İstanbul Büyükşehir Belediyesi - Vikipedi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi
KısaltmaİBB
Slogan16 milyon için çalışıyoruz[1]
İstanbul Başardı
Kuruluş1855 (168 yıl önce) (1855)
TürDevlet kurumu
Yasal statüBüyükşehir belediyesi
Merkezİstanbul Belediye Sarayı, Saraçhane, İstanbul
Hizmet bölgesiİstanbul
Büyükşehir Belediye BaşkanıEkrem İmamoğlu
(CHP)
Genel sekreterCan Akın Çağlar
Üyelik
Kuruluşlar
Bütçe₺213 milyar 500 milyon ₺ (2024)[2]
Personel43 bin 980 (2019)[3]
Resmî sitei̇bb.istanbul
Eski adı
  • İstanbul Şehremâneti
  • İstanbul Belediyesi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi veya kısaca İBB, İstanbul ilinin belediye işlerinden sorumlu devlet kurumudur. Kırım Savaşı sonrasında Avrupa ülkeleri ile ilişkilerin artması ve devlet kurumlarının batı ülkelerine benzetilmeye çalışması sonrasında, 1855 tarihli Bâb-ı Âli kararıyla İhtisap Nezareti'nin kaldırılması sonucunda kurulmuştur.[4] Şu anki Büyükşehir belediye başkanı, Cumhuriyet Halk Partisi üyesi Ekrem İmamoğlu'dur.[5]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'un Fethi sonrasından Tanzimat'a kadar belediye faaliyetleri için şehir, Dersaadet ve Bilâd-ı selâse (Üsküdar, Galata, Eyüp) olarak dört ilçeye ve bu dört ilçe de kırk şubeye ayrılmıştı.[4] Başkan görevini yürüten kişiye ise İstanbul Efendisi (kadısı) denmekteydi. Kadı direkt olarak Sadrazam'a bağlıydı.[4][6]

İstanbul Şehremâneti

[değiştir | kaynağı değiştir]
İstanbul Şehremaneti tarafından kullanılan "Şehremini İstanbul" yazılı mühür, 1850'ler

Kırım Savaşı sonrasında Avrupa ile gelişen ilişkilerin bir sonucu olarak, devlet kurumlarının batılı ülkelere benzemesi sonrasında İstanbul'da belediye faaliyetlerini gerçekleştirecek bir kurum kurulması kararı verilmiştir.[6] Bu sebeple 27 Ramazan 1271 (13 Haziran 1855) tarihinde Bâb-ı Âli kararıyla İhtisap Nezareti kaldırılıp yerine Şehremâneti adıyla yeni bir şehir meclisi kurulmuştur.[4] Meclis üyeleri ise İstanbul halkı ve esnafı arasından seçilen kişilerden oluşmuştur.[4] Şehremânetin görev yetkileri ise Meclis-i Vâlâ tarafından 13 Haziran 1854 tarihinde çıkarılan bir nizamname ile belirlenmiştir.[7][8] 1921 yılında Dahiliye Nezâreti'ne bağlanmış, 1930 yılında ise 1580 sayılı Belediye Kanunu ile yetkileri İstanbul Belediyesi'ne verilmiştir.[4]

Altıncı Daire

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehremânetin kurulmasından sonra, 1857 yılında Bilâd-ı selâse'nin Boğaziçi ve Adalar ile 14 belediyeye ayrılması düşünülmüştür.[4] Ancak on dört belediyenin tamamını faaliyet geçirmenin masraflı olacağı sebebiyle, faaliyetlere ilk olarak Altıncı Daire adı verilen Beyoğlu ve Galata'dan başlanmıştır.[7] Galata ve Beyoğlu'ndan başlanmasının sebebi ise, nüfusun diğer bölgelere göre daha çok olması ve daha doğru bir şehir yerleşimi olmasındandır.[7] Şehremânetin ilk faaliyetlerinin planlanması, gelirlerinin tespiti, vergilerin toplanması ve kurumun organize olması için Hariciye teşrifatçısı Kamil Bey görevlendirilmiştir.[7] Ayrıca kurumun özel bir statüsünün bulunduğunu belirten 27 Ocak 1858 tarihli Daire-i Belediye Nizamatı'da yürürlüğe girmiştir.[8]

