Włodzimierz Rachmistruk – Wikipedia, wolna encyklopedia

Włodzimierz Rachmistruk

Włodzimierz Rachmistruk (przed 1929)
generał brygady
Data i miejsce urodzenia	5 grudnia 1879 Werenczanka, na Bukowinie
Data i miejsce śmierci	5 listopada 1959 Tenczynek
Przebieg służby
Lata służby	1901–1932
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	16 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca dywizji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Włodzimierz Rachmistruk^[a] (ur. 5 grudnia 1879 w Werenczance, zm. 5 listopada 1959 w Tenczynku) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się 5 grudnia 1879 we wsi Werenczanka, w ówczesnym powiecie kocmańskim Księstwa Bukowiny, w rodzinie Jana, właściciela realności, i Marii z Łukaszewiczów^[3][4]. Od 1896 uczył się w seminarium nauczycielskim w Czerniowcach. 13 lipca 1900 zdał maturę^[5] i odbył (od 1 października 1901^[5]) obowiązkową jednoroczną służbę wojskową w c. i k. Armii. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1903 w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[6]. Posiadał przydział w rezerwie do Węgierskiego Pułku Piechoty Nr 43, który wówczas stacjonował w Wiedniu^[7]. W następnym roku został powołany do zawodowej służby wojskowej w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1904 w korpusie oficerów piechoty i wcielony do Węgierskiego Pułku Piechoty Nr 43, który został przeniesiony do serbskiej miejscowości Bela Crkva^[8]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 listopada 1910^[9]. W tym samym roku został przeniesiony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 10 w Przemyślu^[10][11]. W 1911 został przydzielony do Szkoły Kadetów Piechoty w Łobzowie na stanowisko nauczyciela, pozostając oficerem nadetatowym IR. Nr 10^[12].

W czasie I wojny światowej na froncie na Lubelszczyźnie. 14 listopada 1914 został ranny. 9 lutego 1915, po opuszczeniu szpitala, został przydzielony do batalionu zapasowego macierzystego pułku i wyznaczony na stanowisko komendanta szkoły jednorocznych ochotników i szkoły podoficerskiej. Od 29 lipca tego roku dowodził kolejno: 13 batalionem marszowym, kompanią i batalionem na froncie wołyńskim. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 marca 1915^[13].

W Wojsku Polskim od 27 listopada 1918 roku^[5], jako dowódca kompanii, a później dowódca batalionu zapasowego 15 pułku piechoty. Formalnie został przyjęty do Wojska Polskiego 30 września 1919 z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana ze starszeństwem od 1 marca 1915 i przydziałem do 15 pułku piechoty^[14]. 11 czerwca 1920 jako dowódca baonu zapasowego 15 pułku piechoty został zatwierdzony z dniem z 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika piechoty, w grupie oficerów byłej c. i k. Armii^[15].

Szczególnie odznaczył się 15 sierpnia 1920 w czasie walk, gdzie „rozbił linie bolszewickie i zdobył Sochocim. Dał też dowody męstwa w walkach pościgowych pod Zawadą, Popielczynem, Bobkowem, Sosnową Górą k. Ciechanowa gdzie został ranny w rękę i odesłany do szpitala”^[5]. 26 sierpnia 1920 dowódca 18 Dywizji Piechoty odznaczył go Orderem Virtuti Militari.

21 lipca 1920 objął dowództwo 145 pułku piechoty, który 5 marca 1921 został przemianowany na 72 pułk piechoty. W czasie manewru zaczepnego nad Wkrą dowodził przejściowo XXXVI Brygadą Piechoty. Ranny pod Ciechanowem. 26 października 1920 ponownie objął dowództwo 72 pułku piechoty i sprawował je do grudnia 1923.

W 1921 ukończył kurs wyższych dowódców. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 100. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[16][17]. Z dniem 10 grudnia 1923 został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 10 Dywizji Piechoty w Łodzi^[18]. 17 marca 1927 został mianowany dowódcą 16 Dywizji Piechoty w Grudziądzu^[19]. 1 stycznia 1928 Prezydent RP Ignacy Mościcki nadał mu stopień generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 5. lokatą w korpusie generałów^[20].

Z dniem 31 grudnia 1932 roku, po uzyskaniu prawa do pełnego uposażenia emerytalnego, został przeniesiony w stan spoczynku^[21][22]. Osiadł w Grudziądzu, potem nabył resztówkę w Lipnie k. Laskowic na Pomorzu i gospodarował na roli. Po kampanii wrześniowej w październiku 1939 został aresztowany przez Niemców. Po zwolnieniu od listopada 1942 usunięty ze swej resztówki, zamieszkał w Tenczynku k. Krzeszowic, gdzie zmarł. Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera HB-zach-9 po prawej Kalinowskich)^[23].

Włodzimierz Rachmistruk był żonaty z Jadwigą z Schaitterów (1890–1961), z którą miał córki: Irenę Pałaszewską (1916–2004) i Jadwigę Uznańską (ur. 20 kwietnia 1918)^[24][5].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari – 30 czerwca 1921^[25][26][5]
• Krzyż Walecznych^[5]
• Złoty Krzyż Zasługi (24 maja 1929)^[27][5]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiadką – 1 stycznia 1921
• pruski Krzyż Żelazny II klasy

austro-węgierskie

• Order Leopolda^[28]
• Order Korony Żelaznej 3. klasy z dekoracją wojenną i mieczami
• Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej Signum Laudis z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej
• Krzyż Wojskowy Karola
• Krzyż Jubileuszowy Wojskowy^[29]
• Medal Rannych

• Włodzimierz Rachmistruk. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.480.477 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-17].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1904. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1903. (niem.).
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904. (niem.).
• Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910. (niem.).
• Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M–Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
• Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.

• Włodzimierz Rachmistruk, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-29].