French
DeutschCağ kebabı - Vikipedi
| Cağ kebabı | |
|---|---|
 | |
| Ülke(ler) |  Türkiye |
| Bölgesi | Erzurum |
| Türü | Et yemeği |
| Tipi | Kebap |
| Servis şekli | Sıcak |
| Servis türü | Lavaş ekmeği, ayran veya şalgam suyu |
| Ana malzemeler | Oğlak veya kuzu eti, soğan, reyhan, karabiber ve tuz |
Cağ kebabı, oğlak veya kuzu etinden yapılan Türk mutfağında bir çeşit kebaptır. Geleneksel olarak Erzurum'un Oltu ilçesinde yapılan cağ kebabı, önceden terbiye edilmiş etin yatık bir şişe geçirilip odun ateşi üzerinde pişirilmesiyle hazırlanır. Cağ (veya bico) adı verilen şişler kullanılarak servis yapıldığından bu adı almıştır. Günümüzde Türkiye'nin birçok yerinde yapılıp tüketilmektedir. Hazırlanan parça etler, bu malzemeye eklenen soğan, reyhan, tuz ve karabiber gibi baharatlar ile birlikte iyice yoğrulur. Daha lezzetli olması istenirse hazırlanan et 24 saat serin ortamda veya buzdolabında dinlendirilir ve bu süre sonunda cağ kebabı pişirilmeye başlanabilir. Et yatık biçimde odun ateşinin kızgın közüne 10–15 cm yüksekte pişirilir ve döner bıçağı ile birer porsiyon kesilip cağ, bico üzerinde ızgaraya konulur. Burada biraz daha pişirilir.
Kebap, yanında soğan, domates ve sivri biber ve tandır ekmeği veya lavaş ile birlikte servis edilir.
Oltu ve çevre ilçeler Olur, Tortum yörelerinde ahşaptan yapılan şişlere "bico" adı verilir.[1]
Cağ kebabı olacak kuzunun seçimi esnasında özellikle 6 aylık olmasına ve yaşıtlarından daha boylu ve dolgun olmasına dikkat edilmektedir.[kime göre?]
Cağ kebabı, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından ''Erzurum Oltu Cağ Kebabı'' olarak 2010 yılında tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[2][3][4]
Coğrafi Tescil
[değiştir | kaynağı değiştir]Oltu Cağ Kebabını diğer kebap türlerinden ayıran en önemli özellik, söz konusu kebabın üretiminde kullanılan etin bölgeye ait, doğal ortamda veya yaylalarda doğal besinlerle yetiştirilen koyunlardan elde edilmiş olmasıdır. Ayrıca kebap Oltu yöresindeki ustalara has üretim şekli ve usulü ile hazırlandığı için diğer kebap türlerinden ayrılır.
Oltu ilçesine ait üretim tekniği zaman içerisinde devlet ve kamuoyu tarafından kabul edilmiş ve ilgili kebap üretim şekli ile 1.baskısı 1945 yılında Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan sözlükte ''OLTU KEBABI'' şeklinde tanımlanmıştır. Ayrıca söz konusu tanım çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından kabul edilmiş. Anadolu Halk Mutfağı Platformu mevcut ürünü ''OLTU CAĞ KEBABI'' olarak kabul etmiştir. Söz konusu kebabın üretiminde sadece bu yöreye has teknik ve usuller kullanıldığı için ürün ile ilgili mahreç işareti talebinde bulunulmuştur. 22 Şubat 2010'da Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından ''Erzurum Oltu Cağ Kebabı'' olarak tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[2][5]
Dünyada
[değiştir | kaynağı değiştir]Cağ kebabı, 2022 yılında TasteAtlas'ın yayınladığı Dünya'nın en lezzetli yemekleri listesinde 9. sırada yer aldı. Coğrafi tescili bulunan Erzurum'un Oltu Cağ Kebabı Türkiye'nin en lezzetli yemeği seçildi. Dünya lezzetlerinde ilk 10'a girmesi ve Türk mutfağının en iyisi seçilmesiyle Türkiye'yi ve Erzurum bölgesini temsil etti.[6][7][8][9]
Resim galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
-
-
-
-
-
-
-
Biber, soğan ve domates dilimleri ile servise hazır bicolar
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Türkçe Bilgi: bico". Türkçe Bilgi. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2022.
- ^ a b "Coğrafi İşaret Tescil Belgesi" (PDF). Türk Patent. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2022.
- ^ "Coğrafi İşaret: Oltu Cağ Kebabı". Türkiye Kültür Portalı. 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
- ^ "Cağ Kebabı Dünya Lezzetleri Listesi'nde Türkiye'nin en iyisi seçildi". NTV. 27 Aralık 2022. 27 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2023.
- ^ "Dünya lezzetlerinde ilk 10'a giren cağ kebabı, Türkiye'yi temsil etti". İHA. 28 Aralık 2022. 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2023.
- ^ "Taste Atlas, dünyanın en iyi geleneksel yemeklerini sıraladı: Erzurum Cağ kebabı 9. sırada". Medyascope. 27 Aralık 2022. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2023.
- ^ "Dünya'daki En iyi geleneksel yemekler". TasteAtlas. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]