Canaan Banana - Vikipedi

Canaan Banana
Zimbabve Devlet Başkanı
Görev süresi 18 Nisan 1980 - 31 Aralık 1987
Yerine gelen	Robert Mugabe
Kişisel bilgiler
Doğum	5 Mart 1936 Essexvale, Güney Rodezya
Ölüm	10 Kasım 2003 (67 yaşında) Londra, İngiltere
Evlilik(ler)	Janet Banana

Canaan Banana (d. 5 Mart 1936 - ö. 10 Kasım 2003), Zimbabveli din görevlisi ve siyasetçi. Banana, Afrika ülkesi Zimbabve'nin 1980 yılında bağımsızlığını kazanması neticesinde ülkenin ilk Devlet Başkanı olarak bu makama çıkmıştır.

1962 yılında Teoloji eğitimini Harare'de bulunan Epworth Theological College'da tamamlayan Banana ilerleyen dönemlerde siyaset ile ilgilenmeye başlamıştır. Bu bağlamda Afrika Ulusal Konseyi'nin başkan yardımcılığı görevini üstlenmiştir.^[1] 1960'lı yılların sonlarına doğru birçok konsey üyesi tutuklanınca Banana ailesi ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçmıştır. 1975'te ülkesine geri dönen Banana, dönüşü ile birlikte tutuklanmış, cezası bir yıl sonra ev hapsine çevrilmiş ve ancak 1979 yılında Lancaster House Antlaşması kapsamında tamamen serbest bırakılmıştır.

Ülkesinin 18 Nisan 1980 tarihinde Zimbabve ismi ile bağımsızlığını kazanmasın sonrasında yeni ülkenin ilk Devlet Başkanı olarak göreve başlamıştır. 1982 yılında çıkarttığı yeni bir yasa maddesi ile ismi ile gerçekleştirilebilecek her türlü şakayı ve imayı yasaklamıştır.^[2]

Görevini 1987 yılına kadar sürdüren Banana, Aralık 1987 tarihinde görevi Robert Mugabe'ye devrederek makamdan ayrılmıştır. Devlet Başkanlığı bıraktıktan sonra Afrika Birliği Örgütü'nde diplomat olarak görev alan Banana bunun haricinde Zimbabve Üniversitesi'nde din bölümünün dekanlığını üstlenmiştir.

Banana'nın eski zamanlarda yakın koruması olan Jefta Dube'un bir kişiyi öldürmesi ile ilgili açılan bir dava sonrasında ortaya çıkan detaylar nedeniyle eski Devlet Başkanı 1996 yılında eşcinsellik suçlaması ile tutuklanmıştır. Dube, 1995 yılında iş arkadaşı Patrick Mashiri'yi öldürmüş, gerekçe olarak da Mashiri'nin kendisi sürekli Banana'nın karısı gibi cümleler ile küçük düşürdüğünü ifade etmiştir. Bu dava sonucunda Dube'un, Banana tarafından zorla ilişkiye zorlandığı açıklığa kavuşturulmuş ve bu eylemlerin Dube'un arkadaşları tarafından da bilindiği ifade edilmiştir.^[3]

1998 yılında on bir farklı cinsel suçtan suçlu bulunan Banana, ödediği kefalet tutarı karşılığında serbest bırakıldıktan sonra, geçmiş dönemlerde eşcinsellik için sert ifadeler kullanan ve AIDS'in Afrika Kıtasında hızlı bir şekilde yayılmasının baş sorumlusu olduğunu ifade eden Mugabe'nin, kendisini öldüreceğini düşündüğü için Güney Afrika Cumhuriyeti'ne kaçmıştır.

Aralık 1998'de Nelson Mandela ile yaptığı bir görüşme sonrasında ülkesine geri dönen Banana, 18 Ocak 1999 yılında on yıl hapis cezasına çarptırılmış ve rahiplik görevleri elinden alınmıştır. Cezaevinde iki yıl geçirdikten sonra serbest bırakılan Banana, 10 Kasım 2003'te yakalandığı kansere bağlı olarak ölmüştür.

Banana'nın eşi Janet Banana, Ekim 2000'de Büyük Britanya'dan sığınma hakkı istemiş ve 2006 yılında da vatandaş yapılmıştır.^[4]