Władysław Bereza – Wikipedia, wolna encyklopedia

Władysław Bereza

podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	30 maja 1893 Łomża
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków
Przebieg służby
Lata służby	do 1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie na Wschodzie Wojsko Polskie
Jednostki	I Korpus Polski w Rosji, 5 Pułk Ułanów, 4 Pułk Ułanów, pułk KOP „Głębokie”, szwadron Kawalerii KOP „Podświle”, 23 Pułk Ułanów Grodzieńskich 26 Pułk Ułanów Wielkopolskich szwadron Kawalerii KOP „Podświle”, 2 Pułk Strzelców Konnych Inspektor Południowej Grupy Szwadronów KOP
Stanowiska	kwatermistrz pułku zastępca dowódcy pułku inspektor grupy szwadronów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska obrona Lwowa II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Władysław Feliks Bereza h. Prawdzic (ur. 30 maja 1893 w Łomży, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. 2007-11-09: Pierwszy dzień uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”

Bronisław Bartyński urodził się 30 maja 1893 w Łomży jako syn Aleksandra i Felicji z domu Łuba^[1]. Legitymował się herbem szlacheckim Prawdzic^[2]. Podczas I wojny światowej był żołnierzem I Korpusu Polskiego w Rosji^[1].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego^[1]. Brał udział w działaniach wojny polsko-ukraińskiej oraz wojny polsko-bolszewickiej szeregach 5 pułku ułanów^[1]. Został awansowany na stopień porucznika kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[3], a następnie na stopień rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923^[4][5]. W 1923, 1924 był nadal oficerem 5 pułku ułanów, stacjonującego w Ostrołęce^[6][7]. W 1928 służył w 4 pułku ułanów w Wilnie^[8]. Jako oficer tej jednostki w 1930 został przydzielony do Korpusu Ochrony Pogranicza^[1]. Został awansowany na stopień majora kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 (w 1932 w stopniu majora był najwyższym stopniem oficerem kawalerii w formacjach KOP)^[9]. Służył w pułku KOP „Głębokie^[1]. W czerwcu 1933 został przeniesiony z KOP do 23 pułku Ułanów Grodzieńskich w Postawach na stanowisko kwatermistrza^[10]. Później służył w 26 pułku Ułanów Wielkopolskich^[1]. W 1937 był w szwadronie kawalerii KOP „Podświle”^[11] . W 1937 został zastępcą dowódcy 2 pułku strzelców konnych w Hrubieszowie^[1]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 7. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[12]. Latem tego roku zastąpił ppłk. Zygmunta Marszewskiego na stanowisku inspektora Południowej Grupy Szwadronów KOP^[1].

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku^[13]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[13], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[14].

• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)^[15]
• Medal Niepodległości (3 czerwca 1933)^[16]
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[17]
• Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)

• 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika^[18][19][20]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[21][22][23].
• W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w 2009 w Lutowiskach został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Władysława Berezę^[24].

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Wykazy imienne oficerów brygad, pułków, batalionów oraz pozostałych jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/287.)
• Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Władysław Bereza. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2018-02-04].
• Władysław Bereza. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-02-21].
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.