Wieczernica szczawiówka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wieczernica szczawiówka

Acronicta rumicis
(Linnaeus, 1758)
Imago
Gąsienica
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	motyle
Rodzina	sówkowate
Podrodzina	Acronictinae
Rodzaj	Acronicta
Podrodzaj	Viminia
Gatunek	wieczernica szczawiówka
Synonimy
Phalaena rumicis Linnaeus, 1758 Acronycta rumicis pallida Rothschild, 1920 [dla podgat. Acronicta r. pallida]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wieczernica szczawiówka^[1] (Acronicta rumicis) – gatunek motyla z rodziny sówkowatych. Zasiedla lasy, łąki i pola uprawne krainy palearktycznej. Gąsienice są polifagiczne, żerujące na roślinności zielnej jak i drzewiastej.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Phalaena rumicis. Wyróżnia się w jego obrębie dwa podgatunki^[1][2]:

• Acronicta (Viminia) rumicis pallida (Rothschild, 1920)
• Acronicta (Viminia) rumicis rumicis (Linnaeus, 1758)

Motyl o rozpiętości skrzydeł od 30 do 39 mm^[1]. Głowę ma zaopatrzoną w szczecinowate u obu płci czułki, nieco ku górze odgięte głaszczki wargowe i dobrze wykształconą ssawkę. Przednie skrzydła mają tło szaroczarne, pozbawione są czarnych kresek podłużnych, mają słabo widoczną i silnie ząbkowaną przepaskę zewnętrzną, dobrze widoczną i również silnie ząbkowaną przepaskę falistą, wyraźne kontury plamek okrągłej i nerkowatej oraz białą plamkę półksiężycowatego kształtu położoną po wewnętrznej stronie przepaski falistej i poniżej drugiej żyłki kubitalnej (zobacz: wzór skrzydeł sówek). Strzępina jest szaroczarna, a u jej nasady biegnie rządek drobnych, czarnych kropek. Tylne skrzydła są szarobrunatne z ciemniejszymi częściami zewnętrznymi^[3].

Genitalia samca cechuje cienki unkus, gruby sakus, prostokątna walwa, zaś sakulus z końcem dystalnym zgiętym do wewnątrz i wystający poza brzeg kostalny walwy oraz z pojedynczym, długim wyrostkiem na brzegu wewnętrznym. Wygięty w części dystalnej edeagus ma wezykę zaopatrzoną w liczne i silnie zbudowane ciernie, ale pozbawioną płytkowatych sklerytów. Samica ma tylną krawędź siódmego sternitu wciętą pośrodku, a tylną jego część pozbawioną ziarenkowatych sklerytów. Jej torebka kopulacyjna ma korpus z przodu silnie rozszerzony, w części dystalnej pozbawiony listew oraz uchyłek poprzedzający przewód nasienny zaopatrzony w płytkę i pozbawiony poprzecznych zmarszczek. Długi, błoniasty przewód torebki kopulacyjnej jest podłużnie pomarszczony^[3].

Owad ten zasiedla lasy, łąki i pola uprawne^[1]. Owady dorosłe latają od maja do września^[1][3]. Dzień spędzają na kamieniach, murach i płotach. Gąsienice występują od czerwca do września i są polifagiczne. Wśród ich roślin żywicielskich wymienia się babki, szczawie, głogi, wierzby, wrzosy i pokrzywy. Przepoczwarczenie ma miejsce w ciemnoszarym oprzędzie utworzonym między liśćmi nad powierzchnią gruntu^[1]. Poczwarka jest naga^[3].

Do parazytoidów larw tej wieczernicy należy Netelia fulvator z rodziny gąsienicznikowatych^[4]

Gatunek palearktyczny^[3]. W Europie podgatunek nominatywny znany jest ze wszystkich krajów oprócz Islandii. Podgatunek A. r. pallida podawany jest z Bułgarii i Cypru^[2]. W Polsce wieczernica szczawiówka jest stosunkowo pospolita na terenie całego kraju^[3].

• Sówkowate Polski