Zgrzebło (archeologia) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zgrzebło – narzędzie kamienne wykonywane najczęściej z krzemienia^[1], mające formę wielokątnego odłupka o zaretuszowanej przynajmniej jednej krawędzi dłuższej, biegnącej równolegle lub poprzecznie do osi wyrobu^[2]. Obrabiana krawędź może być wklęsła, wypukła bądź prosta^[2]. Zgrzebła wykonywano różnymi typami retuszy: sposobem jednostronnym, dwustronnym, dokonywano także retuszy stromych zatępiających i zębatych^[2]. W miarę stępiania się krawędzi pracującej dochodziło do jej naprawy przez wtórne retuszowanie, w związku z czym forma tych narzędzi ulegała zmianie^[1].

Narzędzia te służyły przeważnie jako noże do rozdzielania mięsa^[1].

Typologia Gintera i Kozłowskiego (1990)^[2]:

• Jednostronne
  • Retuszowane na jednej krawędzi
    • Podłużne (lateralne) – o krawędzi pracującej ustawionej równolegle w stosunku do osi odłupka
    • Poprzeczne (transwersalne) – o krawędzi pracującej ustawionej poprzecznie w stosunku do osi odłupka
  • Retuszowane na dwu krawędziach
    • Podwójne – o krawędziach pracujących równoległych, nie stykających się ze sobą
    • Zbieżne – o krawędziach pracujących zbiegających się ku sobie i tworzących ostrą końcówkę
• Dwustronne
  • Z krawędzią dwustronnie zaretuszowaną
  • Z podstawą ścienioną
  • Typu liściowatego