Asporça Hatun - Vikipedi

Asporça Hâtun
أسبوركا خاتون
Asporça Hatun'un mezarı Bursa'da Osman Gazi türbesindedir
Ölüm1362'den sonra
Bursa
DefinOsman Gazi Türbesi, Osmangazi, Bursa, Türkiye[1]
Eş(ler)iOrhan Gazi
Çocuk(lar)ıŞehzade Ibrahim
Şehzade Serefullah
Selçuk Hatun
Fatma Hatun [2]
DiniSünni İslam

Asporça Hatun, (c. ? – c. 1362'den sonra, doğum adı Prenses Asporsha), Orhan Gazi'nin ikinci eşidir Bizans imparatoru II.Andronikos Paleologos'un kızıdır. İmparator Andronikos Osmanlı akınlarını yavaşlatma düşüncesi ile kızını düşman devletin hükümdarına nikahlamıştır. [3]

Prenses Asporça ve Orhan Gazi 1316 yılında evlenmiştir. Ancak evliliğe rağmen savaş devam etti evlilikten sonra Asporça Hatun'da Orhan Gazi'nin ilk eşi Nilüfer Hatun gibi İslamiyeti kabul ederek Müslüman oldu. Bu evlilikten Eskişehir Sancak beyi olacak olan Şehzade İbrahim, Şehzade Şerefullah, Selçuk Hatun ve Fatma Hatun doğmuştur. Hem Bizanslı hem de Türk tarihçiler onun daha fazla çocuğu olduğuna inanıyor [4][5]

1323 yılında kurmuş olduğu vakfiyesinde oğlu Şehzade İbrahimi mütevelli tayin etti. Hayır hasenatı ile halkın sevdiği kadın olmuştur. Vakfedilen mülklerine gelirine konan şartlar ise şöyle sıralanmaktadır. Pazartesi ve Cuma geceleri üç hafızın Asporça hatun ve çocuklarına Kur'an okuması, Ramazan ve Kurban Bayramlarında fakirlere yemek dağıtılması, kandil gecelerinde kandilerin yakılması.[6][7]

Osman Gazi gelinine Narlı kapaklı firengili köylerini ve daha birçok araziyi hibe ermiştir.

Ölüm ve Defin

[değiştir | kaynağı değiştir]

Orhan Gazi vefat edince tahta Nilüfer Hatun'dan Olan oğlu I.Murad çıktı, şehzade İbrahim abisinin saltanatını kabul etmedi ve isyan etti bunun üzerine I. Murad’ın emriyle idam edildi.

1362 yılında ölen Orhan'dan Asporça kurtuldu. Ölümünün ardından Bursa'da Orhan'ın türbesine defnedildi. Ancak yüzyıllardır süren deprem ve yangınlar nedeniyle 19. yüzyılda Bursa'nın padişah türbeleri onarılmış olup, şu anda Asporça Hatun ve büyük oğlu Şehzade İbrahim'in lahitleri I. Osman'ın türbesinde bulunmaktadır.[8][9]

  1. ^ "Tombs of Osman Ghazi and Orhan Ghazi". bursa.com.tr. 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024. 
  2. ^ Uluçay, M.C. (1980). Publications de la Société d'histoire turque: VII. sér. Türk Tarih Kurumu Basımevı. 13 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024. 
  3. ^ Alderson 1956.
  4. ^ Encyclopedia of Ahılık - Vol. II. Şekerbank. 2017. pp. 190, 199
  5. ^ Önkal, Hakkı (1992). Osmanlı hanedan türbeleri. Kültür Bakanlığı yayınları. Ankara: Kültür Bakanlığı. ISBN 978-975-17-1009-3. 
  6. ^ Tektaş, Nazım (2004). Harem'den taşanlar. Çatı Kitapları. ISBN 978-975-8845-02-6. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  7. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ISBN 978-975-329-623-6. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  8. ^ Peirce, Leslie P. (1993). The imperial harem : women and sovereignty in the Ottoman Empire. New York. ISBN 0-19-507673-7. OCLC 27811454. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022. 
  9. ^ Finkel, Caroline (19 Temmuz 2012). Osman's Dream (İngilizce). John Murray Press. ISBN 978-1-84854-785-8. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2024.