Arthur Ashe - Vikipedi

Arthur Ashe
0
ABD Başkanı Reagan, Arthur Ashe'yi (solda) tebrik ediyor, 1982
Kişisel bilgi
VatandaşlıkABD
Doğum yeriRichmond, Virjinya, ABD
Doğum tarihi10 Temmuz 1943(1943-07-10)
Ölüm yeriNew York, New York, ABD
Ölüm tarihi6 Şubat 1993 (49 yaşında)
Profesyonellik1970
Emeklilik1980
Oyun stiliSağ el
Toplam ödül1.584.909 $ (ATP verilerine göre)
Tekler
Kariyer rekoru699–228
Toplam kupa35 (Grand Prix, WCT ve Grand Slam)
En yüksek sıralamaNo. 1 (1968, Harry Hopman)[1]
No. 2 (12 Mayıs 1976) ATP
Grand Slam tekler
Avustralya Avustralya AçıkŞ (1970)
Fransa Fransa AçıkÇF (1970, 1971)
İngiltere WimbledonŞ (1975)
Amerika Birleşik Devletleri Amerika AçıkŞ (1968)
Çiftler
Kariyer rekoru315–173
Toplam kupa18 (14 Grand Prix ve WCT)
En yüksek sıralamaNo. 15 (30 Ağustos 1977)
Grand Slam çiftler
Avustralya Avustralya AçıkŞ (1977)
Fransa Fransa AçıkŞ (1971)
İngiltere WimbledonF (1971)
Amerika Birleşik Devletleri Amerika AçıkF (1968)

Arthur Robert Ashe, Jr. (d. 10 Temmuz 1943 - ö. 6 Şubat 1993), dünyada bir numara olmuş Amerikalı tenisçi. Kariyerinde üç Grand Slam şampiyonluğu olan Ashe, bu performansla en iyi Amerikalı tenisçilerden biriydi.

Afrikalı-Amerikalı Ashe, ABD Davis Kupası takımına seçilen ilk siyahi sporcuydu. Ashe Wimbledon, Amerika Açık ve Avustralya Açık'ı kazanan tek siyah olmuştu. 1980'de kariyerini noktaladı. 1968 yılında Harry Hopman tarafından dünyanın bir numarası ilan edilen sporcu, 1975'te de The Daily Telegraph'tan Lance Tingay ve World Tennis Magazine tarafından birinciliğe layık görüldü.[1][2] ATP bilgisayar sıralamalarına göre ise en iyi derecesine Mayıs 1976'daki ikincilikle ulaştı.

Ashe 1980'lerin başında geçirdiği bypass ameliyatı sırasında verilen kanlardan HIV kaptı. 1992'nin Nisan ayında hastalığını kamuoyuna duyuran sporcu, HIV ve AIDS konusunda toplumu bilinçlendirme girişimlerine başladı. AIDS'i Yenmek için Arthur Ashe Derneğini ve Halk Sağlığı için Arthur Ashe Enstitüsünü kuran tenisçi, 6 Şubat 1993'te AIDS'e bağlı olarak gelişen zatürre sebebiyle öldü.

Ashe ölümünden sonra, 20 Haziran 1993'te, ABD başkanı Bill Clinton tarafından Başkanlık Özgürlük Madalyası'na layık görüldü.

İlk dönemleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ashe, Arthur Ashe Sr. ve Mattie Cordell Cunningham Ashe'nin çocuğu olarak Richmond, Virjinya'da doğdu. Kendisinden beş yaş küçük, Johnnie adında bir erkek kardeşi vardı.[3] Ashe'nin annesi Mattie Mart 1950'de, henüz 27 yaşındayken gebelikteki toksik etkilere bağlı gelişen (günümüzde preeklampsi olarak bilinen) rahatsızlıklarla öldü.[4] Ashe ve kardeşi, tamirat işleri yapan babaları tarafından büyütüldü.[3]

