1500'ler - Vikipedi

1500'ler 1 Ocak 1500 günü başlayıp 31 Aralık 1509 günü sona eren Jülyen Takvimi'nin on yılıdır.

• Osmanlı Donanması, Kemal Reis komutasında Venediklileri Lepanto Savaşı'nda mağlup etti.
• Buhara Hanlığı kuruldu (dağılışı 1785).
• Augsburg Diyeti ile İmparatorluk Reformu'nun bir parçası olarak altı imparatorluk çemberi kuruldu: Bavyera, Svabya, Yukarı Ren, Aşağı Ren-Vestfalya, Frankonya ve Sakson çemberleri.
• Portekizli kâşif Pedro Álvares Cabral resmi olarak Brezilya'yı keşfetti.
• Leonardo da Vinci ilk helikopter modelini çizdi.

• Safevî Devleti kuruldu (dağılışı 1736).

• 12 Şubat - Vasco da Gama, Lizbon'dan Hindistan'a doğru ikinci yolculuğuna çıktı.
• Altın Orda Devleti dağıldı (kuruluşu 1242).
• Doğu ve batıdaki Portekiz coğrafi keşiflerini gösteren ve günümüze kadar gelebilmiş en eski dünya haritası olan Cantino Haritası hazırlandı.

• İspanyol İmparatorluğu bünyesinde, tüm İspanyol keşifleri ve sömürgelerine dair faaliyetleri kontrol eden bir devlet kurumu olan Casa de Contratación kuruldu.
• Feodal Alman beylerinin savaşı olan Bavyera Savaşı başladı.
• Oruç Bey, Osmanlı tarihini konu edinen Tevârîh-i Âl-i Osman adlı eserini tamamladı.
• Leonardo da Vinci, 1503 veya 1504 yılında Mona Lisa tablosuna başladı.

• 1 Mart - Gün batımında Amerika'da, gece vakitleri boyunca Avrupa ve Afrika'da, gün doğumunda ise Asya'da gözüken tam zamanlı bir ay tutulması gerçekleşti.
• 8 Eylül - Michelangelo'nun Davut heykeli Floransa'da açıldı.
• Feodal Alman beylerinin savaşı olan Bavyera Savaşı sona erdi.
• Babür Şah, 20.000 kişilik bir kuvvetle Kâbil'i zaptetti. İleride Babür İmparatorluğu'nu kuracağı Hindistan'a ilerlemeye başladı.

• Papa II. Julius, İsviçreli Muhafızları işe aldı.
• Vatikan Müzeleri kuruldu.

• Timur İmparatorluğu yıkıldı (kuruluşu 1370).
• İtalyan rönesans sanatçısı Rafael, Güzel Bahçıvan Kız adlı eserini tamamladı.
• Alman kartograf Martin Waldseemüller, Waldseemüller Haritası'nı hazırladı.

• Akkoyunlular, Safevi hükümdarı I. İsmail tarafından yıkıldı (kuruluşu 1378).
• Çeşme Kalesi inşa edildi.

• 10 Eylül - "Küçük Kıyamet" olarak da adlandırılan 1509 Büyük İstanbul Depremi gerçekleşti.
• 21 Nisan - VIII. Henry, İngiltere Kralı olarak tahta geçti.

1500 * 6 Ocak - Ávilalı Yuhanna, İspanyol vaiz ve mistik (ö. 1569).^[1]

• 24 Şubat - V. Karl, Kutsal Roma İmparatoru, İspanya Kralı, Habsburg Hollandası Lordu ve Burgonya Kontu (ö. 1558)

• Damat Rüstem Paşa, Osmanlı sadrazamı (ö. 1561)
• Jan Mandijn, Hollanda Rönesansı ressamı (ö. y. 1560)
• Kılıç Ali Paşa, Osmanlı Kaptan-ı deryası (ö. 1587)
• Mahidevran Sultan, Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın hasekisi, Şehzade Mustafa'nın annesi (ö. 1581)
• Niccolò Tribolo, İtalyan maniyerist sanatçı (ö. 1550)
• Paris Bordone, Venedikli Rönesans ressamı (ö. 1571)
• Sir William Carey, Mary Boleyn'in ilk kocası (ö. 1528)

