Aarskog-Scott sendromu - Vikipedi

Aarskog–Scott sendromu / Aarskog sendromu
Diğer adlarFaciodigitogenital sendrom (FGDY), fasiyogenital displazi, Aarskog hastalığı, Scott Aarskog sendromu[1]
UzmanlıkMedikal genetik Bunu Vikiveri'de düzenleyin
BelirtilerGeniş eller ve ayaklar, geniş aralıklı gözler, düşük yerleşimli kulaklar, sarkık alt dudak[1]
NedenleriGenetik (X'e bağlı resesif)[1]
Ölüm2018: iki ölüm, bir hasta 66 yaşında, diğeri 62 yaşında (ayrıca Non-Hodgkin lenfoma teşhisi konmuş). 2019: bir ölüm, 54 yaşında. Hepsi aynı aileden erkekler.

Aarskog-Scott sendromu (Aarskog sendromu; faciogenital dysplasia, AAS), X'e bağlı kalıtılan (XLR), nadir görülen bir hastalıktır ve kısa boy, yüz anomalileri, iskelet ve genital anomaliler ile karakterize edilir.[2] Bu sendrom çoğunlukla erkeklerde görülmekle birlikte,[3][4][5] kadınlarda da sendromun hafif belirtileri bulunabilir.[6][7]

Hipodonti ve Maloklüzyon: Eksik dişler ve dişlerin kapanış düzleminde çene gelişimi yetersizliğine bağlı bozukluk

Belirtiler ve semptomlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aarskog–Scott sendromlu bireyler genellikle geniş aralıklı gözler (hipertelorizm), küçük burun, burun ile ağız arasında uzun alan (filtrum) ve alın saç çizgisi (İng. Widow's peak) gibi belirgin yüz özelliklerine sahiptir. Çocukluk döneminde hafif ila orta derecede kısa boy görülmekle birlikte, ergenlik döneminde büyüme genellikle akranlarına yetişir. Bu sendromda yaygın olan el anomalileri kısa parmaklar (brakidaktili), eğri serçe parmaklar (beşinci parmak klinodaktili), bazı parmaklar arasında deri birleşmesi (kutanöz sindaktili) ve avuç içinde tek bir çizgi bulunmasıdır. Aarskog–Scott sendromlu bireylerde ayrıca kalp defektleri ve üst dudakta yarık (yarık dudak) ve/veya damakta açıklık (yarık damak) gibi diğer anomaliler de mevcuttur.[6]

Aarskog–Scott sendromlu erkeklerin çoğunda skrotumun penisi sarması ve aşağıda asılı olmaması durumu olan şal skrotum bulunur. Daha nadir olarak, inmemiş testisler (kriptorşidizm) veya göbek çevresinde yumuşak bir çıkıntı (umbilikal herni) veya alt karında bir çıkıntı (inguinal herni) görülebilir.[6]

Aarskog–Scott sendromlu bireylerin zihinsel gelişimi geniş bir yelpazede değişiklik gösterebilir. Bazılarında hafif öğrenme ve davranış problemleri olabilirken, bazılarında normal zeka görülür. Nadir durumlarda, ciddi zihinsel engellilik bildirilmiştir.[6]

Genetik

[değiştir | kaynağı değiştir]
X'e bağlı resesif kalıtım.

FGD1 genindeki mutasyonlar, Aarskog-Scott sendromunun bilinen tek genetik sebebidir. FGD1 geni, Cdc42 adlı başka bir proteini aktive eden bir proteinin üretim talimatlarını sağlar. Cdc42, doğum öncesi ve sonrası gelişimin çeşitli yönleri için önemli sinyalleri iletir.[6]

FGD1 genindeki mutasyonlar, anormal işlev gören bir proteinin üretilmesine neden olur. Bu mutasyonlar, Cdc42 sinyal iletimini bozarak Aarskog-Scott sendromlu bireylerde çeşitli anormalliklere yol açar.[6]

Bu bozukluğa sahip bireylerin yalnızca yaklaşık yüzde 20'sinde FGD1 geninde tanımlanabilir mutasyonlar bulunmaktadır. Diğer etkilenen bireylerde Aarskog-Scott sendromunun nedeni bilinmemektedir.[6]

Patofizyoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aarskog–Scott sendromu, FGD1 genindeki mutasyon sonucunda ortaya çıkar. FGD1, özellikle Cdc42'yi aktive eden bir guanin nükleotid değişim faktörü (GEF) kodlar. Cdc42, p21 GTPaz'larının Rho GTPaz ailesi üyesidir. FGD1 proteini, Cdc42'yi aktive ederek fibroblastların, hücresel sinyal iletimi, adezyon ve göç ile ilgili sitoskeletal elemanlar olan filopodiaları oluşturmasını teşvik eder. Ayrıca FGD1 proteini, Cdc42 aracılığıyla, hücre büyümesini, apoptozu ve hücresel farklılaşmayı düzenleyen c-Jun N-terminal kinaz (JNK) sinyal yolunu aktive eder.[kaynak belirtilmeli]

Gelişen fare iskeletinde, FGD1 proteini prekartilajinöz mezenkimal kondensasyonlarda, perikondriyum ve periosteumda, proliferatif kondroositlerde ve osteoblastlarda eksprese edilir. Bu bulgular, FGD1 sinyal yolunun, mezenkimal prekondroblastlar, kondrositler ve osteoblastlar dahil olmak üzere çeşitli iskelet hücre tiplerinin biyolojisinde rol oynayabileceğini düşündürmektedir. Fare embriyolarında FGD1 ekspresyonunun mekansal ve zamansal deseninin karakterizasyonu, Aarskog–Scott sendromunun patogenezinin anlaşılmasına önemli ipuçları sağlamıştır.[kaynak belirtilmeli]