Ashe'nin otoriter babası, vücudunun çelimsiz olduğu gerekçesiyle, o dönem siyah çocuklar arasında hayli popüler olan futbol oynamayı oğluna yasaklamıştı. Ashe ailesinin evi, Richmond'un siyahlara ait en büyük oyun alanı olan Brookfield Playground'un hemen yakınındaydı. İçerisinde tenis kortu olan bu alanda oynamaya başlayan Ashe, diğer bir genç oyuncu Ron Charity'den temel birkaç vuruş öğrenmişti.[5]

Ashe Maggie L. Walker High School'a devam ettiği sırada tenis çalışmalarına devam etti. Robert Walter Johnson sporcunun antrenörlüğünü yaptı. Beyaz gençlerle oynamak için, izole edilmiş konumdaki Richmond'tan yaptığı uzun seyahatlerden yorulan Ashe, St. Louis'li bir tenis yetkilisinin yaptığı teklifi kabul ederek buraya taşındı; Sumner High School'a gitmeye başladı.[6]

Genç Ashe oyunuyla Sports Illustrated'in dikkatini çekmeyi başardı.[7] 1963'te Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles'tan (UCLA) tenis bursu kazandı. UCLA'da Reserve Officers' Training Corps (ROTC) kapsamında okudu; bu durum ödenen okul ücreti karşılığında aktif askeri hizmet yapmasını gerektiriyordu. 1966'daki turnuva sonrasında Amerika Birleşik Devletleri Ordusuna katıldı. Washington'da temel eğitimini tamamladıktan sonra teğmen oldu. West Point'teki ABD Kara Harp Okulunda görevlendirilen Ashe, burada veri işleme biriminde çalıştı. Harp Okulundaki döneminde akademinin tenis programını yürüttü. Ashe 1969'da görevini tamamlayarak ordudan ayrıldı.[8]

Ashe 1963'te ABD Davis Kupası takımına seçilen ilk siyahi oyuncu oldu. 1965'te National Collegiate Athletic Association (NCAA) tekler şampiyonluğunu kazanan sporcu, UCLA'nın takım olarak zirvede yer almasında da pay sahibi oldu.

Arthur Ashe, 1975 ABN World Tenis Turnuvası, Rotterdam

1968'de, Davis Kupası'nda takım arkadaşı olan Bob Lutz'a karşı, ABD Amatör Şampiyonası'nı kazanan Ashe, aynı yıl açık dönemin ilk Amerika Açık'ını kazanarak, bu başarıya ulaşan ilk siyah erkek sporcu oldu. Kardeşi Johnnie onun yerine orduda ekstra görev yapmayı kabul edince, Ashe Vietnam Savaşı için orduya girmek zorunda kalmamış, böylece şampiyonaya katılabilmişti.[9] Sporcu ABD Davis Kupası takımının zaferinde de pay sahibi oldu. Ashe aynı yıl hem amatör hem de açık ülke şampiyonasını kazanan tek tenisçi olmayı başardı.[10] Amerikalı tenisçi Ocak 1970'teki Avustralya Açık tekler şampiyonluğuyla kariyerinin ikinci Grand Slam zaferini yaşadı. Eylül ayında ise Lamar Hunt'ın kurduğu World Championship Tennis'le beş yıllık sözleşme imzalayarak profesyonel oyuncu oldu.[11] Tenisin giderek artan popülaritesi göz önüne alındığında, tenisçilerin yeterli kazancı elde edemediğini düşünen Ashe, ATP (ATP)'ın 1972'deki kuruluşuna desten verdi. Aynı yıl Güney Afrika yönetimi tarafından vize başvurusu geri çevrilen oyuncu, bu sebeple Güney Afrika Açık'a katılamadı. Ashe verdiği demeçlerde, bu durumu Güney Afrika'nın apartheid politikalarının göstergesi olarak niteledi ve Güney Afrika'nın profesyonel tenis müsabakalarından ihraç edilmesi çağrısı yaptı.