Altıncı Daire tarafından gerçekleştirilen ilk faaliyet sokaklara isim ve haneler numara verilmesi olmuştur. Sokaklara isim verilirken Fransızca başta olmak üzere, bölgede konuşulan tüm dillerde isimler verilmesine dikkat edilmiştir.[7] Buna örnek olarak Pera Caddesi'nin adının Grande Rine adını alması verilebilir.[7] 14 Nisan 1885 tarihinde ise tüm sokaklar adlandırılmış ve haneler numaralandırılmıştır.[9]

Altıncı Daire Reisleri
[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk Altıncı Daire reisi olan Kamil Bey, nizamnamenin yayınlanması ve padişahın onayıyla görevine başlamıştır. İlk olarak sokakların aydınlatılmasını gerçekleştirmiştir. Ayrıca görev süresi içinde Dolmabahçe Gazhanesi'nden getirilen gazlarla İstiklal Caddesi, ilerleyen zamanlarda da Galata ve Tophane aydınlatılmıştır.[7] Server Efendi döneminde ise kadastro çalışmalarına başlanmıştır. Sonuç olarak Akabinde yollar ve binalar yönetmeliği çıkartılmış ve ahşap binalar yerine kargir binaların yapılması tercih edilmiştir.[7] Galata Surları'nın yıkımı ise sona erdirilmiştir. Yıkımlarda ortaya çıkan yazıt ve armalar ise Altıncı Daire'de muhafaza edilmiştir. İlk belediye hastanesi olan Mecruhin Hastanesi'de yine bu dönemde Fransız rahibeler tarafından kurulmuştur. Hastane, salgın sonrasında belediye tarafından devralınarak 6. Daire-i Belediye Hastanesi adıyla hizmet vermeye devam etmiştir.[7]

Belediye Reisi[7] Görev süresi
Mehmet Kamil Bey 1857-1860
Emin Muhlis Bey 2 Eylül 1860 - 4 Kasım 1860
Salih Efendi Kasım 1860 - Eylül 1861
Hayrullah Efendi Ocak 1862 - Ocak 1863
Server Efendi Şubat 1863 - Mart 1868
Selahaddin Efendi Mayıs 1868 (Vekil)
22 Ekim 1868 - 3 Mayıs 1869
Ali Rıza Bey Mayıs 1869 - Aralık 1870
Sakızlı Ohanes Efendi 25 Ocak - 22 Mayıs 1872
Kadri Paşa 10 Ocak 1871 - 2 Aralık 1871
13 Temmuz 1873 - 13 Ağustos 1873
Muhtar Bey 2 Aralık 1871 - 25 Ocak 1872
Artin Dadyan Paşa 14 Ağustos 1873 - 12 Nisan 1874
20 Haziran 1875 - 28 Ağustos 1875
Osman Hamdi Bey 1877 - Temmuz 1878
Edouard Blacque 3 Şubat 1879 - 9 Mayıs 1890
23 Şubat 1893 - 1 Temmuz 1895
Macit Bey 8 Ağustos 1890 - 23 Şubat 1893
Mehmet Ali Bey 12 Temmuz 1895 - 7 Eylül 1908
Hacı İhsan Bey 2 Şubat 1909 (Vekil)
22 Mayıs 1909 - 31 Mayıs 1911
Azimzade M. Fevzi Paşa 4 Haziran 1911 - 5 Ocak 1913

Cumhuriyet dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet döneminde İstanbul, 1927-1957 yılları arasında İstanbul Valiliği tarafından yönetildi.[10] 1 Mart 1957 tarihinde ise belediyeler İl özel idaresi'nden ayrıldı. 1984 yılında da Ankara ve İzmir ile birlikte büyükşehir oldu.[11]

Organizasyon yapısı

[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi; İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi ve İstanbul Büyükşehir Belediye Encümeni olmak üzere üç ana gruba ayrılır.

