French
DeutschWładysław Suryn – Wikipedia, wolna encyklopedia
 podpułkownik artylerii | |
| Pełne imię i nazwisko | Władysław Aleksander Suryn |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 7 czerwca 1894 |
| Data i miejsce śmierci | wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1915–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | dowódca artylerii dywizyjnej |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     | |
Władysław Aleksander Suryn (ur. 7 czerwca 1894 w Krośnie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 7 czerwca 1894 w Krośnie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Włodzimierza, dyrektora Kasy Oszczędnościowej, i Eugenii z Bielińskich (zm. 1951)[1][2][3]. Uczęszczał do c. k. Szkoły Realnej w rodzinnym mieście[2]. Do 1914 działał w tajnym skautingu i Związku Strzeleckim[2].
Wstąpił do Legionów Polskich[2]. Od 1 września 1915 wykazany w 1. baterii 1 pułku artylerii[2]. Od 23 września 1915 do 8 października 1916 uczestniczył w walkach i bitwach nad Styrem, pod Kołodią, Kostiuchnówką, Wołczeckiem, Nową Rudą, Stobychwą, Rudką Miryńską i Sitowiczami[2]. Wiosną 1917 został wykazany we wniosku komendy 1 pułku artylerii do odznaczenia Krzyżem Wojskowym Karola[2]. Od 21 maja do 23 lipca 1917 w Górze Kalwarii był słuchaczem artyleryjskiego kursu oficerskiego[2].
W 1918 wstąpił do Wojska Polskiego[1]. 18 marca 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich służący w 1 pułku artylerii polowej został mianowany z dniem 1 marca 1919 podporucznikiem artylerii[4]. Później został przeniesiony do 13 pułku artylerii polowej i w jego szeregach walczył na wojnie z bolszewikami. 28 kwietnia 1920 wyróżnił się jako młodszy oficer 1. baterii w boju pod wsią Kotiurzyńce[5]. 19 stycznia 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu porucznika, w artylerii, w grupie oficerów byłej armii gen. Hallera[6].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 13 pap w garnizonie Równe[7][8][9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 272. lokatą w korpusie oficerów artylerii[10][11][12]. 12 kwietnia 1927 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 1 stycznia 1927 i 27. lokatą w korpusie oficerów artylerii[13][14]. W czerwcu tego roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy II dywizjonu 13 pap[15]. W październiku 1927 został przeniesiony do 21 pułku artylerii polowej w Bielsku na stanowisko kwatermistrza[16][17]. W marcu 1930 został przeniesiony do 1 pułku artylerii polowej Legionów w Wilnie na stanowisko dowódcy dywizjonu[18][19]. W lipcu 1935 został przeniesiony do 33 dywizjonu artylerii lekkiej w Wilnie na stanowisko dowódcy dywizjonu[20][21][22]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 3. lokatą w korpusie oficerów artylerii[14][23]. 31 sierpnia 1939 objął dowództwo 33 pułku artylerii lekkiej, zmobilizowanego przez 33 dal[24][25]. 18 września 1939 we Lwowie dowódca 35 Dywizji Piechoty powierzył mu obowiązki dowódcy artylerii dywizyjnej z zachowaniem dowództwa 33 pal[26].
Po kapitulacji załogi Lwowa w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej[27]. Przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[28]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3157[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[29][30][31]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[32][33][34].
Na cmentarzu komunalnym w Krośnie została pochowana Nina Surynowa z Tockich (1897–1967)[35].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[36][37]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[23]
- Złoty Krzyż Zasługi[23]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[38]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[38]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 525.
- ↑ a b c d e f g h Suryn Władysław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-01-24].
- ↑ Eugenia Surynowa z Bielińskich. Urząd Miasta Krosna. [dostęp 2024-01-24].
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 36 z 1 kwietnia 1919, poz. 1148.
- ↑ Wieliczko-Wielicki 1928 ↓, s. 17.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 29 stycznia 1921, s. 153.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 296.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 739.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 660.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 196.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 819.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 742.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 120.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 468.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 25 czerwca 1927, s. 185.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 304.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 395, 456.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930, s. 108.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 181, 669.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 99.
- ↑ Zarzycki 1998 ↓, s. 16.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 748.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 160.
- ↑ Zarzycki 1998 ↓, s. 16–17, 29.
- ↑ Dokumenty 1997 ↓, s. 132, 166.
- ↑ Dokumenty 1997 ↓, s. 171, 188, 189, 191, 240.
- ↑ Zarzycki 1998 ↓, s. 24.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 8 [dostęp 2024-10-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Nina Surynowa z Tockich. Urząd Miasta Krosna. [dostęp 2024-01-24].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 364.
- ↑ a b Zarzycki 1998 ↓, s. 15 foto.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Dokumenty obrony Lwowa 1939. Artur Leinwand (oprac.). Warszawa: Instytut Lwowski, 1997. ISBN 83-910659-0-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Michał Wieliczko-Wielicki: Zarys historji wojennej 13–go kresowego pułku artylerii polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Piotr Zarzycki: 33 wileński dywizjon artylerii lekkiej. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-87103-51-9.