1501

• 16 Ocak - Anthony Denny (ö. 1559)
• 17 Ocak - Leonhart Fuchs, Alman doktor ve botanikçi (ö. 1566)
• 16 Nisan - Shaun Drennan
• 6 Mayıs - II. Marcellus, papa (ö. 1555)
• 24 Eylül - Gerolamo Cardano ya da Jerome Cardan, İtalyan matematikçi, fizikçi, astrolog ve hekim (ö. 1576)
• 16 Aralık - Anne Boleyn, Kral VIII. Henry'nin ikinci karısı, Kraliçe I. Elizabeth'in annesi (ö. 1536) (Doğumu bazı kaynaklarda 1507 olarak geçer)
• tarihi bilinmeyen
  • I. Sahib Giray, Kırım Hanı (ö. 1551)
  • II. Dawit, Etiyopya kralı (ö. 1540)
  • Garcia de Orta, Rönesans döneminden Portekizli Yahudi bir hekim ve natüralist, tropik tıbbın öncülerinden (d. 1568)
  • Girolamo da Carpi, İtalyan ressam (ö. 1556)
  • Hilaire Penet, Fransız besteci
  • Murakami Yoshikiyo, Japon nobleman (ö. 1573)
  • Yi Hwang, Neokonfüçyüsçü filozof

1502

• 7 Ocak - XIII. Gregorius, papa (ö. 1585)
• 14 Ağustos - Pieter Coecke van Aelst, Flaman ressam, gravür sanatçısı, desinatör ve mimarlık kuramcısı (ö. 1550)
• tarihi bilinmeyen
  • Francesco Laurana, Dalmaçya doğumlu heykeltıraş ve madalyoncu (d. y. 1430)
  • Pedro Nunes, Portekizli matematikçi ve profesör (ö. 1578)

1503

• 2 Şubat - Katherine Tudor, VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in son çocuğu (ö. 1503])
• 10 Mart - I. Ferdinand, Habsburg Hanedanı'ndan olan Kutsal Roma Cermen İmparatoru (ö. 1564)
• 12 Ağustos - III. Christian, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1559)
• 17 Kasım - Agnolo Bronzino, İtalyan maniyerist üslubunda yağlı boya resim üzerinde çalışmalar yapmış ressam (ö. 1572)
• 14 Aralık - Nostradamus, Fransız hekim, eczacı, kâhin ve astrolog (ö. 1566)
• tarihi bilinmeyen
  • Sir Thomas Wyatt, İngiliz diplomat ve lirik şair (ö. 1542)

1504

• 17 Ocak - V. Pius, papa (ö. 1572)
• 31 Mart - Guru Angad, on Sih gurusundan ikincisi (ö. 1552)
• 29 Ekim - Shin Saimdang, Koreli filozof, sanatçı, ressam, yazar, şair (ö. 1551)
• tarihi bilinmeyen
  • I. Gazi Giray, Kırım Hanı (ö. 1524)
  • George Boleyn, İngiltere Kralı VIII. Henry'nin ikinci karısı olan Anne Boleyn'in kardeşi (ö. 1536)
  • Hürrem Sultan, Avrupa'da bilinen adıyla Roxelana, Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın nikahlı eşi, sonraki padişah II. Selim'in annesi, Haseki sultan (ö. 1558)
  • John Dudley, Northumberland Dükü, İngiliz siyasetçi ve asker (ö. 1553)

1505

• Sokollu Mehmed Paşa ya da Sokullu Mehmet Paşa, Osmanlı sadrazamı ve kaptan-ı deryası (ö. 1579)