Ashe 1975'te Wimbledon finalinde Jimmy Connors'ı mağlup ederek şampiyon oldu. Aynı yıl sezon sonu şampiyonası WCT Finalleri'ni de kazandı. Daha sonra birkaç yıl daha kariyerini sürdüren sporcu, 1979'da geçirdiği kalp ameliyatıyla bölünen tenis macerasını 1980 yılında sonlandırdı.

Ashe hâlen Wimbledon, Amerika Açık ve Avustralya Açık'ta şampiyon olan tek siyahi erkek tenisçidir. Sporcu aynı zamanda, 1983'te Fransa Açık'ı kazanan Fransız Yannick Noah'la birlikte, Grand Slam tekler şampiyonluğu yaşamış iki siyahi Afrika asıllı isimden biridir.

1940'larda dünyanın bir numarası olan Jack Kramer, 1979 tarihli otobiyografisinde Ashe'yi tüm zamanların en iyi 21 oyuncusundan biri olarak nitelemişti.

Sporu bırakışı sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktif kariyerini noktalayan Ashe, Time dergisinde yazarlık, ABC Sports'ta yorumculuk, Uluslar Yıldızlar Tenis Ligi kuruculuğu ve ABD Davis Kupası ekibi kaptanlığı gibi birçok farklı işle ilgilendi. 1985'te International Tennis Hall of Fame'e seçildi.[12]

Arthur Ashe 1988'de üç ciltlik A Hard Road to Glory: A History of the African-American Athlete (Zafere Giden Zorlu Yol: Bir Afikalı-Amerikalı Atlet Tarihi) kitabını yayımladı.[13] Bu kitap için yaklaşık altı yıl boyunca bir araştırmacılar grubuyla çalışmalar sürdürmüştü.[14]

Ashe aktif olarak insan hakları savunucusu oldu. Sporcu, Güney Afrika'daki ırk ayrımcılığı politikalarının değişimini incelemek için ülkeye giden 31 ünlü Afrikalı-Amerikalıdan oluşan delegasyonda yer aldı. 11 Ocak 1985'te Güney Afrika'nın ABD Büyükelçiliği önündeki katıldığı anti-apartheid protesto sırasında tutuklandı. 9 Eylül 1992'de Beyaz Saray önündeki Haitili göçmenler protestosunda yine aynı durumla karşılaştı.

Kişisel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ashe Ekim 1976'daki bir yardım organizasyonunda tanıştığı fotoğrafçı Jeanne Moutoussamy ile 20 Şubat 1977'de evlendi. Çiftin nikâhı New York'ta ABD'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Andrew Young tarafından kıyıldı.[15]

Ashe çifti Aralık 1986'da bir kız çocuğu evlat edindi. Çift kızlarına Jeanne'nin mesleğinden hareketle Camera adını verdi.[16]

Sağlık sorunları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Geçirdiği kalp krizi sonrasında, kalp sağlığı kampanyasına katılan Ashe.

Ashe 1979'da kalp krizi geçirdi. Bu durum, sağlam vücut yapısına sahip bir sporcu olması nedeniyle kamuoyunda şaşkınlık yarattı. Ashe'nin rahatsızlığı, kalp hastalıklarının kalıtsal yönüne ilgiyi artırdı. Amerikalı tenisçiye 13 Aralık 1979'da, Dr. John Hutchinson tarafından bypass yapıldı.[17] Ashe ameliyattan birkaç ay sonra aktif spora geri dönecek duruma gelmişti. Ancak ailesiyle çıktığı Kahire tatilinde, koşu yaptığı sırada göğsünde ağrılar hissetti. Koşuyu kesen sporcu, yakın arkadaşı Douglas Stein'in eşliğinde doktor kontrolünden geçti. Stein, Ashe'nin New York'a dönerek, ameliyatını da gerçekleştiren kendi kardiyoloğunun gözetiminde kalması konusunda ısrarcı oldu.[17] Sporcu 1983'te, ilk ameliyatın komplikasyonlarının giderilmesi için ikinci kez bıçak altına yattı.

