French
DeutschWładimir Gittis – Wikipedia, wolna encyklopedia
 komkor | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 czerwca?/6 lipca 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1917–1937 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
 | |
Władimir Michajłowicz Gittis, ros. Владимир Михайлович Гиттис (ur. 24 czerwca?/6 lipca 1881 w Petersburgu, zm. 22 sierpnia 1938 w miejscu egzekucji Kommunarka pod Moskwą) – rosyjski i radziecki wojskowy, uczestnik I wojny światowej i rosyjskiej wojny domowej, ofiara wielkiego terroru w ZSRR.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny mieszczańskiej, narodowości rosyjskiej. Ukończył w 1902 r. szkołę junkrów piechoty. Walczył w I wojnie światowej w armii rosyjskiej, dosłużył się stopnia pułkownika[1].
W 1918 r. wstąpił na służbę do Armii Czerwonej. W sierpniu tego roku powierzono mu dowodzenie północnym odcinkiem oddziałów zasłony, następnie od września do listopada 1918 r. dowodził 6 Armią, w listopadzie przeniesiono go na stanowisko dowódcy 8 Armii[1]. 24 stycznia 1919 r. został dowódcą Frontu Południowego Armii Czerwonej, zastępując Pēterisa Slavensa[2]. Okazał się jednym z najzdolniejszych dowódców po stronie czerwonych w rosyjskiej wojnie domowej. Do kwietnia 1919 r. dowodzony przez niego front przeszedł do ofensywy, odzyskał z rąk białych Rostów nad Donem i osiągnął linie Sału i Manycza[2]. Był bliski całkowitego rozbicia sił białych Kozaków dońskich pod dowództwem Piotra Krasnowa[3]. Niepowodzeniem zakończył się natomiast przerzut 8 Armii do Donbasu na pomoc walczącej o opanowanie zagłębia węglowego grupie Innokientija Kożewnikowa (następnie 13 Armii). Siły te nie zdołały z powodu wiosennych roztopów szybko przemieścić się na zachód i w ostatnich dniach marca zostały powstrzymane przez białych[4].
Gittis dowodził Frontem Południowym do lipca 1919 r., następnie do kwietnia 1920 r. stał na czele Frontu Zachodniego[1]. Był jednym z dowódców obrony Piotrogrodu przed wojskami Nikołaja Judenicza w październiku 1919 r.[5] Następnie od maja 1920 r. do maja roku następnego dowodził Frontem Kaukaskim[1]. W 1919 r. został odznaczony orderem Czerwonego Sztandaru[1].
Od 1921 do 1925 r. dowodził wojskami Piotrogrodzkiego (po zmianie nazwy miasta – Leningradzkiego) Okręgu Wojskowego. Odszedł ze stanowiska z powodu choroby[1]. Do partii bolszewickiej wstąpił w 1925 r.[1]
W latach 1926-1927 był zastępcą naczelnika Zarządu Zaopatrzenia Armii Czerwonej, następnie pozostawał w rezerwie do dyspozycji komisarza spraw wojskowych i morskich. Od 1930 r. pełnił funkcję pełnomocnika komisariatu spraw wojskowych i morskich (od 1934 r. komisariatu obrony) przy ludowym komisariacie handlu ZSRR[1]. W 1935 r. otrzymał stopień komkora[1].
28 listopada 1937 r. został aresztowany, zaś 22 sierpnia 1938 r. skazany na śmierć pod zarzutem szpiegostwa i udziału w spisku antypaństwowym. Tego samego dnia został rozstrzelany[1] na Kommunarce[6]. Zrehabilitowany 2 czerwca 1956 r.[1]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- A. Adams, Bolsheviks in the Ukraine. The Second Campaign, 1918-1919, Yale University Press, New Haven & London 1963.
- J. D. Smele, The "Russian" Civil Wars 1916-1926. Ten Years That Shook the World, Hurst&Company, London 2015, ISBN 978-1-84904-721-0.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k Гиттис Владимир Михайлович [online], www.hrono.ru [dostęp 2018-08-30].
- ↑ a b J. D. Smele, The "Russian"..., s. 120.
- ↑ P. Kenez, Red Advance, White Defeat. Civil War in South Russia 1919-1920, New Academia Publishing, Washington DC 2004, ISBN 0-9744934-5-7, s. 31.
- ↑ A. Adams, Bolsheviks..., s. 246.
- ↑ J. D. Smele, The "Russian"..., s. 129.
- ↑ Гиттис Владимир Михайлович [online], www.sakharov-center.ru [dostęp 2018-08-31] (ang.).