Aarskog–Scott sendromundaki temel defektin, anormal FGD1/Cdc42 sinyalleşmesi sonucu oluşan anormal embriyonik gelişim ve anormal endokondral ve intramembranöz kemik oluşumu olduğu görülmektedir.[kaynak belirtilmeli]

Tanı

[değiştir | kaynağı değiştir]

FGDY1 genindeki mutasyonlar için genetik testler mevcut olabilir. Bu durumu taşıma potansiyeli olan bireyler veya aileler için genetik danışmanlık önerilir, çünkü bu durum fetal alkol sendromu ile örtüşen özellikler göstermektedir.[7][8]

Tanıya yardımcı olabilecek diğer muayeneler veya testler şunlardır:

  • ayrıntılı aile öyküsü alınması
  • morfolojik özellikleri belgelemek için kapsamlı fizik muayene yapılması
  • FGDY1 genindeki genetik kusur için test yapılması
  • iskelet anormalliklerini belirlemek için röntgen çekilmesi
  • kalp anormalliklerini taramak için ekokardiyogram yapılması
  • kistik gelişim için beyin BT taraması yapılması
  • dişlerin röntgeni çekilmesi
  • inmemiş testisleri belirlemek için karın ultrasonu yapılması[9]

Tedavi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tüm genetik hastalıklarda olduğu gibi, Aarskog–Scott sendromu da tedavi edilemez. Ancak yaşam kalitesini artırmak için birçok tedavi seçeneği mevcuttur.[9]

Bazı anomalilerin düzeltilmesi amacıyla cerrahi müdahale gerekebilir ve bazı yüz anomalilerinin düzeltilmesi için ortodontik tedavi uygulanabilir. Büyüme hormonu tedavisi, bu hastalıkta görülen kısa boyu tedavi etmek için etkili olmuştur.[10]

Prognoz

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı bireylerde hafif zihinsel yavaşlama olabilir, ancak bu duruma sahip çocuklar genellikle iyi sosyal becerilere sahiptir. Bazı erkeklerde fertilite sorunları görülebilir.[7]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sendrom, 1970 yılında bu durumu ilk olarak tanımlayan Norveçli pediatrist ve insan genetikçisi Dagfinn Aarskog[11] ve 1971 yılında sendromu bağımsız olarak tanımlayan Amerikalı tıbbi genetikçi Charles I. Scott, Jr.'ın adıyla anılmaktadır.[12]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "Aarskog syndrome". rarediseases.info.nih.gov (İngilizce). 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2018. 
  2. ^ "Aarskog-Scott syndrome". Genetics Home Reference (İngilizce). 15 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  3. ^ Orrico A, Galli L, Faivre L, et al. Aarskog-Scott syndrome: clinical update and report of nine novel mutations of the FGD1 gene. American Journal of Medical Genetics, 152A: 313-318, 2010
  4. ^ Orrico A, Galli L, Buoni S, et al. Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) and variable clinical expression of Aarskog-Scott syndrome due to a novel FGD1 gene mutation (R408Q). American Journal of Medical Genetics, 135(1):99-102, 2005
  5. ^ Pilozzi-Edmonds L, Maher TA, Basran RK, et al. Fraternal twins with Aarskog–Scott syndrome due to maternal germline mosaicism. American Journal of Medical Genetics, 155:1987–1990, 2011
  6. ^ a b c d e f g National Institutes of Health, Genetics Home Reference, Genetics Home. "Aarskog-Scott syndrome". Genetics Home Reference (İngilizce). 15 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  7. ^ a b c "Aarskog syndrome: MedlinePlus Medical Encyclopedia". medlineplus.gov (İngilizce). 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  8. ^ "Fetal Alcohol Syndrome: Guidelines for Referral and Diagnosis" (PDF). Centers for Disease Control and Prevention. 2004. 28 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  9. ^ a b "Aarskog Syndrome (AAS)". DoveMed. 2014. 1 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2014. 
  10. ^ Darendeliler F.; Larsson P.; Neyzi O. (October–November 2003). "Growth hormone treatment in Aarskog syndrome: analysis of the KIGS (Pharmacia International Growth Database) data". J. Pediatr. Endocrinol. Metab. 16 (8): 1137-42. doi:10.1515/jpem.2003.16.8.1137. PMID 14594174. 
  11. ^ Aarskog D. (1970). "A familial syndrome of short stature associated with facial dysplasia and genital anomalies". J. Pediatr. 77 (5): 856-61. doi:10.1016/S0022-3476(70)80247-5. PMID 5504078. 
  12. ^ Scott CI (1971). "Unusual facies, joint hypermobility, genital anomaly and short stature: a new dysmorphic syndrome". Birth Defects Orig. Artic. Ser. 7 (6): 240-6. PMID 5173168. 
  • Jones, Kenneth Lyons (2005). Smith's Recognizable Patterns of Human Malformation (6. bas.). Philadelphia: WB Saunders. ISBN 978-0-7216-2359-7. 
  • Orrico A.; Galli L.; Cavaliere ML. (2004). "Phenotypic and molecular characterisation of the Aarskog–Scott syndrome: a survey of the clinical variability in light of FGD1 mutation analysis in 46 patients". Eur. J. Hum. Genet. 12 (1): 16-23. doi:10.1038/sj.ejhg.5201081 Özgürce erişilebilir. PMID 14560308. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sınıflandırma
Dış kaynaklar
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aarskog-Scott_sendromu&oldid=34046293" sayfasından alınmıştır