1988'in Eylül ayında, sağ kolunda uyuşma hisseden Ashe hastaneye kaldırıldı. Tanı amaçlı bir beyin ameliyatı olan ve birçok testten geçirilen sporcuya, HIV taşıyan insanlarda sıkça görülen bir paraziter hastalık olan toksoplazmoz teşhisi koyuldu. Ardından yapılan testle sporcunun gerçekten HIV taşıdığı görüldü. Ashe ve doktorlar, virüsün kaynağının sporcunun ikinci kalp ameliyatı sırasında verilen kanlar olduğu fikrinde birleşti.[18][19] Ashe çifti, iki yaşındaki kızlarını da düşünerek hastalığı gizli tutmaya karar verdi.

1992 yılına gelindiğinde, Ashe'nin USA Today'de çalışan bir arkadaşı, sporcunun hastalığını duymuş ve doğrulamak için kendisini aramıştı. Ashe, USA Today'in haberi yayımlama planları üzerine aldığı kararla, 8 Nisan 1992'de HIV taşıdığını tüm kamuyouna açıkladı. Kendisini hastalığını açıklamaya zorladığı için USA Today'i suçlayan sporcu, bununla birlikte artık yalan söylemek zorunda olmadığı için rahatladığını belirtti. Ashe'nin açıklamasında sonra, yüzlerce kişi gazeteye mektuplar yazarak haberi yayımlama kararına tepki gösterdi.[20]

Hastalığı duyulan Ashe, AIDS'in daha fazla tanınması, cinsel eğitim ve güvenli cinsel ilişki konularında çalışmaya başladı. Kendi hastalığı konusundaki soruları cevaplandırarak, sadece homoseksüellerin ya da uyuşturucu bağımlıların AIDS'e yakalanma riski taşıdığı şeklindeki yanlış algıları yıkmaya çalıştı.[18]

Ashe bir süre sonra AIDS'i Yenmek için Arthur Ashe Derneğini kurdu. Ölümüne iki ay kala, yetersiz sağlık hizmetleri sorunlarını ortaya koymak için, Halk Sağlığı için Arthur Ashe Enstitüsünü kuran tenisçi, Sports Illustrated dergisi tarafından yılın sporcusu seçildi. Hayatının son bölümünde vaktinin çoğunu Days of Grace adlı kitapta anılarını yazmaya ayıran sporcu, taslak metni ölümüne bir haftadan az kala bitirebilmişti.

Ashe 6 Şubat 1993'te New York Hastanesi'nde AIDS'e bağlı zatürre sebebiyle öldü. Cenaze töreni 10 Şubat'ta Richmond'taki Arthur Ashe Atletizm Merkezi'nde yapıldı.[19] Ashe'nin 1979'daki düğününü yöneten Andrew Young, cenazesini de idare eden isimdi. Törene 6000'den fazla kişi katıldı.[21] Ashe, 1950'de ölen ve mezarı Richmond'daki Woodland Mezarlığı'nda olan annesi Mattie'nin yanına gömülmeyi vasiyet etmişti.[22]

Kariyer istatistikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Grand Slam tekler turnuvaları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Turnuva 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 19771 1978 1979 Kariyet ŞO Kariyer G-M
Avustralya Açık A A A A A A A F F A A Ş F A A A A A ÇF A YF A 1 / 6 26-5
Fransa Açık A A A A A A A A A A 4T ÇF ÇF A 4T 4T A 4T A 4T 3T 0 / 8 25-8
Wimbledon A A A A 3T 4T 4T A A YF YF 4T 3T A A 3T Ş 4T A 1T 1T 1 / 12 35-11
ABD Açık 1T 2T 2T 2T 3T 4T YF 3T A Ş YF ÇF YF F 3T ÇF 4T 2T A 4T A 1 / 18 53-17
Win-Loss 0-1 1-1 1-1 1-1 4-2 6-2 8-2 7-2 5-1 11-1 13-3 15-3 15-4 6-1 5-2 9-3 10-1 7-3 3-1 10-4 2-2 - 139-41
SR 0 / 1 0 / 1 0 / 1 0 / 1 0 / 2 0 / 2 0 / 2 0 / 2 0 / 1 1 / 2 0 / 3 1 / 4 0 / 4 0 / 1 0 / 2 0 / 3 1 / 2 0 / 3 0 / 1 0 / 4 0 / 2 3 / 44 -