Bağlı birimler

[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 29 daire başkanlığı, iki doğrudan bağlı şube müdürlüğü ve beş denetleyici ve düzenleyici kurumu bulunmaktadır.[12]

Bunun dışında Etik Komisyonu ve Arabuluculuk Komisyonu olmak üzere iki komisyon bulunmaktadır.

Bağlı iştirakler

[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 29 anonim şirketi, kamu kuruluşu olarak ise İSKİ, İETT, İSMEK ve İstanbul Vakfı olmak üzere 4 kuruluşu bulunmaktadır. Bu kuruluşlarda 2018 yılı itibarıyla toplam 53 bin 481 kişi çalışmaktadır.[13]

Kurum Kuruluş Genel Müdür Faaliyet Alanı/Ek Bilgi[14]
Anonim şirketler
İstanbul Ağaç ve Peyzaj A.Ş. 1997 Ali Sukas Park, pahçe vb. alt yapı ve üst yaşı işleri ile peyzaj aksesuarlarının üretimi, alımı, satımı
Belbim A.Ş. 1987 Nihat Narin Elektronik ödeme sistemleri
Beltur A.Ş. 1997 Osman Cenk Akın Turizm işletme
BİMTAŞ Özgür Bora Yaprak Planlı kentleşme amacıyla planlama hizmetleri
Boğaziçi Yönetim A.Ş. Ethem Pişkin Toplu konut alanlarının yönetimi
İstanbul Enerji A.Ş. 1962 Yüksel Yalçın Akaryakıt ve enerji kaynaklarının işletilmesi ve tesislerin üretimi
İstanbul Halk Ekmek A.Ş. 1978 Okan Gedik Unlu mamul gıda üretimi
Güven Su A.Ş. 1990 Hüseyin Çağlar Jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli suların işletimi ve ticareti
Hamidiye A.Ş. 1898 Hüseyin Çağlar İçme suyu üretimi ve işletimi. 1898 yılında II. Abdülhamid tarafından kurulmuştur.
İGDAŞ 1986 Mithat Bülent Özmen Doğal gaz dağıtımı
İSBAK A.Ş. Mesut Kızıl Telekomünikasyon ve trafik hizmetleri sistemlerinin kurulumu ve işletimi
İSFALT A.Ş. 1994 Burak Sırali Asfalt üretimi ve serimi
İSTGÜVEN A.Ş. 2016 Murat Emrah Yıldırım Özel güvenlik hizmetleri
İSPARK A.Ş. 2005 Hakan Orhun Otopark işletmeciliği
İstanbul İmar A.Ş. 1947 Onur Soytürk İnşaat yapımı ve bayındırlık hizmetleri
İSETAŞ 2021 Nihat Narin Elektrik tedarik hizmeti
İSTAÇ A.Ş. 1994 Mehmet Aslan Değirmenci Evsel, tıbbi ve katı atık toplanması ve bertarafı
İSPER A.Ş. 1998 Ayşe Banu Saraçlar Personel yönetim hizmetleri
İSTTELKOM A.Ş. 2016 Yücel Karadeniz Elektronik haberleşme hizmetleri
İSTON A.Ş. 1986 Ziya Gökmen Togay Beton ve mobilya üretimi
İSYÖN A.Ş. 1993 Hamdi Arpa İnşaat, restorasyon, su ürünleri hali, madencilik, otel ve eğlence yerleri işletmeciliği
Kiptaş 1987 Ali Kurt Toplu konut yapımı.
Kültür A.Ş. 1989 Murat Abbas Kültür-sanat hizmetleri ve etkinlik tanıtımları
Medya A.Ş. 2011 Pınar Türker Fadıllıoğlu Basın, yayın, reklam, pazarlama vb. hizmetleri
Metro İstanbul A.Ş. 1988 Özgür Soy Raylı taşımacılık hizmetleri
İstanbul Ulaşım A.Ş. 2010 Tarık Safi Toplu ulaşım ve taşımacılık hizmetleri
Şehir Hatları A.Ş. 1854 Ercüment Güldik (v) Deniz ulaşım ve taşımacılık hizmetleri
Spor İstanbul A.Ş. 1989 İzzet Renay Onur Spor tesisi işletimi ve spor etkinlikleri düzenlemek
UGETAM A.Ş. 1996 İbrahim Edin Enerji sektörüne eğitim, danışmanlık ve akredite hizmetleri
İYA A.Ş. 2020 Elif Karabay Yatırım
Kamu kuruluşları
İSKİ 1981 Şafak Başa Su ve kanalizasyon hizmetleri
İETT 1871 İrfan Demet Toplu ulaşım hizmeti
İSMEK 1996 Canan Aratemür Çimen Hayat Boyu Öğrenme Merkezi
İstanbul Vakfı 1990 - İstanbulluların ortak ihtiyaçlarını karşılamak. İBB ve ilçe belediyelerinin faaliyetlerini desteklemek.

