French
DeutschWitold Cieśliński – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 pułkownik dyplomowany kawalerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 11 października 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 13 kwietnia 1968 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | zastępca szefa departamentu |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
        | |
Witold Cieśliński (ur. 11 października 1891 w maj. Grochów, zm. 13 kwietnia 1968 w Polanicy-Zdroju) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 11 października 1891 w majątku Grochów, w rodzinie Aleksandra (zm. 1928), urzędnika i Zofii z domu Bury[1]. W 1910 ukończył naukę w szkole realnej w Białymstoku, zdał maturę i rozpoczął studia na Wydziale Melioracyjnym Dońskiego Instytutu Politechnicznego w Nowoczerkasku[1][2]. Po roku przeniósł się na Wydział Budowlany Politechniki Warszawskiej[1].
We wrześniu 1914 został powołany do armii rosyjskiej i wcielony do 7 baterii 4 dywizjonu artylerii konnej 4 Dywizji Kawalerii jako wolontariusz[1]. Wziął udział w walkach z Niemcami, a następnie skierowany do Elizawetgradziej Szkoły Kawalerii[1]. 1 czerwca 1915, po ukończeniu szkoły, został mianowany chorążym i wcielony do 8 wozniesieńskiego pułku ułanów[3][1]. Od marca 1916 w szeregach tego pułku walczył na froncie[1]. 1 grudnia 1916 został mianowany kornetem ze starszeństwem z 7 marca 1916[3].
17 grudnia 1917 w Bessarabii wstąpił do dywizjonu kawalerii podpułkownika Stefana Grabowskiego, późniejszego 6 pułku ułanów[1]. Początkowo dowodził plutonem, a od lutego 1918 drugim szwadronem[1][4]. Na czele 2. szwadronu walczył przeciwko Niemcom w bitwie pod Kaniowem (11 maja 1918)[1][5]. Po kapitulacji II Korpusu Polskiego w Rosji ukrywał się w Ukrainie. 11 stycznia 1919 w Odessie wstapił do dywizjonu jazdy majora Konstanty Plisowskiego, który później stał się częścią tradycji 6 pułku ułanów[1][6]. Na czele 2. szwadronu wziął udział we wszystkich walkach 4 Dywizji Strzelców Polskich oraz wojnie z Ukraińcami i wojnie z bolszewikami[1]. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[7].
Wyróżnił się 23 września 1920 w bitwie pod Zasławiem[1][8]. Następnego dnia dowódca pułku, ppłk. Stefan Grabowski sporządził wniosek na odznaczenie rotmistrza Cieślińskiego orderem „Virtuti Militari”, w którym napisał: w szarży pod Zasławiem dnia 23 września 1920 jako dowódca 2. szwadronu przedarł się przez trzy linie piechoty nieprzyjacielskiej, zabierając około 280 jeńców oraz 8 karabinów maszynowych. Wysunąwszy się naprzód został otoczony przez kilku bolszewików, trzech kładąc trupem na miejscu, zaś reszta uciekła w popłochu[1].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 6 pułku ułanów[9][10][11]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 87. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[12][13]. W 1923 został powołany na kurs dowódców szwadronów w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu, a po jego ukończeniu wrócił do macierzystego pułku na stanowisko dowódcy szwadronu ckm[1][2]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 15 sierpnia 1924 i 20. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[14][15]. 5 lutego 1925 został przydzielony do Centralnej Szkoły Kawalerii na stanowisko instruktora wyszkolenia wojskowego[1][2]. W 1926 ukończył kurs łączności w Zegrzu i został przesunięty szkole na stanowisko wykładowcy łączności[16][1].
Z dniem 2 listopada 1928, po „złożeniu egzaminów wstępnych z dobrym postępem i odbyciu przepisanego stażu liniowego”, został przeniesieny służbowo do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1928–1930[17][18][19]. Z dniem 1 listopada 1930, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Brygady Kawalerii „Baranowicze” na stanowisko szefa sztabu[20][21]. W lutym 1932 został przeniesiony do 6 pułku strzelców konnych w Żółkwi na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[1][22][23]. 17 stycznia 1933 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1933 stopień podpułkownika w korpusie oficerów kawalerii i 1. lokatą[24]. W maju 1936 został przeniesiony do 2 pułku ułanów w Suwałkach na stanowisko dowódcy pułku[25][26]. W marcu 1937 objął dowództwo 10 pułk strzelców konnych w Łańcucie i przeformował go w jednostkę zmotoryzowaną[27][26][28]. W październiku i listopadzie 1938 na czele pułku wziął udział w akcji zaolziańskiej[29]. Na stopień pułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 4. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[30][31]. W sierpniu tego roku został zastępcą szefa Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[32][25].