1Avustralya Açık 1977'de Ocak ve Aralık aylarında olmak üzere iki kez yapıldı.
A = Turnuvaya katılmadı
ŞO = Oyuncunun şampiyonluk sayısıyla, katıldığı turnuva sayısı oranı

Grand Slam finalleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sonuç Yıl Turnuva Zemin Finaldeki rakip Skor
İkinci 1966 Avustralya Şampiyonası Çim Avustralya Roy Emerson 4-6, 8-6, 2-6, 3-6
İkinci 1967 Avustralya Şampiyonası Çim Avustralya Roy Emerson 4-6, 1-6, 4-6
Şampiyon 1968 Amerika Açık Çim Hollanda Tom Okker 14-12, 5-7, 6-3, 3-6, 6-3
Şampiyon 1970 Avustralya Açık Çim Avustralya Dick Crealy 6-4, 9-7, 6-2
İkinci 1971 Avustralya Açık Çim Avustralya Ken Rosewall 1-6, 5-7, 3-6
İkinci 1972 Amerika Açık Çim Romanya Ilie Năstase 6-3, 3-6, 7-6(5-1), 4-6, 3-6
Şampiyon 1975 Wimbledon Çim Amerika Birleşik Devletleri Jimmy Connors 6-1, 6-1, 5-7, 6-4
Sonuç Yıl Turnuva Zemin Finaldeki rakip Skor
İkinci 1968 Amerika Açık Çim İspanya Andrés Gimeno Amerika Birleşik Devletleri Bob Lutz
Amerika Birleşik Devletleri Stan Smith
11-9, 6-1, 7-5
İkinci 1970 Fransa Açık Toprak Amerika Birleşik Devletleri Charlie Pasarell Romanya Ilie Năstase
Romanya Ion Ţiriac
6-2, 6-4, 6-3
Şampiyon 1971 Fransa Açık Toprak Amerika Birleşik Devletleri Marty Riessen Amerika Birleşik Devletleri Tom Gorman
Amerika Birleşik Devletleri Stan Smith
6-8, 4-6, 6-3, 6-4, 11-9
İkinci 1971 Wimbledon Çim Amerika Birleşik Devletleri Dennis Ralston Avustralya Roy Emerson
Avustralya Rod Laver
4-6, 9-7, 6-8, 6-4, 6-4
Şampiyon 1977 (Ocak) Avustralya Açık Çim Avustralya Tony Roche Amerika Birleşik Devletleri Charlie Pasarell
Amerika Birleşik Devletleri Erik Van Dillen
6-4, 6-4

