İspanya ekonomisi - Vikipedi

İspanya ekonomisi
Cuatro Torres Ticaret Bölgesi
Derece13. (nominal) / 17. (SAGP)
Para birimiEuro (EUR, €)
Mali yılTakvim yılı
Ticaret organizasyonlarıAB, DTÖ, OECD
İstatistikler
GSYİHazalış 1.8 trilyon $ (SAGP, 2020 tahm.)[1]
artış 1.2 trilyon $ (nominal, 2020 tahm.)[1]
GSYİH büyümeazalış 12.8% (2020 tahm.)[1]
Kişi başı GSYİHazalış 26,832 $ (nominal, 2020 tahm.)[1]
azalış 38,143 $ (SAGP, 2020 tahm.)[1]
Sektörel GSYİH dağılımıtarım: %2.6
endüstri: %23.2
hizmet: %74.2 (2017 tahm.)[2]
Enflasyon (TÜFE)▲ 0.2% (2020 tahm.)[1]
Yoksulluk sınırı
altındaki nüfus		▼ %25,3 (AROPE, 2019)[3]
Gini katsayısı▼ 33.0 orta (2019, Eurostat)[4]
İşgücüartış 23,120,097 (2019)[5]
Sektörel işgücü dağılımıtarım: %4.5, endüstri: %14.1, hizmet: %70.7 (2009)[6]
İşsizlik▲ %16.2 (Ağustos 2020)[7]
Ortalama gayrisafi maaş2,855 $ (2,595 €) (aylık; 2018)
Ortalama net maaş2,065 $ (1,878 €) (aylık; 2018)
Ana endüstrilerTakım tezgâhları, ilaç, metal ve metal imalatları, kimyasallar, gemi yapımı, otomobiller, tıbbi cihazlar, tekstil ve giyim (ayakkabı dahil), yiyecek ve içecekler, kil ve dayanıklı ürünler, turizm[8][9]
İş yapılma kolaylığı sıralamasıSabit 30. (2020)[10]
Dış ticaret
İhracatartış 313.7 milyar $ (2017 tahm.)[2]
İhraç mallarımakine, motorlu taşıtlar, gıda maddeleri, ilaçlar ve diğer tüketim malları
Ana ihracat ortakları Fransa %15.1
 Almanya %11.3
 İtalya %7.8
 Portekiz %7.1
 Birleşik Krallık %6.9
 ABD %4.4 (2017)[2]
İthalatartış 338.6 milyar $ (2017 tahm.)[2]
İthalat mallarıyakıtlar, kimyasallar, yarı mamul ürünler, gıda maddeleri, tüketim malları, makine ve ekipman, ölçüm ve tıbbi kontrol aletleri
Ana ithalat ortakları Almanya %14.2
 Fransa %11.9
 Çin %6.9
 İtalya %6.8
 Hollanda %5.1
 Birleşik Krallık %4 (2017)[2]
Kamu maliyesi
Kamu borçları▲ 1.189 trilyon € (2019)[11]
Bütçe açığı▲ 24.74 milyar $ (2017 tahm.)[2]
GelirlerGSYİH'in %39.1'i (2019)[11]
GiderlerGSYİH'in %41.9'u (2019)[11]
Kredi derecelendirmeStandard & Poor's:[12]
A (İç)
A (Dış)
AAA (T&C Değerlendirmesi)
Görünüm: Pozitif[13]
Moody's:[13]
Baa1
Görünüm: İstikrarlı
Fitch:[13]
A-
Görünüm: Pozitif
Kapsam:[14]
A-
Görünüm: Negatif
Dış rezervlerartış 69.41 milyar $ (2017 tahm.)[2]
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book
Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.

İspanya ekonomisi, nominal GSYİH'ye göre dünyanın 13. büyük ekonomisi ve satın alma gücü paritesi açısından dünyanın en büyük ekonomilerinden biridir. Ülke, Avrupa Birliği, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü ve Dünya Ticaret Örgütü üyesidir. İspanya kapitalist bir karma ekonomiye sahiptir. İspanya ekonomisi, nominal GSYİH istatistiklerine göre euro bölgesinin dördüncü büyük ekonomisinin olmasının yanı sıra Almanya, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Rusya'nın ardından Avrupa'nın altıncı büyük ekonomisidir. 2012 yılında İspanya dünyanın 12. büyük ihracatçısı ve 16. büyük ithalatçısıydı. İspanya, Birleşmiş Milletler İnsani Gelişme Endeksi'nde 25. ve Dünya Bankası tarafından kişi başına GSYİH'de 30. sırada yer almakta olup yüksek gelirli bir ekonomi ve çok yüksek insani gelişme gösteren ülkeler arasında sınıflandırılmaktadır.[15] The Economist'e göre, İspanya dünyanın en yüksek 10. yaşam kalitesine sahiptir.[16]

2007-2008 finansal krizini takiben İspanya ekonomisi, olumsuz bir makroekonomik performans döngüsüne girerek resesyona girdi. AB ve ABD ortalamasına kıyasla, İspanyol ekonomisi daha sonradan resesyona girdiyse de daha uzun bir süre kaldı. 2000'lerdeki ekonomik patlama, 2012'ye kadar İspanya'nın işgücünün dörtte birinden fazlasını işsiz bırakarak tersine döndü. Toplu olarak, İspanya GSYİH'si 2009-2013 döneminde neredeyse %9 oranında daraldı.[17] Ekonomik durum 2013-2014 arasında iyileşmeye başladı. O zamana kadar, ülke, patlama yıllarında biriken rekor ticaret açığını tersine çevirmeyi başardı ve 30 yıllık bir ticaret açığı verdikten sonra 2013'te bir ticaret fazlası elde etti.[18] Fazlalık 2014 ve 2015'te güçlenmeye devam etti.[19]

