French
Deutsch2022 gıda krizi - Vikipedi
2022 yılı, dünya genelinde gıda fiyatlarında hızlı bir artışa ve gıda arzında kıtlığa sahne oldu. Dünyanın farklı bölgelerinde kötüleşen krizler, jeopolitik ve ekonomik krizlerin birleşmesinden kaynaklandı. Krizler, COVID-19 salgını sırasında yaşanan gıda güvenliği ve ekonomik krizleri takip etti. Dünya gıda fiyatları Mart 2022'den bu yana Ocak 2023'te %18 oranında düşmüştür. Bununla birlikte, Birleşmiş Milletler Gıda Ajansı (FAO) onlarca ülkede hala devam eden çift haneli gıda enflasyonu konusunda uyarıda bulunuyor.[1] Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve iklime bağlı mahsul kıtlığı da dâhil olmak üzere, giderek artan sorunların açlık ve yetersiz beslenmenin azaltılması yönündeki küresel eğilimleri tersine çevirmesinden korkuluyor.[2]
2022 yılında Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından, Gıda ve Tarım Örgütü ve gıda emtia piyasalarının diğer gözlemcileri, gıda arzında bir çöküş ve fiyat artışları konusunda uyarıda bulundu.[3][4][5][6][7][8] Endişelerin büyük bir kısmı buğday, mısır ve yağlı tohumlar gibi temel emtia ürünlerinde fiyat artışlarına neden olabilecek arz sıkıntısı ile ilgilidir.[5][8] İşgal aynı zamanda yakıt ve buna bağlı gübre fiyatlarında artışa yol açarak daha fazla gıda kıtlığına ve fiyat artışlarına neden oldu.[7][8]
İşgalden önce bile gıda fiyatları rekor seviyelere ulaşmıştı. Gıda ve Tarım Örgütü'ne göre Şubat 2022 itibarıyla gıda fiyatları yıldan yıla %20 artmıştı.[9] Savaş Mart ayında yıllık fiyatları %40 daha arttırdı.[10]
Doğu Afrika ve Madagaskar gibi bazı bölgeler zaten tarım sistemindeki aksaklıklar ve iklim değişikliği nedeniyle kuraklık ve kıtlık yaşamaktaydı[11][12] ve fiyat artışlarının durumu daha da kötüleştirmesi bekleniyor.[7][10] Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri gibi genellikle güvenli gıda kaynaklarına sahip olan Küresel Kuzey ülkeleri bile gıda güvensizliği nedeniyle maliyet enflasyonunun doğrudan etkilerini yaşamaya başladı.[13] Bazı analistler fiyat artışlarını 2007-2008 dünya gıda fiyatları krizinden bu yana yaşanan en kötü artış olarak nitelendirmektedir.[10] Gıda krizine verilen ilk uluslararası tepkiler, bazı tedarikçilerin veya hasatların küresel kıtlığı ve fiyat artışlarını hafifletebileceğini öne sürse de (örneğin Hindistan'dan önerilen tahıl akışı), Ocak 2023 itibarıyla hiçbir uluslararası çaba fiyatları hafifletmede etkili olmamıştır.[14] Dünya Ekonomik Forumu'nun 2023 Küresel Riskler Raporu, gıda tedarik krizlerini devam eden bir küresel risk olarak tanımlamıştır.[15]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "World food prices falling, and other economy stories you need to read this week". World Economic Forum (İngilizce). 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ "Global food security: These are the main challenges to feeding the world – and how we can solve them". World Economic Forum. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ Horowitz, Julia (12 Mart 2022). "War has brought the world to the brink of a food crisis". CNN. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ Lynch, Colum. "U.N. to Keep Beasley at WFP as Food Crises Roil the World". Foreign Policy. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ a b McDonough, Siobhan (27 Şubat 2022). "What the Russian invasion of Ukraine could mean for global hunger". Vox. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ Nicas, Jack (20 Mart 2022). "Ukraine War Threatens to Cause a Global Food Crisis". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ a b c Good, Keith (21 Mart 2022). "'Global Food Crisis' Possible – 'No Precedent Even Close to This Since World War II'". Farm Policy News. 10 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022.
- ^ a b c Jagtap, Sandeep; Trollman, Hana; Trollman, Frank; Garcia-Garcia, Guillermo; Parra-López, Carlos; Duong, Linh; Martindale, Wayne; Munekata, Paulo E. S.; Lorenzo, Jose M.; Hdaifeh, Ammar; Hassoun, Abdo; Salonitis, Konstantinos; Afy-Shararah, Mohamed (January 2022). "The Russia-Ukraine Conflict: Its Implications for the Global Food Supply Chains". Foods (İngilizce). 11 (14): 2098. doi:10.3390/foods11142098. ISSN 2304-8158. PMC 9318935 $2. PMID 35885340.
- ^ "Food prices jump 20.7% yr/yr to hit record high in Feb, U.N. agency says". Reuters. 5 Mart 2022. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ a b c Braun, Phillip. "How The Russia-Ukraine War Has Compounded The Global Food Crisis". Forbes. 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ "As many as 28 million people across East Africa at risk of extreme hunger if rains fail again". Oxfam. 22 Mart 2022. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022.
- ^ Adjetey, Elvis (23 Haziran 2021). "Madagascar: Families eating mud due to worst drought in 40 years". Africa Feeds. 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021.
- ^ Philpott, Tom. "As Russia's invasion roils supply chains, the world grows hungrier". Mother Jones. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Suleymanova, Radmilla. "Ukraine war 'aggravating' existing global food crisis, UN warns". Al-Jazeera. 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2022.
- ^ "Global Risks Report 2023". World Economic Forum. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023.