Grand Slam, Grand Prix ve WCT Tur

[değiştir | kaynağı değiştir]
Arthur Ashe Stadyumu, 2007 Amerika Açık
Arthur Ashe Öğrenci Sağlık Merkezi, UCLA kampüsü
No. Tarih Turnuva Zemin Rakip Skor
1. 1 Ağustos 1968 ABD Amatör Şampiyonası, Boston, ABD Çim Amerika Birleşik Devletleri Robert Lutz 4-6, 6-3, 8-10, 6-0, 6-4
2. 29 Ağustos 1968 ABD Açık, New York City, ABD Çim Hollanda Tom Okker 14-12, 5-7, 6-3, 3-6, 6-3
3. 19 Ocak 1970 Avustralya Açık, Melbourne, Avustralya Çim Avustralya Dick Crealy 6-4, 9-7, 6-2
4. 28 Eylül 1970 Berkeley, Kaliforniya Sert Amerika Birleşik Devletleri Cliff Richey 6-4, 6-2, 6-4
5. 8 Kasım 1970 Paris, France Halı Amerika Birleşik Devletleri Marty Riessen 7-6, 6-4, 6-3
6. 18 Nisan 1971 Charlotte, USA Sert Amerika Birleşik Devletleri Stan Smith 6-3, 6-3
7. 1 Kasım 1971 Stockholm, İsveç Sert Çekoslovakya Jan Kodeš 6-1, 3-6, 6-2, 1-6, 6-4
8. 8 Kasım 1971 Paris, Fransa Toprak Amerika Birleşik Devletleri Marty Riessen 7-6, 6-4, 6-3
9. 29 Temmuz 1972 Louisville WCT Toprak Birleşik Krallık Mark Cox 6-4, 6-4
10. 11 Eylül 1972 Montreal WCT Sert Avustralya Roy Emerson 7-5, 4-6, 6-2, 6-3
11. 18 Kasım 1972 Rotterdam WCT Halı Hollanda Tom Okker 3-6, 6-2, 6-1
12. 26 Kasım 1972 Roma WCT Halı Amerika Birleşik Devletleri Bob Lutz 6-2, 3-6, 6-3, 3-6, 7-6
13. 26 Şubat 1973 Şikago WCT Halı Birleşik Krallık Roger Taylor 3-6, 7-6(11-9), 7-6(7-2)
14. 23 Temmuz 1973 Vaşington Toprak Hollanda Tom Okker 6-4, 6-2
15. 11 Şubat 1974 Bologna WCT Halı Birleşik Krallık Mark Cox 6-4, 7-5
16. 3 Mart 1974 Barselona WCT Halı İsveç Bjorn Borg 6-4, 3-6, 6-3
17. 4 Kasım 1974 Stockholm Sert Hollanda Tom Okker 6-2, 6-2
18. 17 Şubat 1975 Barselona WCT Halı İsveç Bjorn Borg 7-6, 6-3
19. 24 Şubat 1975 Rotterdam WTT Halı Hollanda Tom Okker 3-6, 6-2, 6-4
20. 10 Mart 1975 Münih WCT Halı İsveç Bjorn Borg 6-4, 7-6
21. 21 Nisan 1975 Stockholm WCT Halı Hollanda Tom Okker 6-4, 6-2
22. 7 Mayıs 1975 Dallas WCT Finalleri Halı İsveç Bjorn Borg 3-6, 6-4, 6-4, 6-0
23. 23 Haziran 1975 Wimbledon Çim Amerika Birleşik Devletleri Jimmy Connors 6-1, 6-1, 5-7, 6-4
24. 15 Eylül 1975 Pacific Soutwest, Los Angeles Sert Amerika Birleşik Devletleri Roscoe Tanner 3-6, 7-5, 6-3
25. 22 Eylül 1975 San Francisco Sert Arjantin Guillermo Vilas 6-0, 7-6(7-4)
26. 7 Ocak 1976 Columbus WCT Halı Rodezya Andrew Pattison 3-6, 6-3, 7-6(7-4)
27. 12 Ocak 1976 Indianapolis WCT Sert Amerika Birleşik Devletleri Vitas Gerulaitis 6-2, 6-7, 6-4
28. 4 Şubat 1976 Richmond WCT Sert Amerika Birleşik Devletleri Brian Gottfried 6-2, 6-4
29. 17 Şubat 1976 Roma WCT Sert Amerika Birleşik Devletleri Bob Lutz 6-2, 0-6, 6-3
30. 23 Şubat 1976 Rotterdam WTT Sert Amerika Birleşik Devletleri Bob Lutz 6-3, 6-3
31. 17 Nisan 1978 San Jose Halı Güney Afrika Cumhuriyeti Bernard Mitton 6-7, 6-1, 6-2
32. 7 Nisan 1978 Columbus Toprak Amerika Birleşik Devletleri Bob Lutz 6-3, 6-4
33. 18 Eylül 1978 Los Angeles Halı Amerika Birleşik Devletleri Brian Gottfried 6-2, 6-4