2015 yılında İspanya'nın GSYİH'si, dünya mali krizinden önceki son yıl olan 2007'den beri görülmeyen bir oranla %3.2 büyüdü.[20] Bu büyüme oranı, o yıl daha büyük AB ekonomileri arasında en yüksek orandı.[21] Sadece iki yılda (2014-2015), İspanya ekonomisi 2009-2013 resesyonunda kaybedilen GSYİH'nın %85'ini geri kazandı[22] ve bu da bazı uluslararası analistlerin İspanya'daki mevcut toparlanmaya "yapısal reform çabalarının vitrini" olarak atıfta bulunmalarına neden oldu.[23] Güçlü GSYİH büyümesi, 2016 yılında da kaydedildi ve ülke euro bölgesi ortalamasının iki katı hızlı büyüdü.[24] İspanya'nın işsizlik oranı 2013'ten 2017'ye önemli ölçüde düştü, ancak gerçek işsizlik oranının milyonlarca kişinin kara piyasada çalışanlar, işsiz veya pasif olarak sayılan ancak yine de iş yapanların bulunması nedeniyle çok daha düşük olduğu tahmin edilmektedir.[25] Gizli ekonomi tahminleri farklılık gösterse de, İspanya yeraltı ekonomisinin her yıl 190 milyar euro (224 milyar US$) hareket ettiği tahmin edildiğinden, gerçekte İspanya GSYİH'sı yaklaşık %20 daha büyük olabileceği düşünülmektedir.[26] Yüksek gelirli Avrupa ülkeleri arasında, yalnızca İtalya ve Yunanistan'ın İspanya'dan daha büyük yeraltı ekonomilerine sahip olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle İspanya, resmi rakamlarda gösterilenden daha yüksek satın alma gücüne ve daha küçük bir gini katsayısına sahip olduğu düşünülmektedir.[27] 2012 yılında, İspanya hükûmeti bir mali kriz karşısında bankacılık sektörünü yeniden yapılandırmak için Avrupa İstikrar Mekanizması'ndan resmi olarak bir kredi talep etti.[28] ESM, 100 milyar euroya kadar yardımı onayladı, ancak sonunda İspanya sadece 41,3 milyar euro yardım aldı. İspanya için ESM programı, 18 ay sonra çekilen kredinin tamamen geri ödenmesiyle sona erdi.[29]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e f "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. Uluslararası Para Fonu. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  2. ^ a b c d e f g "CIA World Factbook". CIA.gov. Central Intelligence Agency. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  3. ^ "People at risk of poverty or social exclusion". ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  4. ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  5. ^ "Labor force, total - Spain". data.worldbank.org. World Bank. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  6. ^ "Main results, National Statistics Institute". 26 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  7. ^ "Unemployment by sex and age - monthly average". appsso.eurostat.ec.europa.eu. Eurostat. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  8. ^ "Global Guru" analysis, The Global Guru, 6 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Kasım 2020 
  9. ^ "Economic report" (PDF). İspanya Bankası. 26 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  10. ^ "Ease of Doing Business in Spain". Doingbusiness.org. 17 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  11. ^ a b c "Euro area and EU27 government deficit both at 0.6% of GDP" (PDF). ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  12. ^ "Sovereigns rating list". Standard & Poor's. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  13. ^ a b c Rogers, Simon; Sedghi, Ami (15 Nisan 2011). "How Fitch, Moody's and S&P rate each country's credit rating". The Guardian. Londra. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  14. ^ "Scope revises the Outlook on Spain's A- rating to Negative". Scope Ratings. 28 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  15. ^ Official report on Spanish recent Macroeconomics, including tables and graphics (PDF), La Moncloa, 26 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 13 Kasım 2020 
  16. ^ "The Economist Intelligence Unit's quality-of-life index" (PDF). The Economist. 11 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  17. ^ "El PIB español sigue sin recuperar el volumen previo a la crisis" (İspanyolca). Expansión. 6 Şubat 2016. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  18. ^ elpais.com 10 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 13 Kasım 2020 tarihinde erişilmiştir.
  19. ^ El superávit exterior de la economía española supera el 1,5% del PIB en 2015|Economía| 12 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. El País, 29 Şubat 2016 (İspanyolca)
  20. ^ elpais.com 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 13 Kasım 2020 tarihinde erişilmiştir.
  21. ^ reuters.com 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 13 Kasım 2020 tarihinde erişilmiştir.
  22. ^ "España recupera en sólo 2 años el 85% del PIB perdido durante la crisis" [İspanya, kriz sırasında kaybedilen GSYİH'nın %85'ini sadece 2 yılda geri kazanıyor]. larazon.es (İspanyolca). La Razón. 17 Ekim 2015. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2016. 
  23. ^ Spence, Peter (30 Nisan 2015). "How Spain became the West's superstar economy" [İspanya nasıl Batı'nın süperstar ekonomisi oldu?]. telegraph.co.uk (İngilizce). The Telegraph. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. İspanya, ilk çeyrekte ABD'den 18 kat ve İngiltere'den üç kat daha güçlü büyüyerek Avrupa'nın geri dönüş yıldızı oldu. (Spain has become Europe's comeback star, growing 18 times as fast as the US and three times stronger than UK in the first quarter.) 
  24. ^ Buck, Tobias (4 Ocak 2017). "Drop in Spanish jobless total is biggest on record" [İspanyol işsiz toplamındaki düşüş rekor seviyedeki en yüksek oran]. ft.com (İngilizce). Financial Times. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  25. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  26. ^ "Archived copy". 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  29. ^ "Spain | European Stability Mechanism". www.esm.europa.eu. 15 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta İspanya ekonomisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İspanya_ekonomisi&oldid=33318858" sayfasından alınmıştır