prudnik. Następnie koszykarze przenieśli się do hali przy ul. Łuczniczej[8]. W 1989 rozważano jej adaptację na kościół filialny, jednak między władzami miasta i kościołem nie doszło do porozumienia[1]. Przy ulicy działały dwa warsztaty mechaniki pojazdowej[9].
15 sierpnia 2024 ulicą Grunwaldzką przebiegała trasa wyścigu kolarskiego Tour de Pologne Junior[10].
Obiekty
[edytuj | edytuj kod]Część domów zbudowanych przy ul. Grunwaldzkiej w latach 20. XX wieku otrzymała charakter angielski: jeden budynek podzielony na równe części z osobnymi wejściami od frontu, ogródkami i komórkami na zapleczu. Charakter zabudowy nie uległ zmianie. Na domach zachował się ozdobne detale, geometryczne wzory, gzymsy. Ulica, ciągnąca się przez 738 m, posiada najwyższą numerację w mieście[1].
- nr 1 – kamienica przy skrzyżowaniu z ul. Kościuszki. Prowadzona była w niej piekarnia Zbigniewa Ciukaja[11].
- nr 8 – sklep spożywczy Darvita (dawniej ABC).
- nr 19–21 – budynek zaprojektowany przez Doeringa w latach 1920–1921. Był przeznaczony dla 12 rodzin; na jego zapleczu zaplanowano 12 ogrodów działkowych i budynek z taką samą ilością komórek[1]. W maju 1945 w budynku znajdował się szpital polowy Armii Czerwonej[4].
- nr 42 – zakład mechaniki pojazdowej.
- nr 66 – willowy dom powstały po 1928 roku. Niepubliczne Przedszkole „Skrzat”[1].
Według stanu na 2024 do gminnej ewidencji zabytków było wpisanych 36 obiektów położonych przy ul. Grunwaldzkiej: 35 domów (pod numerami: 1, 2–8, 3, 5, 7, 9, 10–16, 11, 13, 15–17, 18–32, 19–21, 23–33, 34–40, 42–56, 43–53, 58–64, 59–61, 63–65, 66, 67–69, 68–74, 71–73, 75–77, 76–80, 79, 81, 83, 86, 88, 90, 92, 94, 96, 104) i oficyna (pod numerem 1)[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Andrzej Dereń , Ulica Grunwaldzka: Na zachód od koszar i cmentarza [online], Teraz Prudnik!, 16 listopada 2019 [dostęp 2020-03-08] (pol.).
- ↑ Andrzej Dereń , Święte Źródło było pod naszymi stopami [online], Teraz Prudnik!, 9 sierpnia 2018 [dostęp 2024-12-30] (pol.).
- ↑ a b Kasza 2020 ↓, s. 94.
- ↑ a b Kasza 2020 ↓, s. 60.
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 69.
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 100.
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 25.
- ↑ KS Pogoń Prudnik – Hala sportowa [online], www.kspogonprudnik.pl [dostęp 2020-03-08] .
- ↑ Ryszarda Rymańska , Coś z życia, „Głos Włókniarza”, 532, Prudnik: Samorząd Robotniczego PZPB, 1 lutego 1985, s. 14 .
- ↑ Jarosław Tomaszewicz , Tour de Pologne oraz Tour de Pologne Junior w Prudniku – objazd miejsca zawodów [online], Teraz Prudnik!, 8 sierpnia 2024 [dostęp 2024-12-30] (pol.).
- ↑ Ciukaj Zbigniew Piekarnia [online], Prudnik Nasze Miasto [dostęp 2024-12-30] (pol.).
- ↑ Ewidencja – Gmina Prudnik [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2024-12-30] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.