1506

• 7 Nisan - Franciscus Xaverius, Asya'da Hristiyan misyonerliğini başlatan ve Cizvitler'in kurucularından olan Hristiyan aziz (ö. 1552)
• 13 Nisan - Pierre Favre, Savoie asıllı katolik din adamı - Cizvitler'in tarikatının kurucularındandı (ö. 1546)
• 1 Temmuz - II. Lajos, Macaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralı (ö. 1526)

1507

• 16 Eylül - İmparator Jiajing, Çin'in Ming Hanedanı'nın 11. imparatoru (ö. 1567)
• 26 Ekim - I. Alvise Mocenigo, Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 85. Venedik dükası (ö. 1577)
• tarihi bilinmeyen
  • Johannes Aal, İsviçreli yazar ve ilahiyatçı, Solothurn Katolik kilisesinin sözcüsü (ö. 1551)
  • Pieter Aertsen, Hollandalı tarih ressamı (ö. 1575)

1508

• 6 Mart - Hümâyun Şah, 2. Babür İmparatoru (ö. 1556)
• 30 Kasım - Andrea Palladio, İtalyan mimar (ö. 1580)
• tarihi bilinmeyen
  • Abdürreşid Han, Yarkand Hanlığı hanı (ö. 1560)
  • Jane Seymour, Kral VIII. Henry'nin Anne Boleyn'in idamından sonra evlendiği 3. karısı (ö. 1537)
  • Nikola Šubić Zrinski, Hırvat asil, Habsburg Monarşisi hizmetinde general, Hırvatistan ban'ı ve soylu Zrinski ailesi üyesi (ö. 1566)

1509

• 27 Mayıs - Pasquale Cicogna, Venedik Cumhuriyeti'nde "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 88. düka (ö. 1595)
• 10 Temmuz - Jean Calvin, Fransız din reformcusu, Kalvinizm mezhebinin kurucusu (ö. 1564)
• tarihi bilinmeyen
  • Leone Leoni, Floransalı heykeltıraş, kuyumcu ve madalyon yapımcısı (ö. 1590)

1500 * 29 Mayıs - Bartolomeu Dias, Portekizli denizci ve kâşif, Afrika kıtasının güney ucu olan Ümit Burnu'nu ilk kez gemiyle dolaşan kişi (d. y. 1450)

• 19 Haziran - Edmund Tudor, Kral VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in oğlu (d. 1499)

• 21 Ekim - İmparator Go-Tsuchimikado, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 103. imparatoru (d. 1442)

1501

• 3 Ocak - Ali Şîr Nevaî, Özbek şairi (d. 1441)
• 17 Haziran - I. John Albert, Polonya kralı (d. 1459)
• tarihi bilinmeyen
  • Malik Eşref Canbulat, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1455)
  • Mesih Paşa, Osmanlı Sadrazamı

1502

• 2 Nisan - Arthur Tudor, İngiltere Kralı VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in ilk çocuğu (d. 1486)
• 31 Aralık - Oliverotto Euffreducci, İtalyan condottieri ve Marche bölgesindeki Fermo hükümdarı (d. 1475)
• tarihi bilinmeyen
  • Francesco di Giorgio Martini, Siena Ekolü'nden İtalyan ressam, heykeltıraş, mimar, teorisyen, askeri mühendis (d. 1439)

1503

• 2 Şubat - Katherine Tudor, VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in son çocuğu (d. 1503])
• 11 Şubat - Yorklu Elizabeth, VII. Henry'nin karısı, VIII. Henry'nin annesi, IV. Edward'ın kızı, III. Richard'ın yeğeni ve V. Edward'ın kızkardeşi (d. 1466)
• Şubat - Efdalzade Hamîdüddin Efendi, Osmanlı şeyhülislamı
• 7 Nisan - Zoi Palaiologina, Paleologos Hanedanı ailesi üyesi Bizans prensesi, III. İvan'ın karısı (d. 1455)
• 30 Haziran - Pierre d'Aubusson, Osmanlı İmparatorluğunun hararetli düşmanı ve Cem Sultan'ı Anadolu dan kaçırıp Rodos'a götüren bir Rodos şövalyesi (d. 1423)
• 18 Ağustos - VI. Alexander, papa (d. 1431)
• 18 Ekim - III. Pius, papa (d. y. 1439)
• tarihi bilinmeyen
  • Hamdullah Hamdi, Türk divan şairi, mutasavvıf (ö. 1449)
  • Nur Devlet Giray, Kırım Hanı
  • Şehzade Alemşah, II. Bayezid'in oğlu, Yavuz Sultan Selim'in kardeşi, Osmanlı şehzadesi

