Şinasi Barutçu - Vikipedi

Şinasi Barutçu (1906, İstanbul- 1985, İstanbul), ressam, fotoğraf sanatçısı, eğitimci, gezgin.

Türkiye'de fotoğraf alanında bir öncüdür. Türkiye’deki ilk fotoğraf dergisi, ilk fotoğraf kulübünün (TAFLK) kuruluşu, ilk renkli fotoğraf sergisi onun tarafından gerçekleştirilmiştir. Fotoğraf alanındaki katkılarının yanı sıra suluboya ressamı olarak ünlüdür.

1906 yılında İstanbul'da doğdu. İtalyan Lisesi'nde öğrenim gördü. 1919’da babasının ölümünden sonra mali sıkıntıları nedeniyle eğitimini yarıda bırakmak zorunda kaldı.^[1]

İlk sanat eğitimini dayısı mimar Hikmet Koyunoğlu'ndan aldı.^[1] Fotoğrafçılığa 1920’de Beyoğlu'ndaki Resne Fotoğrafhanesi'nde çırak olarak başladı.^[2] 1921 yılında İstanbul Muallim Mektebi'ne girdi. Öğretmeni ressam Şevket Dağ'ın katkısıyla sanata ilgisini geliştirdi. Mezun olduktan sonra aynı kurumda resim öğretmenliği yaptı.^[3] Bu arada Eğitimine Güzel Sanatlar Akademisi’nde devam etti. Akademideki öğrenciliği sırasında, Millî Eğitim Bakanlığı’nın açtığı sınavı kazanarak Almanya'ya gönderildi. 1928 - 1932 yılları arasında Almanya’da bulundu. Köln İş Muallim Mektebi ve Bonn Pedagoji Akademisi’nde öğrenim gördü.^[2] Bir yandan da fotoğraf kurslarına katıldı ve kulüplere devam etti.

Türkiye’ye dönünce Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Resim İş bölümünün kuruluşunda yer aldı; yazı, afiş, grafik sanatlar bölümünde öğretim üyesi oldu. Fotoğrafı zorunlu ders olarak müfredata aldırdı ve bu dersin öğretmenliğini de üstlendi.^[1] Otuz seneden fazla çalıştığı Gazi Eğitim Enstitüsü'ndeki görevlerine ek olarak 1941 yılında Ankara Polis Enstitüsü’nde fotoğrafi öğretmenliği, 1943 yılında Basın-Yayın Umum Müdürlüğü’nde Foto Servisi Şefliği gibi görevler üstlendi.^[2]

1932-1936 yılları arasında yaz tatillerinde bisikletle Türkiye’nin köylerini gezip, gördüklerini fotoğrafladı.^[1] Hemen her yıl sergiler açtı. 1936’da olimpiyatları görüntülemek üzere Berlin’e gitti ve otuz ülkeden fotoğrafçıların katıldığı “Olimpiyat Fotoğraf Yarışması”nda ikinci oldu.

Halkevleri'nde fotoğraf amatörleriyle çalışmalar yaptı ve ülke çapında fotoğraf yarışmaları düzenlenmesine önayak oldu. Ankara Halkevi'nin yurt çapında açtığı fotoğraf yarışmalarında üç yıl üst üste birincilik ödülünü aldı. Daha sonra jüri üyesi olduğundan yarışmalara katılmadı.^[1]

1945 yılında Cilo dağları ve Reşko zirvesine tırmandı ve bölgeye ait geniş bir fotoğraf arşivi oluşturdu.^[2] Aynı yıl Safder Sürel’le birlikte Türkiye’deki ilk fotoğraf dergisi olan ‘Amatör ve Profesyonelin Foto Dergisi’ isimli dergiyi çıkarttı. 1947 yılında dergide çıkan yazılarını bir araya getiren ‘Foto Konuşmaları’ adlı kitabı yayımladı.

1950 yılında Ankara’da arkadaşlarıyla Türkiye’nin ilk fotoğraf kulübünü TAFK (Türkiye Amatör Foto Kulübü) adıyla kurdu ve başkanlığını üstlendi. Kulübün 1958 yılında Uluslararası Fotoğraf Sanatı Federasyonu’na (FIAP) üye olmasını sağladı.

Türkiye'deki özel dağcılık örgütlenmelerinin çekirdeğini oluşturan “Türk Dağcılık 2 Kulübü” kulübünün yönetiminde de bulundu.

1953 yılında fotoğraf konusunda araştırmalar yapmak üzere Amerikan hükûmetinin davetlisi olarak ABD'ye gitti. Döndükten sonra Ankara'da görsel ve işitsel eğitim araçlarının üretilmesi ve çoğaltılması amacı ile Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Öğretici Filmler Merkezi'nin kurulmasını, yönetimini üstlendi ve bu merkezin ülke çapında örgütlenmesini sağladı. "Dia, Film ve Kısa Notlar" adlı kitabı 1954 yılında yayımlandı. Renkli fotoğraflardan oluşan ilk sergisini 1955 yılında Adana’da ve ardından (1956) Ankara'da Millî Kütüphane'de açtı. Bu sergiler, Türkiye’deki ilk renkli fotoğraf sergileri olarak bilinir.^[2]

Film seslendirmek üzere 1957 yılında yeniden ABD'ye gitti. 1959 yılında Trabzon Amatör Foto Kulübü'nün kurulmasına öncülük etti.

1961’de İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü Yazı, Grafik Sanatlar ve Fotografi Öğretmeni olarak İstanbul’a yerleşti. İstanbul Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Kulübü (İFSAK’)a üye oldu, başkanlığını üstlendi. 1967'de Atatürk Eğitim Enstitüsü Foto Kulübü'nü kurup başkanlığını yaptı.

1970 yılında emekli oldu; yurt içi ve yurtdışında geziler ve fotoğraf çalışmaları yaptı. 1975 yılında oğlu Ergun Barutçu ile birlikte ‘Fotografide Kompozisyon’ adlı kitabını yayınladı.^[3]

Suluboya resim çalışmalarını sergilediği ilk kişisel sergisini 1978’de, ikinci suluboya sergisini 1981’de açtı.^[4] 1985 yılında İstanbul'da öldü.

1988 yılından itibaren, Şinasi Barutçu adını yaşatmak için Fotoğraf Sanatı Derneği (FOTOGEN) tarafından Şinasi Barutçu Kupası Çağrılı Fotoğraf Yarışması düzenlenmektedir.^[5] Daha önceki çalışmaları göz önüne alınarak her yıl 12 kişinin davet edildiği yarışmada altı fotoğraf baskısı sunan katılımcılar, üst üste üç yıl başarı bulundukları takdirde kupayı almaya hak kazanırlar.