İstanbul Planlama Ajansı

[değiştir | kaynağı değiştir]
İstanbul Planlama Ajansı'nın logosu

İstanbul Planlama Ajansı, 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı Ekrem İmamoğlu'nu başkanlığında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından şehrin vizyon ve yönetimine dair stratejilerin, ortak akılla belirlenmesi amacıyla kurulmuş bir ajanstır.[15] Çalışmalarını sivil toplum kuruluşları, özel sektör, akademi ve uluslararası organizasyonlar ile işbirliği içerisinde yürütmektedir.

Ajansın kuruluş amacı kendileri tarafından "küresel sistem içerisinde İstanbul’un rolünü, vizyonunu, gideceği yönü belirlemek ve İstanbul’un gerçek sorunlarına bilimsel, akılcı ve kalıcı çözümler üretmek" olarak nitelendirilmiştir. Bu amacı gerçekleştirmek için ajansa bağlı; Vizyon 2050 Ofisi, İstanbul İstatistik Ofisi, Kamusal Tasarım Ofisi, Sosyal Politikalar Ofisi ve İPA Enstitüsü olmak üzere 5 birim oluşturulmuştur.[16] Ajansın mevcut Genel koordinatörü Esra Huri Balduk'tur.[17]

İstanbul İstatistik Ofisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul İstatistik Ofisi, İstanbul'da karar alma mekanizmalarına veriye dayalı karar alma imkanı sunmak amacıyla çeşitli birincil ve ikincil kaynaklardan veri derleyen, analiz eden ve sonuçlarını toplumsal farkındalık adına yayınlayan bir kuruluştur.

Ofisin amaçları arasında yaptığı çalışmalar ve topladığı veri kaynakları ile İstanbul şehri hakkındaki tüm verinin teknik altyapısı ve koordinasyonu yüksek bir kurumda merkezileştirildiği; bu sayede bilimsel çalışmalara, kamusal karar alma süreçlerine ve kamuoyuna şeffaf bir şekilde sunulduğu bir kurum oluşturmak vardır.[18]

Kamusal Tasarım Ofisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamusal Tasarım Ofisi, İstanbul Planlama Ajansı bünyesinde oluşturulmuş birimlerden biridir. İstanbul'daki kamusal projeler için nitelikli, katılımcı ve çağdaş tasarım uygulamaları geliştirilmesini sağlar. Bu amaçla çeşitli yarışmalar ve anketler düzenler, İBB tarafından yapılan projelerin takip ve planlamasını yapar.[19]

153 Çözüm Merkezi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: ALO 153
ALO 153 logosu

ALO 153 Çözüm Merkezi çağrı numarası, ilk kez 1990'lı yıllarda Beyaz Masa adıyla, Büyükşehir belediye başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından hayata geçirilmiştir. Başta İstanbul olmak üzere çeşitli illerde bu numara aranarak il belediyelerine ulaşılabilmektedir.

İstanbul Gönüllüleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: İstanbul Gönüllüleri

İstanbul Gönüllüleri, ilk kez İstanbul'da Mart 2019 Türkiye yerel seçimlerinde Millet İttifakı'nın Cumhuriyet Halk Partisi adayı Ekrem İmamoğlu'nu desteklemek ve sandık güvenliğinin sağlanması amacıyla kurulmuştur. Günümüzde ise İstanbul ve İstanbullular için çeşitli faaliyetler düzenleyen bir gönüllü topluluğu haline gelmiştir.

