Northrop Grumman B-2 Spirit - Vikipedi

B-2 Spirit
Türü	Bombardıman
Ulusal köken	ABD
Üretici	Northrop-Grumman
İlk uçuş	17 Temmuz 1989
Hizmete giriş	Nisan 1997
Durumu	Etkin hizmette
Ana kullanıcı	ABD Hava Kuvvetleri
Üretim aralığı	1988-2000
Üretim sayısı	21
Program maliyeti	44.75 milyar $
Birim maliyeti	737 milyon $

Northrop Grumman B-2 Spirit veya bilinen adıyla Gizli Bombardıman Uçağı, yoğun uçaksavar savunmalarını delmek için tasarlanan, düşük gözlemlenebilir gizlilik teknolojisine sahip bir Amerikan ağır stratejik bombardıman uçağıdır. İki kişilik mürettebatı olan, süpersonik olmayan ve uçan kanat tasarımına sahip bu uçak, Northrop Grumman tarafından tasarlandı ve Boeing, Hughes ve Vought ana alt yüklenicileri olarak 1987'den 2000'e kadar üretildi.^[1] Bombardıman uçağı, seksen adet 500-pound class (230 kg) MK-82 JDAM GPS güdümlü bomba ya da on altı adet 2.400-pound (1.100 kg) B83 nükleer bomba gibi konvansiyonel ve termonükleer silahlar atabilir.^[2] B-2, gizlilik konfigürasyonunda büyük havadan karaya stand-off silahları taşıyabilen ve hizmette olduğu kabul edilen tek uçaktır.

B-2 Spirit'in geliştirilmesi, Jimmy Carter döneminde başlatılan İleri Teknoloji Bombardıman Uçağı (ATB) projesi kapsamında başladı. Bu proje, saatte yaklaşık 2.400 km hıza (Mach 2) ulaşabilen bir uçak olan B-1A bombardıman uçağı projesinin iptal olmasına sebep oldu ve kaynaklar B-2 Spirit'e aktarıldı. Ancak geliştirme zorlukları ilerlemeyi geciktirdi ve maliyetleri artırdı. Sonuçta, proje kapsamında 21 adet B-2 üretildi ve bu uçakların her biri, geliştirme, mühendislik, test ve üretim masrafları dâhil edildiğinde ortalama 2,13 milyar dolara mâl oldu. Uçağın üretim maliyeti yaklaşık 737 milyon dolarken, toplam tedarik maliyeti, yedek parçalar, ekipman ve yazılım desteği dâhil olmak üzere uçak başına ortalama 929 milyon dolar seviyesindeydi. Projenin yüksek maliyeti, Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve Sovyetler Birliği'ne derinlemesine saldırı yapabilen hayalet uçaklara olan talebin azalması nedeniyle ABD Kongresi'nde tartışmalara yol açtı. Bu sebeplerden dolayı kanun koyucular, 1980'lerin sonu ve 1990'larda planlanan 132 uçak alımını 21'e indirdi.

B-2 Spirit, 50.000 fit (15.000 m) irtifaya kadar saldırı görevleri yapabilmektedir; yakıt ikmali yapmadan 6.000 deniz mili (6.900 mi; 11.000 km)'den fazla menzile sahiptir ve havada bir kez yakıt ikmali yaparak 10.000 deniz mili (12.000 mi; 19.000 km)'ni aşan uçuşlar gerçekleştirebilir. Lockheed F-117 Nighthawk saldırı uçağından sonra gelişmiş gizlilik teknolojisiyle tasarlanan ikinci uçak olarak 1997 yılında hizmete girdi. Öncelikli olarak nükleer bombardıman uçağı olarak tasarlanan B-2, ilk kez 1999'da Kosova Savaşı'nda konvansiyonel, nükleer olmayan mühimmat atmak için savaşta kullanıldı. Daha sonraki yıllarda Irak, Afganistan ve Libya'daki askeri operasyonlarda da benzer şekilde konvansiyonel mühimmat kullanarak görev yaptı. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'nin 2024 itibariyle hizmette olan 19 adet B-2 bombardıman uçağı bulunmaktadır; bir tanesi 2008'deki bir kazada,^[3] bir diğeri ise 2022'deki bir kazada kaybedildi. Hava Kuvvetleri, bu uçakları 2032 yılına kadar kullanmayı planlamaktadır ve daha sonrasında bu uçakların, Northrop Grumman B-21 Raider ile değiştirilmesini hedeflemektedir.^[4]

• Mürettebat: 2 personel
• Kanat açıklığı: 52,4 m
• Uzunluk: 21,0 m
• Yükseklik: 5,18 m
• Boş ağırlık: 71.700 kg
• Yüklü ağırlık: 152.200 kg
• Kalkış sırasındaki maksimum ağırlık: 170.600 kg
• En yüksek hız: 1.020 km/h
• Motorlar: 4x General Electric F118-GE-100 turbofans
• İtiş gücü: 4x 77 kN

• Bombalar
  • 80x Mk 82
  • 16x Mk 83
  • 16x Mk 84
  • 80x Mk 36 Sualtı Bombası
  • 36x M-117 Napalm
  • 36x CBU-87
  • 36x CBU-89
  • 36x CBU-97
  • 8x GAM-11
  • 16x GAM-84
  • 16x JDAM
• Havadan Karaya Taarruz Füzeler AGM
  • AGM-142 Nave Nap
  • AGM-129
  • AGM-158 JASSM
• Ayrıca Nükleer Silah Olarak
  • 16x B61
  • 16x B83

Wikimedia Commons'ta Northrop Grumman B-2 Spirit ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.