Menderes, İzmir - Vikipedi

"Cumaovası" buraya yönlendirilmektedir. Diğer kullanımlar için Cumaovası (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Menderes
İlçe
İzmir'deki yeri
İzmir'deki yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlİzmir
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İdare
 • KaymakamBahri Tiryaki[1]
 • Belediye başkanıMustafa Kayalar (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam777 km²
Rakım110 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam93.796
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu35470
İl alan kodu0232
İl plaka kodu35

Menderes, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin batısında Seferihisar, kuzeyinde Gaziemir ve Karabağlar, kuzeydoğusunda Buca, doğusunda Torbalı, güneydoğusunda Selçuk ilçeleri, güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. Nüfusu 2022 yılı itibarıyla 106.173 kişidir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerleşimin adı, 1467 yılı kayıtlarında Cumaovası, 1665 yılı kayıtlarında ise Cumaabad olarak geçmektedir.[4] Daha önceleri Cumaovası bucak merkezi bir köy iken, 9 Şubat 1950'de Karakuyu köyü ile birleşerek belediye statüsü aldı ve beldeye dönüştü.[5] 4 Temmuz 1987'de resmi gazetede yayımlanan kanun ile Menderes adını alarak ilçe statüsüne kavuştu.[6]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

İzmir'in güneyinde yer alan ilçenin il merkezine uzaklığı 20 km'dir. İlçenin batısında Seferihisar, kuzeyinde Gaziemir ve Karabağlar, kuzeydoğusunda Buca, doğusunda Torbalı, güneydoğusunda Selçuk ilçeleri, güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. İlçenin yüzölçümü 777 km²'dir.[2]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin Ordu, Samsun, Diyarbakır, Malatya, Bitlis, Tunceli, Siirt, Kars, Şırnak, Hakkâri gibi vilayetlerden çok sayıda aile Menderes'e yerleşmiştir. Bölge hızla göç almaktadır, aynı zamanda bölgede yoğun olarak Bulgaristan göçmeni aileler yaşamaktadır. Türk nüfusu çoğunluktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1990[7] 53.379 6.799 46.580
2000[8] 73.002 16.792 56.210
2007[9] 64.065 20.576 43.489
2008[10] 68.029 52.504 15.525
2009[11] 69.515 53.800 15.715
2010[12] 70.977 55.501 15.476
2011[13] 73.191 57.568 15.623
2012[14] 74.831 59.254 15.577
2013[15] 77.706 77.706 veri yok
2014[16] 81.297 81.297 veri yok
2015[17] 83.331 83.331 veri yok
2016[17] 86.494 86.494 veri yok
2017[17] 89.777 89.777 veri yok
2018[17] 93.796 93.796 veri yok
2019[17] 97.123 97.123 veri yok
2020[17] 101.338 101.338 veri yok
2021[17] 104.147 104.147 veri yok
2022[17] 106.173 106.173 veri yok

Not: 2008 yılında bazı belde ve köyler mahalle statüsüne geçtiğinden şehir nüfusu artıp kır nüfusu azalmıştır. 2013 yılında ise Büyükşehir yasası nedeniyle köylerin tamamı mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe ekonomisinde tarım, hayvancılık ve turizm önemli yer tutar. Arpa, buğday, pamuk, tütün, narenciye ve seracılık önemli gelir kaynağıdır. Son yıllarda çeşitli dallarda faaliyet gösteren sanayi kuruluşları kurulmuştur. İzmir'in içme suyu ihtiyacını karşılayan Tahtalı Barajı ilçe sınırlarındadır. Menderes'te Klaros, Notion ve Kolophon antik kent yerleşimleri bulunmaktadır. İlçenin 40 km'lik sahil şeridindeki kıyı, koy ve turistik tesisleri, turizmin gelişmesini sağlamaktadır.

Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Belediye başkanları
Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları
Yıllar Belediye Başkanı Parti Oy oranı (%)
2019 Mustafa Kayalar Cumhuriyet Halk Partisi 55,66
2014 Bülent Soylu Adalet ve Kalkınma Partisi 40,43
2009 Ergun Özgün Cumhuriyet Halk Partisi 44,09
2004 Ergun Özgün Cumhuriyet Halk Partisi 52,27
1999 Ergun Özgün Demokratik Sol Parti 35,80
1994 Mahmut Şentürk Sosyaldemokrat Halkçı Parti 35,44
1989 Mahmut Şentürk Sosyaldemokrat Halkçı Parti 48,16
1984 Aykut Vural Anavatan Partisi 58,32
1977 Mahmut Şentürk Cumhuriyet Halk Partisi 51,21

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede 38 ilköğretim okulu, 6 ortaöğretim kurumu bulunmakta; 9694 öğrencinin eğitim gördüğü bu okullarda 470 öğretmen görev yapmaktadır.

Menderes bölgesinde yabancı dil ağırlıklı liseler çoğunlukla anadolu liseleridir. Anadolu liselerinde açılan dil sınıflarında öğrencileri İngilizce ile birlikte ikinci bir yabancı dille eğitim vermektedir. Menderes okulları yabancı dil ağırlıklı eğitim süreci yürütmektedir. Gümüldür Bilgin Bülent Kılıç Anadolu Lisesi ve Menderes Belediyesi Teknik Ve Endüstri Meslek Lisesi İngilizce dışında ikinci dil eğitimi bulunan liselerdir.

Altyapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

İzmir-Aydın Otoyolu ilçeden geçmektedir. İlçeye İZBAN trenleri ve ESHOT otobüsleri ile ulaşım mevcuttur. Adnan Menderes Havalimanı'nın bir bölümü ilçe sınırları içerisindedir.[18] İlçede dokuz sağlık ocağı, bir SSK dispanseri bulunmaktadır. Menderes Devlet Hastanesi inşaatı devam etmekte olup 2022 yılında hizmete girmesi planlanmaktadır. Menderes'te kurulan katı atık yönetim tesisi altı ilçeye hizmet verecektir.[19]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2014. 
  2. ^ a b "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2019. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  4. ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022. 
  5. ^ "Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 9 Şubat 1950. 28 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022. 
  6. ^ "Kanunlar" (PDF). Resmî Gazete. 4 Temmuz 1987. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2022. 
  7. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  15. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  16. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  17. ^ a b c d e f g h
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Menderes Nüfusu - İzmir". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "İzmir Menderes Nüfusu". nufusune.com. 
  18. ^ "Coğrafi Bilgi Sistemleri". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020. 
  19. ^ "İzmir İli Güney-2 Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi Kurulması ve İşletilmesi İşi İhale Edilecektir" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 30 Ocak 2020. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Menderes, İzmir ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Menderes,_İzmir&oldid=33610325" sayfasından alınmıştır