Wirynka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wirynka
Wirenka
	; Wirynka w pobliżu ujścia
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Lokalizacja	woj. wielkopolskie
	Rzeka
Długość	18,31 km
	Źródło
Współrzędne	52°24′33″N 16°45′19″E/52,409167 16,755278
	Ujście
Recypient	Warta
Miejsce	na wschód od Łęczycy
Wysokość	ok. 54 m n.p.m.
Współrzędne	52°18′17″N 16°53′12″E/52,304722 16,886667
	Położenie na mapie powiatu poznańskiego źródło ujście
	Położenie na mapie Polski źródło ujście
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego źródło ujście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wirynka (Wirenka^[2]) – rzeka znajdująca się w gminach Komorniki i Dopiewo, lewy dopływ Warty^[3] o długości 18,31 km^[4].

Charakterystyka

Rzeka płynie w Wielkopolsce. Uchodzi do Warty na wysokości wsi Łęczyca. Zasilana jest m.in. dwoma rowami: jednym wypływającym z miejscowości Gołuski, oraz drugim z okolic Jeziora Szreniawskiego. W środowym i dolnym biegu rzeki koryto przyjmuje kręty charakter. Średni spadek zlewni wynosi 1,63 ‰, natomiast średni przepływ z wielolecia to 0,3 m³/s^[5]. Nie ma na niej wodowskazów. Zacienienie koryta przekracza 50%, a w dolinie rzeki przeważają użytki orne^[6]. Dolina jest szeroka i ma łagodne, nadające się pod zabudowę stoki^[7]. Bezpośredni wpływ na ukształtowanie się doliny rzeki i jej okolic pod względem morfologicznym miało ostatnie zlodowacenie plejstoceńskie obejmujące Polskę (zlodowacenie północnopolskie)^[8].

Przyroda

W 2011 rzeka została zaliczona do dolnej strefy klasy I (bardzo dobrej)^[9], a w 2016 do klasy III^[8]. Stanowi odbiornik ścieków oczyszczonych przetwarzanych w oczyszczalni ścieków w Łęczycy^[5].

W 1988 w zlewni Wirynki (kiedy na obszarze wododziałowym spadło w przeciągu trzech godzin 220 mm wody) rzeka, która jest ciekiem o szerokości około 2 metrów, wylała i osiągnęła szerokość ponad 30 metrów^[10].

Niekiedy podawanym w wątpliwość faktem jest gniazdowanie nad rzeką pluszcza zwyczajnego. 29 kwietnia 1962 w ujściu rzeki znaleziono na małym buku zwyczajnym rosnącym dwa metry od nurtu nieuszkodzone gniazdo z jajami zbudowane z pędów roślin i suchych liści, prawdopodobnie należące do pluszcza. Był to pierwszy pewny i jedyny współczesny (po 1950) przypadek gniazdowania tego ptaka w Wielkopolsce^[11].

Turystyka

Rzeka nie jest spływalna kajakiem z powodu licznych wypłyceń w okolicy Palędzia i tamy w okolicach stacji energetycznej w Plewiskach.

Zobacz też

Przypisy

↑ Wirynka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-03-15].
↑ Wirynka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej (gazeter) PPWK - Warszawa 1991; Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KUNMiOF w dniach 20 - 21 kwietnia 2004 [dostęp 2017-03-15] .
↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 315, ISBN 83-239-9607-5 .
↑ Wirynka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Moduł: Obszary dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-03-15].
↑ ^a ^b PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO projektu Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Komorniki na lata 2013 – 2016 z perspektywą na lata 2017 - 2020 [online], s. 51 .
↑ Piotr Ilnicki, Krzysztof Górecki, Mirosław Grzybowski, Alicja Krzemińska, Piotr Lewandowski, Mariusz Sojka, BADANIA HYDROMORFOLOGII CIEKÓW NIZINNYCH ZA POMOCĄ METODY MHR, w: WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, tom 11, zeszyt 1, 2011, s. 106-107
↑ SylwiaS. Dusza SylwiaS., AnnaA. Nowak AnnaA., Analiza zmian sieci hydrograficznej na terenie Poznania w ujęciu historycznym, WojciechW. Tołłoczko (red.), „Zagospodarowanie dolin rzecznych”, Łódź 2007, s. 10 .
↑ ^a ^b JarosławJ. Kamiński JarosławJ., Prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla lokalizacji we wsi Plewiska inwestycji celu publicznego, jaką jest dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna 400 kV Piła Krzewina – Plewiska [online], s. 17, 20 .
↑ P.P. Lewandowski P.P., Stan elementów hydromorfologicznych rzeki Wirynki określony przy użyciu metody MHR, „Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie”, 4 (54), 2011, ISSN 0510-4262 [dostęp 2022-01-11] (pol.).
↑ B.B. Raszka B.B., Przyrodnicze uwarunkowania zagospodarowania doliny Warty w Poznaniu, „Architektura Krajobrazu”, nr 1, 2008, s. 33–38, ISSN 1641-5159 [dostęp 2022-01-11] (pol.).
↑ PrzemysławP. Żurawlew PrzemysławP., JacekJ. Więckowski JacekJ., Występowanie pluszcza "Cinclus cinclus" w Wielkopolsce [online], s. 88, 90 .

[geoportal-1] Wirynka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-03-15].

[geoportaln-2] Wirynka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej (gazeter) PPWK - Warszawa 1991; Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KUNMiOF w dniach 20 - 21 kwietnia 2004 [dostęp 2017-03-15] .

[hydronimy_p-3] Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 315, ISBN 83-239-9607-5 .

[geoportalKZGW-4] Wirynka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Moduł: Obszary dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-03-15].

[:1-5] PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO projektu Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Komorniki na lata 2013 – 2016 z perspektywą na lata 2017 - 2020 [online], s. 51 .

[6] Piotr Ilnicki, Krzysztof Górecki, Mirosław Grzybowski, Alicja Krzemińska, Piotr Lewandowski, Mariusz Sojka, BADANIA HYDROMORFOLOGII CIEKÓW NIZINNYCH ZA POMOCĄ METODY MHR, w: WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, tom 11, zeszyt 1, 2011, s. 106-107

[7] SylwiaS. Dusza SylwiaS., AnnaA. Nowak AnnaA., Analiza zmian sieci hydrograficznej na terenie Poznania w ujęciu historycznym, WojciechW. Tołłoczko (red.), „Zagospodarowanie dolin rzecznych”, Łódź 2007, s. 10 .

[:0-8] JarosławJ. Kamiński JarosławJ., Prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla lokalizacji we wsi Plewiska inwestycji celu publicznego, jaką jest dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna 400 kV Piła Krzewina – Plewiska [online], s. 17, 20 .

[9] P.P. Lewandowski P.P., Stan elementów hydromorfologicznych rzeki Wirynki określony przy użyciu metody MHR, „Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie”, 4 (54), 2011, ISSN 0510-4262 [dostęp 2022-01-11] (pol.).

[10] B.B. Raszka B.B., Przyrodnicze uwarunkowania zagospodarowania doliny Warty w Poznaniu, „Architektura Krajobrazu”, nr 1, 2008, s. 33–38, ISSN 1641-5159 [dostęp 2022-01-11] (pol.).

[11] PrzemysławP. Żurawlew PrzemysławP., JacekJ. Więckowski JacekJ., Występowanie pluszcza "Cinclus cinclus" w Wielkopolsce [online], s. 88, 90 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]