İlgili kitaplar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "American Netters Rated 10-1 Favorites" 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Toledo Blade, 22nd December 1968.
  2. ^ "Ashe Ranked 1" 1 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Lewiston Daily Sun, 9 Aralık 1975.
  3. ^ a b Moore, Kenny (21 Aralık 1992). "The Eternal Example". sportsillustrated.cnn.com. s. 2. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012. 
  4. ^ Ashe, Arthur; Rampersad, Arnold (1994). Days of Grace. Random House Digital, Inc. s. 58. ISBN 0-345-38681-7. 
  5. ^ Moore, Kenny (21 Aralık 1992). "The Eternal Example". sportsillustrated.cnn.com. s. 3. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012. 
  6. ^ "TRAVEL ADVISORY; Black History in St. Louis" 2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times, 10 Mayıs 1992. 11 Aralık 2007 tarihinde erişilmiştir.
  7. ^ "Arthur Ashe picture". 24 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2013. 
  8. ^ Steins, Richard (2005). Arthur Ashe: A Biography. Greenwood Publishing Group. ss. 22-23. ISBN 0-313-33299-1. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2013. 
  10. ^ "Arthur Robert Ashe, Jr". TennisFame.com. 14 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2009. 
  11. ^ "Ashe signs 5-year professional contract". The Telegraph-Herald. 16 Eylül 1970. 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2013. 
  12. ^ "Arthur Ashe Biography". CMG WorldWide. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2009. 
  13. ^ Ashe, Jr., Arthur R. (13 Kasım 1988). "Views of Sport; Taking the Hard Road with Black Athletes". The New York Times. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2012. 
  14. ^ Kupferberg, Herbert (12 Mart 1989). "Their Hard Road to Glory". Parade. s. 12. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2012. 
  15. ^ Ashe, Arthur (Ağustos 1981). "My Introduction To Sex, Love and Marriage". Ebony. 36 (10). Johnson Publishing Company. ss. 86, 90. ISSN 0012-9011. 
  16. ^ Steins, Richard (2005). Arthur Ashe: A Biography. Greenwood Publishing Group. ss. 66. ISBN 0-313-33299-1. 
  17. ^ a b Rampersad, Arnold (1993). Days of Grace: A Memoir. New York: Alfred A. Knopf. s. 35. ISBN 0-679-42396-6. 
  18. ^ a b Sankaran, Gopal; Volkwein-Caplan, Karin A. E.; Bonsall, Dale R. (1999). HIV/Aids in Sport: Impact, Issues, and Challenges. Human Kinetics. s. 58. ISBN 0-880-11749-4. 
  19. ^ a b Finn, Robin (8 Şubat 1993). "Arthur Ashe, Tennis Star, Is Dead at 49". nytimes.com. 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012. 
  20. ^ Sankaran, Gopal; Volkwein-Caplan, Karin A. E.; Bonsall, Dale R. (1999). HIV/Aids in Sport: Impact, Issues, and Challenges. Human Kinetics. s. 59. ISBN 0-880-11749-4. 
  21. ^ "Friends and Fans Say Farewell to Arthur Ashe". Jet. 83 (18). Johnson Publishing Company. 1 Mart 1993. ss. 12-18. ISSN 0021-5996. 
  22. ^ Macenka, Joe (4 Şubat 1995). "Richmond still searching for way to honor Ashe". The Free Lance-Star. s. B1. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ödüller ve başarılar
Önce gelen:
-
Yılın Oyuncusu
1975
Sonra gelen:
İsveç Björn Borg