18 września 1939 pod Żurawnem dowodząc improwizowanym oddziałem, stoczył ciężki całodzienny bój, którym otworzył drogę do granicy polsko-węgierskiej[16]. 20 września na Przełęczy Tatarskiej przekroczył granicę RP i został internowany na terytorium Królestwa Węgier[16]. Początkowo pełnił funkcję starszego obozu w Hidasnémeti. W kwietniu 1940 z powodu choroby zrezygnował z tego stanowiska. Od 20 maja do 3 listopada 1944 pełnił funkcję przedstawiciela żołnierzy Wojska Polskiego internowanych na Węgrzech[16]. 31 grudnia tego roku został przekazany niemieckim władzom wojskowym jako jeniec wojenny. W końcu stycznia 1945 został uwięziony w obozie Genshagen. Po uwolnieniu wrócił do Polski[16].
Po zakończeniu wojny wrócił do kraju[25]. Zmarł 13 kwietnia 1968 w Polanicy-Zdroju i został pochowany na tamtejszym cmentarzu komunalnym[25][33].
Był żonaty z Ludmiłą Wandą (1906–1981), z którą miał syna Waldemara (ur. 1921) oraz córki Irenę, ps. Myszka (1922–2010) zamężną z Zygmuntem Skrzpcem i Jolantę (ur. 1940)[1][34].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 45[1][35]
- Krzyż Niepodległości – 15 kwietnia 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[36][37]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[38][39]
- Złoty Krzyż Zasługi – 18 lutego 1939 „za zasługi w służbie wojskowej”[40]
- Srebrny Krzyż Zasługi[16]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
- Medal Zwycięstwa[41][38]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Cieśliński Witold. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.108-11657 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-02-09].
- ↑ a b c Skłodowski 2021 ↓, s. 620.
- ↑ a b Цеслинский Витольд-Доменик Александрович. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2025-02-13]. (ros.).
- ↑ Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 6.
- ↑ Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 8.
- ↑ Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 9.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920, s. 796.
- ↑ Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 23.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 249.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 611.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 553.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 160.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 678.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 736.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 600.
- ↑ a b c d e f Skłodowski 2021 ↓, s. 621.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 366.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 58, 72.
- ↑ Stawecki 1997 ↓, s. 90.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930, s. 286.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 18.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 236.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 143, 660.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 18 stycznia 1933, s. 1.
- ↑ a b c d Mijakowski 2012 ↓, s. 74.
- ↑ a b Mijakowski 2013 ↓, s. 75.
- ↑ Kucia 2007 ↓, s. 21.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 717.
- ↑ Kucia 2007 ↓, s. 33, 34.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 525.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 127.
- ↑ Kucia 2007 ↓, s. 38.
- ↑ Witold Cieśliński. polskie-cmentarze. [dostęp 2025-02-10].
- ↑ Cieślińska-Skrzypiec Irena (1922–2010). bohaterkłodzko. [dostęp 2025-02-10].
- ↑ Kiszko-Zgierski 1930 ↓, s. 29.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 4 lipca 1932, s. 331.
- ↑ a b Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 58.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 143.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 329.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- 2 Pułk Ułanów Grochowskich im. gen. Józefa Dwernickiego. Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2012, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-224-0.
- 10 Pułk Strzelców Konnych. Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2013, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-367-4.
- Henryk Kiszko-Zgierski: Zarys historji wojennej 6-go Pułku Ułanów Kaniowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Przemysław Kucia: 10 Pułk Strzelców Konnych 1918-1947, część I. Jednostki Wojska Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Pegaz-Bis, 2007. ISBN 978-83-60619-17-9.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon, 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Krzysztof Skłodowski: Garnizon Suwałki w latach 1921–1939. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej; Muzeum Okręgowe w Suwałkach, 2021. ISBN 978-83-8229-322-7.
- Piotr Stawecki: Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997. ISBN 83-04-04390-4.