Meclis

[değiştir | kaynağı değiştir]
İBB Meclis dağılımı
  CHP: 185 sandalye
  AK Parti: 120 sandalye
  MHP: 7 sandalye
  BÜYÜK BİRLİK: 2 sandalye
Ana madde: İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi

İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin faaliyetleriyle ilgili kararları almak için oluşturulan bir organdır. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 13. maddesine göre her ayın ikinci haftası birleşim gerçekleşmektedir.

Yerel Seçimler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimleri
İstanbul Büyükşehir Belediyesi seçim sonuçları
Seçim Belediye Başkanı Parti Oy Oranı
1984 Bedrettin Dalan ANAP %49,7
1989 Nurettin Sözen SHP %35,9
1994 Recep Tayyip Erdoğan RP %25,2
1999 Ali Müfit Gürtuna FP %27,5
2004 Kadir Topbaş AK Parti %45,3
2009 Kadir Topbaş AK Parti %44,7
2014 Kadir Topbaş AK Parti %47,9
Mart 2019 Ekrem İmamoğlu CHP %48,8
Haziran 2019 Ekrem İmamoğlu CHP %54,2
2024 Ekrem İmamoğlu CHP %51,14

İstanbul Belediye Sarayı

[değiştir | kaynağı değiştir]
İstanbul Belediye Sarayı
Ana madde: İstanbul Belediye Sarayı

1953 yılında bir belediye binası yapılması için düzenlenen yarışmada, mimar Nevzat Erol tarafından yapılan proje birinci olmuş ve inşa edilmiştir.[20] 1960 yılında başlanan yapı, 1970 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır. Günümüzde halen İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından kullanılmaktadır.[21]

Logosu

[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin logosu, 24 Şubat 1969'da belediyenin düzenlediği bir yarışmada birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödülünü aynı anda kazanmıştır. Tasarımcısı Metin Edremit'tir. Edremit logonun ortasındaki üçgenlerin İstanbul'un yedi tepesini, surların Asya ve Avrupa yakalarını, İstanbul Boğazını ve tarihi surları, minarelerin ise İstanbul'daki camileri ifade ettiğini belirtmiştir.[22] 2019 yılında ise logodaki tipografik ve yapısal hatalar giderilmiştir.

Belediye başkanları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: İstanbul belediye başkanları listesi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin şu anki başkanı Cumhuriyet Halk Partisi üyesi Ekrem İmamoğlu'dur.[5]

Büyükşehir Belediye Başkanları (1984-günümüz)
№ Büyükşehir Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
1 Bedrettin Dalan 26 Mart 1984 28 Mart 1989 Anavatan Partisi
2 Nurettin Sözen 28 Mart 1989 27 Mart 1994 Sosyaldemokrat Halkçı Parti
3 Recep Tayyip Erdoğan 27 Mart 1994 6 Kasım 1998 Refah Partisi
4 Ali Müfit Gürtuna 12 Kasım 1998 1 Haziran 2001 Fazilet Partisi
1 Haziran 2001 1 Nisan 2004 Bağımsız
5 Kadir Topbaş 1 Nisan 2004 22 Eylül 2017 Adalet ve Kalkınma Partisi
6 Mevlüt Uysal 28 Eylül 2017 17 Nisan 2019
7 Ekrem İmamoğlu 17 Nisan 2019 6 Mayıs 2019 Cumhuriyet Halk Partisi
27 Haziran 2019 Görevde
Listede yalnızca seçim sonucu göreve gelen belediye başkanları listelenmektedir.

Projeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Askıda Fatura

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: İBB Askıda Fatura

İBB, 2020 yılında başlayan Askıda Fatura projesiyle Bloomberg Küresel Belediye Başkanları Yarışması'nda ve IDC CIO Summit'te çeşitli ödüller kazanmıştır.[23][24][25]

Yuvamız İstanbul

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Yuvamız İstanbul

İBB tarafından 2019 yılında temeli atılan 36-72 ay arasındaki çocuklar için oluşturulmuş, "150 mahalleye 150 kreş" sloganıyla hayata geçmiş anaokulu projesidir.

