Wielbark (gromada) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wielbark
gromada
1954–1973
Państwo

 Polska

Województwo

olsztyńskie

Powiat

szczycieński

Data powstania

4 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Wielbark

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

3

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

23

brak współrzędnych

Wielbark – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Wielbark z siedzibą GRN w Wielbarku (wówczas wsi) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie szczycieńskim w woj. olsztyńskim na mocy uchwały nr 27 WRN w Olsztynie z dnia 4 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Wielbark i Borki Wielbarskie, ponadto miejscowość Sędrowo z dotychczasowej gromady Sędrowo oraz miejscowość Stachy z dotychczasowej gromady Nowojowiec ze zniesionej gminy Wielbark w tymże powiecie[6]. Dla gromady ustalono 23 członków gromadzkiej rady narodowej[7].

1 stycznia 1958 do gromady Wielbark włączono obszar zniesionej gromady Przeździęk Wielki, wsie Zapadki, Łatana Mała, Łatana Wielka, Cegielnia, Olędry, Ostrowy i Kipary ze zniesionej gromady Lesiny Wielkie, a także wsie Jankowo, Wesołowo, Wesołówko, Róklas, Głuch, Kiliszki, Kucbork i Papiernia oraz leśniczówkę Ostowo ze zniesionej gromady Wesołowo – w tymże powiecie[8].

1 stycznia 1960 do gromady Wielbark włączono wsie Ciemna Dąbrowa, Zabiele, Jesionowiec, Kołodziejowy Grąd, Maliniak i Nowojowiec oraz leśniczówkę Nowe Dłutówko ze zniesionej gromady Zabiele w tymże powiecie[9].

31 grudnia 1961 z gromady Wielbark wyłączono wsie Ciemna Dąbrowa, Jesionowiec, Zabiele, Maliniak i Nowojowiec, włączając je do gromady Szymany w tymże powiecie[10]; do gromady Wielbark włączono natomiast obszar zniesionej gromady Opaleniec w tymże powiecie[11].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[12]. Z dniem 1 stycznia 1973 miejscowości Mącice i Opaleniec włączono do powiatu przasnyskiego w woj. warszawskim[13]. 1 stycznia 1973 w powiecie szczycieńskim reaktywowano gminę Wielbark[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 27 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu szczycieńskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
  7. Uchwała Nr 194/54 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Szczytnie z dnia 6 października 1954 r. w przedmiocie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 45)
  8. Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 r., Nr. 8, Poz. 33)
  9. Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r., Nr. 28, Poz. 81)
  10. Uchwała Nr III/22/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 12 października 1961 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 grudnia 1961 r., Nr. 22, Poz. 192)
  11. Uchwała Nr III/19/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 12 października 1961 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 grudnia 1961 r., Nr. 22, Poz. 191)
  12. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  13. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 322
  14. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 grudnia 1972 r., Nr 13, Poz. 176)