Wodnicha gładka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wodnicha gładka
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

wodnicha

Gatunek

wodnicha gładka

Nazwa systematyczna
Hygrophorus penarius Fr.
Anteckn. Sver. Ätl. Svamp.: 45 (1836)

Wodnicha gładka (Hygrophorus penarius Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[2]:

  • Limacium penarium (Fr.) Wünsche 1877

Nazwę polską nadała w 1997 r. Barbara Gumińska, Stanisław Domański w 1955 r. opisywał ten gatunek pod nazwą oślaz suchy[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 6–13 cm, za młodu półkulisty z podwiniętym brzegiem, później łukowaty, w końcu rozpostarty z tępym i szerokim garbem. Początkowo mają powierzchnię białą lub z odcieniem kości słoniowej, potem kremową z ochrowo-pomarańczowym odcieniem, na starość znów stają się białe lub śmietankowe[4].

Blaszki

Zbiegające, rzadkie, grube, początkowo białe, potem kremowożółte[4].

Trzon

Gruby, pełny, walcowaty, pod kapeluszem nieco grubszy, podstawa zaostrzona, powierzchnia gładka, sucha, o barwie od białej do kremowej[4].

Miąższ

Gruby, zwarty, o niewyraźnym zapachu i przyjemnym smaku[4].

Cechy mikroskopijne

Wysyp zarodników biały. Zarodniki owalne, eliptyczne lub jajowate 6–9 × 4–5,5 μm z jedną gutulą i dużym dzióbkiem. Podstawki 40–55 × 7–9 μm, półmaczugowate, 4-zarodnikowe, czasami 2- zarodnikowe, o rozmiarach 40–100 × 2–5 μm[5].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Wodnicha gładka występuje głównie w Europie, poza nią znana jest tylko w Kolumbii Brytyjskiej (Kanada) i jednym miejscu w Australii[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. notowana na pięciu stanowiskach. Jej rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia w Polsce nie są znane. Wymieniona jest na liście gatunków zagrożonych w Anglii, Estonii i Norwegii[3].

Siedlisko: w lasach liściastych, w cieplejszych buczynach i grądach na nizinach i terenach pagórkowatych. Owocniki pojawiają się wiosną i jesienią[4].

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]

Najbardziej podobna jest wodnicha biała (Hygrophorus eburneus). Jest cała biała lub w kolorze kości słoniowej, bez kremowych i ochrowych odcieni, ponadto ma śluzowaty trzon. Gąska gołębia (Tricholoma columbetta) odróżnia się białymi i niezbiegającymi blaszkami, oraz jedwabiście włóknistym kapeluszem[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2019-02-25].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2019-02-25].
  3. a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, 1997, ISBN 83-7052-949-6
  5. Hygrophorus penarius [online] [dostęp 2019-02-25].
  6. Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-02-25].
  7. Pavol Škubla Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1