Kent Lokantası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Kent Lokantası

İBB tarafından 2022 yılında düşük gelirli kişilerin yemek ihtiyacını karşılamak için işletilen restoranlardır. Proje İBB tarafından hayata geçirilip 2024 yılından itibaren Türkiye'ye yayılmaktadır.

Üyesi olunan kuruluşlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin üyesi olduğu kuruluşlar aşağıda belirtilmiştir.[26]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "16 Milyon İçin Çalışıyoruz". Ekrem İmamoğlu. 8 Aralık 2019. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020. 
  2. ^ "İBB'nin 2022 bütçesi kabul edildi". www.ntv.com.tr. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022. 
  3. ^ İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2022 Performans Programı (PDF). İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 2021. s. 22. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Haziran 2022. 
  4. ^ a b c d e f g Öner, Erdoğan (2008). İstanbul Şehremâneti (Belediyesi)'nin Kuruluşu ve 1917 Yılı Bütçesi (PDF). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı. s. 11. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  5. ^ a b Paksoy, Murat; Kaya, Murat; Akbulut Yazar, Başak; Hatipoğlu, Mustafa; Demir, Adem (27 Haziran 2019). "Ekrem İmamoğlu görevi devraldı". www.aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  6. ^ a b Ergin, Osman (2017). Muhtasar mecelle-i umûr-ı belediye. İstanbul: Kültür A.Ş. ISBN 978-605-9492-33-1. OCLC 1013543885. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  7. ^ a b c d e f g h i j Önver, Şevki Bilgehan (14 Mart 2019). Altıncı Daire-i Belediye ve Günümüz Belediye Hizmetleriyle Karşılaştırılması (30 Haziran 2019 bas.). Dergipark. s. 6. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  8. ^ a b Ortaylı, İlber (2000). Tanzimat devrinde Osmanlı mahallı̂ idareleri, 1840-1880. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN 975-16-1226-8. OCLC 47766040. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  9. ^ Akın, Nur (2002). 19. Yüzyılınn ikinci yarısında Galata ve Pera. 2. bs. İstanbul: Literatür. ISBN 975-8431-81-1. OCLC 79984214. 
  10. ^ Can Hamamcı (1990). 1930-1946 Tek Parti Dönemi belediyeciliği: genel bakış. Ankara Büyükşehir Belediyesi. s. 158. 
  11. ^ Ökmen, Mustafa; Arslan, Recep (2014). Türkiye’de 6360 Sayılı Yasa İle Yeni Kurulan Büyükşehir Belediyeleri: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği. Dergipark. s. 1. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 
  12. ^ "Yönetim Şeması". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. [ölü/kırık bağlantı]
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2019. 
  14. ^ "İBB 2020 Faaliyet Raporu" (PDF). 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Şubat 2022. 
  15. ^ "İstanbul Planlama Ajansı kuruldu". Haberler. 12 Şubat 2020. 9 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022. 
  16. ^ "Hakkımızda". İstanbul Planlama Ajansı. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "İstanbul Planlama Ajansı". Twitter. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "İstanbul İstatistik Ofisi". İPA. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Kamusal Tasarım Ofisi". İstanbul Planlama Ajansı. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Binası | İstanbul İmar A.Ş." www.imar.istanbul. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021. 
  21. ^ "Belediye Tarihçesi". 2 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  22. ^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Logosunun Hikayesi". Ekşi Şeyler. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020. 
  23. ^ "İBB'nin 'Askıda Fatura' kampanyasına 1 milyon dolarlık ödül". birgun.net. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022. 
  24. ^ "Askıda Fatura projesine uluslararası ödül". Habertürk. 18 Ocak 2022. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022. 
  25. ^ "İBB'nin askıda fatura uygulamasına 'Oscar' ödülü". Sözcü. 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İstanbul_Büyükşehir_Belediyesi&oldid=34140577" sayfasından alınmıştır