Za grzechy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Za grzechy
Ał Chet
Gatunek

melodramat

Rok produkcji

1936

Data premiery

14 kwietnia 1936

Kraj produkcji

Polska

Język

jidysz

Czas trwania

93 min

Reżyseria

Aleksander Marten

Scenariusz

Jecheskiel Mosze Neuman

Główne role

Rachela Holzer
Abraham Morewski

Muzyka

Henryk Kon

Zdjęcia

Stanisław Lipiński

Scenografia

Jankiel Adler,
Czesław Piaskowski

Produkcja

Saul Goskind

Wytwórnia

Kinor

Za grzechy (jid. Ał Chet[1]) – polski film fabularny z 1936 roku w języku jidysz. Był to pierwszy po ośmioletniej przerwie z serii wyprodukowanych w Polsce żydowskich filmów fabularnych.

Historia filmu

[edytuj | edytuj kod]

Współtworzyli go artyści, którzy w wyniku represji spadających na Żydów w Niemczech po dojściu do władzy Hitlera wyemigrowali do Polski. Namawiany przez grupę artystów Saul Goskind, zgodził się zostać producentem i specjalnie na potrzeby filmu powołał wytwórnię Kinor. Żydowski kierownik warszawskiego oddziału niemieckiej firmy Agfa zgodził się udzielić na materiały filmowe korzystnego kredytu. Goskind zapewnił filmowcom odpowiednie laboratorium filmowe. Film powstawał w atmosferze obaw o finansowe powodzenie przedsięwzięcia, ale także budził nadzieje krytyki, czekającej na oryginalne, artystyczne dzieło kinematografii żydowskiej (Literarisze Bletter). Reżyser Aleksander Marten stawiał na interesującą, prawdopodobną fabułę i żydowski folklor. Film kręcono w pracowni fotograficznej Włodzimierza Kirchnera przy ulicy Wierzbowej 8 w Warszawie, sceny muzyczne powstawały w hali do nagrywania płyt patefonowych Syrena. Ze względu na nasilający się antysemityzm twórcy mieli problem z zorganizowaniem pierwszego pokazu. W końcu premiera odbyła się 14 kwietnia 1936 roku w warszawskim kinie Fama (ul. Przejazd 9). Film okazał się sensacją i cieszył dużym powodzeniem wśród widzów. Krytyka jednak za złe miała twórcom melodramatyczną fabułę bez odniesień do współczesnych problemów społeczności żydowskiej. W odpowiedzi na te zarzuty Neuman pisał w 1938 roku, że rozwój żydowskiej kinematografii postępować powinien stopniowo i nie należy krytykować go za to, że zrobił film dla masowego widza, nie uciekając się do różnego typu artystycznych eksperymentów. Uznał film za sukces, potwierdzony przez pozytywne recenzje w Polsce, Ameryce, Palestynie, również wśród odbiorców nieżydowskich.

Treść

[edytuj | edytuj kod]

Leon Anton, oficer armii austriackiej, stacjonujący w małym miasteczku, zakochuje się w Esterze, córce rabina, który niechętnie patrzy na ten związek. Estera bez ślubu zachodzi w ciążę, a Leon otrzymuje rozkaz wyruszenia na front i wkrótce ginie. Estera porzuca narodzoną córkę i wyrusza do Stanów Zjednoczonych, gdzie robi karierę śpiewaczki. Niemowlę odnajdują Szamaj i Awrejml, krawczyk i mełamed, którzy oddają dziecko do sierocińca. Estera, nie znalazłszy za oceanem szczęścia, po szesnastu latach wraca do kraju, by odszukać swoje dziecko. Pomagają jej w tym Szamaj i Awrejml, jednak w sierocińcu dowiadują się jedynie, że córeczkę Estery zabrała rodzina żydowska o popularnym nazwisku Kohen. Wizyty u różnych osób o tym nazwisku stają się pretekstem wielu komicznych perypetii. Estera w międzyczasie poznaje uzdolnionego skrzypka i chce z nim powrócić do Ameryki. Ten jednak ma narzeczoną, która postanawia nie oddać ukochanego. Szybko jednak okazuje się, że narzeczona skrzypka, Rachela, jest poszukiwaną przez Esterę córką.

Obsada

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ał Chet. filmpolski.pl. [dostęp 2020-07-13].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Opowieść zatopionych synagog - przegląd przedwojennego filmu żydowskiego, w: XI Dzień Judaizmu: Poznań 8-19.1.2008 (program towarzyszący), Poznań 2008, s. 22.
  • Natan Gross, Film żydowski w Polsce, Anna Ćwiakowska (tłum.), Kraków: „Rabid”, 2002, s. 63–69, 151, ISBN 83-88668-23-4, OCLC 830320054.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]