1504

• 20 Nisan - Filippino Lippi, İtalyan ressam (d. 1457)
• 2 Temmuz - III. Ştefan, Boğdan Prensi ve Muşat Hanedanı'nın en yüksek temsilcisi (d. 1433)
• 26 Kasım - I. Isabel, Kastilya ve Aragon kraliçesi (d. 1451)

1505

• 8 Haziran - İmparator Hongzhi, Çin'in Ming Hanedanı'nın dokuzuncu imparatoru (d. 1470)
• 27 Ekim - III. İvan, Moskova Büyük Prensi (d. 1440)
• tarihi bilinmeyen
  • I. Ayşe Hatun, II. Bayezid'in eşi ve Yavuz Sultan Selim'in manevi annesi (ö. 1453)
  • Kara Nişancı Davud Paşa, Osmanlı Kaptan-ı deryası
  • Celâleddîn Süyûtî, Mısırlı muhaddis, müfessir, mutasavvıf ve filozof (d. 1445)

1506

• 19 Nisan - Marcus Antonius Coccius Sabellicus, Enneades sive Rhapsodia historiarum isimli Dünya tarihi kitabıyla tanınan Venedikli tarihçi (d. 1436)
• 4 Mayıs - Hüseyin Baykara, Timur İmparatorluğu hükümdarı ve şair (d. 1438)
• 20 Mayıs - Kristof Kolomb, Cenovalı kaşif, gezgin ve sömürgeci, Amerika kıtasına ulaşan ilk kâşif (d. 1451)
• 19 Ağustos - I. Alexander Jagiellon, Litvanya Büyük Dükası, Polonya kralı (d. 1461)
• 13 Eylül - Andrea Mantegna, İtalyan gravürcü ve Rönesans ressamı (d. 1431)
• 20 Kasım - Yeonsangun, Joseon Krallığı'nın 10. kralı (d. 1476)
• tarihi bilinmeyen
  • İskender Paşa ya da Mihaloğlu İskender Paşa, akıncı kumandanı, Bosna Beylerbeyi, Rumeli Beylerbeyi
  • Mihrî Hatun, ilk Türk kadın şairlerinden (d. 1460 / 1461)

1507

• 23 Şubat - Gentile Bellini, Rönesans döneminde Venedik'te yaşamış, Venedik Cumhuriyeti tarafından Fatih Sultan Mehmet'in portresini yapmak üzere İstanbul'a gönderilmiş İtalyan ressam (d. 1429)
• 12 Mart - Cesare Borgia, Rönesans İtalyası'nda asker ve siyasetçi (d. 1475)
• tarihi bilinmeyen
  • Albertus Pictor, en tanınmış son dönem Orta Çağ ressamı (d. 1440)
  • Mihaloğlu Ali Bey, Fatih Sulltan Mehmed ve II. Bayezid dönemlerinin önemli komutanlarından (d. 1425)
  • Şehzade Mahmud, Osmanlı Padişahı II. Bayezid'ın oğlu, Yavuz Sultan Selim'in kardeşi (d. 1475)

1508

• Michelotto Corella, Valensiyalı condottieri

1509

• 21 Nisan - VII. Henry, Kral III. Richard'ı öldürüp yerine geçen İngiltere Kralı, Tudor Hanedanı'nı yöneten ilk kişi (d. 1457)
• 29 Haziran - Leydi Margaret Beaufort, VII. Henry'nin annesi (d. 1443)
• tarihi bilinmeyen
  • Necâtî, Türk divan edebiyatı şairi