Worliny – Wikipedia, wolna encyklopedia

Worliny

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Łukta
Liczba ludności	310
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	14-105[2]
Tablice rejestracyjne	NOS
SIMC	0481100
Położenie na mapie gminy Łukta Worliny
Położenie na mapie Polski Worliny
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Worliny
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Worliny
53°46′58″N 20°07′45″E/53,782778 20,129167[1]

Worliny (niem. Worleinen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś położona na zachodnim brzegu jeziora Isąg, na wschód od jeziora Łoby. We wsi znajduje się zabytkowa letnia remiza straży pożarnej oraz Hotel Masuria. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 531. Worliny znajdują się 25 km od Olsztyna oraz 23 km od miasta powiatowego Ostródy.

Około V w. n.e., w okolicy Worlinów pojawiło się osadnictwo pruskie, zastępując osadnictwo kultury oksywskiej. W Worlinach natrafiono na ślady osady staropruskiej z tego okresu.

Wieś lenna, założona na 16 włókach w 1354 r. pod nazwą Warnlin, przez czterech wolnych Prusów. Każdy z założycieli zobowiązany był do służby konnej (zbrojnej). W wyniku zniszczeń wojennych wieś na przełomie XV i XVI wieku wyludniła się. W 1539 r. Worliny były określane jako wieś szlachecka z nielicznymi gospodarstwami kmiecymi. Po 1543 r. wieś założono ponownie. W 1579 r. wymieniono w dokumentach sześciu chłopów pańszczyźnianych: Adrian, Thomas, Albrecht, Thewers, Salomon i Peter. Każdy z nich gospodarował na trzech włókach. W 1587 r., gdy Salomon Mehl nie stawił się na czas do pracy w ramach szarwarku, pisarz urzędowy nakazał zabrać mu wołu o wartości 8 marek i zaszlachtować w gospodarstwie urzędowym, samego zaś Salomona osadzono w więzieniu. Jednakże późniejsza wizytacja książęca wykryła nieprawidłowości i nadużycia w postępowaniu pisarza i nakazała zwrócić Salomonowi Mehlowi równowartość straconego wołu.

Worliny zostały mocno zniszczone w czasie wojny polsko-szwedzkiej. Dopiero w 1678 r. (a więc 18 lat po wojnie) zostały zasiedlone trzy gospodarstwa. W 1699 r. 17 włók leżało odłogiem a trzy włóki uprawiał Grabowski ze swoją rodziną. Podobnie było w 1714 r. Około 1815 r. we wsi mieszkało 69 osób w 15 gospodarstwach.

• Jan Dąbrowski "Siedem wieków Łukty, 600-lecie kościoła, 50-lecie parafii Matki Boskiej Częstochowskiej", Wydawnictwo WPW C. Porycki, P. Wasześcik Sp. J., Olsztyn 2007, ISBN 83-917924-6-3
• Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
• Worliny. atlaswsi.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].