Dört Modernizasyon - Vikipedi

Çince adGeleneksel Çince四個現代化Basitleştirilmiş Çince四个现代化

Dört Modernizasyon (basitleştirilmiş Çince: 四个现代化; geleneksel Çince: 四個現代化), Çin'in ilk Başbakanı Çu Enlay tarafından Çin'de tarım, sanayi, savunma, bilim ve teknoloji alanlarını güçlendirmek amacıyla açıklanan resmi hedeflerdi.[1][2][3]

Dört Modernizasyon, 1977'de Mao Zedong'un ölümünün ardından Çin ekonomisini canlandırma aracı olarak benimsendi ve daha sonra Deng Şiaoping'in Çin'in ulu lideri olarak görev süresinin belirleyici özellikleri arasında yer aldı. "Reform ve Açılış"ın başlangıcında Deng, 1979'da "xiaokang" veya "orta derecede müreffeh toplum" fikrini de ileri sürdü.[4][5]

Özet

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dört Modernizasyon, Ocak 1963 gibi erken bir tarihte tanıtıldı: Ocak 1963'te Şanghay'da düzenlenen Bilimsel ve Teknolojik Çalışma Konferansında, Çu Enlay bilimlerdeki profesyonellere "Dört Modernizasyon"u gerçekleştirmeleri çağrısında bulundu.[2] Şubat 1963'te Ulusal Tarımsal Bilim ve Teknoloji Çalışmaları Konferansı'nda Nie Rongzhen, Dört Modernizasyon'un tarım, sanayi, ulusal savunma ve bilim ve teknolojiyi kapsadığını özellikle belirtti.[6] Kültür Devrimi, yıllar boyunca Dört Modernizasyon'un uygulanmasını geciktirdi ve engelledi. Çu Enlay 1975'te, halk karşısında görüldüğü son seferlerden birinde Dört Modernizasyon'u 4. Ulusal Halk Kongresi'nde yine destekledi.[kaynak belirtilmeli]

Çu'nun ve ondan kısa bir süre sonra Mao'nun ölümünün ardından 1976'da partinin yönetimine Hua Guofeng geçti. Hua, Kültür Devrimi'nin liderlerini tutuklattırdı. Dörtlü Çete olarak bilinen bu liderlerin tutuklanması, Kültür Devrimi'nin sonu oldu. Böylece, Dört Modernizasyon'un uygulanmasının önü açılmış oldu. 1977'ye gelindiğinde toplumun her dalı ve sınıfında bütün varlıklar Dört Modernizasyon'un uygulanmasına odaklanmıştı. Bir temel ilke, uzun süredir inanılan "demir pirinç kasesi" konseptinin reddiydi.[kaynak belirtilmeli]

Bunun yerine gelen fikir bütün işçilerin aynı maaşı alması yerine işçilere çalışkanlıklarına göre ödeme yapılmasıydı. Bunun arkasında yatan düşünce, bir tüketici toplumu olabilmesi için Çin'in üreten bir toplum olması gerektiğiydi. Aralık 1978'de, 11. Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin 3. oturumunda Deng Şiaoping, Dört Modernizasyon'un resmi başlangıcını ilan etti.[kaynak belirtilmeli]

Bilim ve teknoloji modernizasyonunun Çinli liderler tarafından sanayi ve ekonominin dönüşümünün kilit noktası olarak görülmesine rağmen başarılabilir bir hedef yerine daha çok teorik bir amaç olduğu görüldü. Bunun ana sebepleri Çinli bilim insanlarının onlarca yıl boyunca küresel toplumdan izole olması, zamanın gerisinde kalmış üniversiteler ve gelişmiş bilimsel teçhizata, bilgi teknolojisine ve yönetim bilgi birikimine olan genel bir erişim eksikliğiydi.[kaynak belirtilmeli]

Deng, Dört Modernizasyon'un hedefini bir xiaokang toplumu olarak tanımlamıştır.[7](s65) 1979'da Japon başbakanı Masayoshi Ōhira ile bir görüşmesinde Deng, bu konsepti Çin'in gelişme biçimini diğer yaklaşımlardan ayırmak için kullanmış ve "Gerçekleştirmeyi umduğumuz Dört Modernizasyon, bir Çin Dört Modernizasyonu'dur. Dört Modernizasyon'u bizim kavramsallaştırmamız sizin modernleşme kavramınız gibi değildir, bu bir xiaokang ailesidir." demiştir.[7](s65)

Bu en önemli modernizasyon için teknik yardım gerektiğinin farkına varan Çin hükümeti, 1978 sonbaharında hedeflenen projelerin ilk birkaçının uygulanması amacıyla finansal yardım ihtiyaçlarını tespit etmek ve sağlamak için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın (BMKP) yardımından yararlanmıştır. 1979-1984 arasındaki bu ilk projeler denizaşırı iş başında eğitim ve akademik programların oluşturulmasını, kilit hükümet kurumlarında bilgi işleme merkezlerinin kurulmasını ve pazar prensipleri temelinde Çin bağlamında bilgili kararlar verilebilmesi için yöntemler geliştirilmesini içeriyordu. ABD'den Jack Fensterstock, BMKP'yi temsilen Çin hükümetine kilit bir danışman olmuştur. BMKP tarafından yapılan ilk teknik yardım (CPR/79-001), Dünya Bankası ve Asya Kalkınma Bankası gibi büyük çaplı, çok taraflı fonlama ajanslarının Çin'e girmesine olanak sağlamıştır.[kaynak belirtilmeli]

Dört Modernizasyon'u uygulama çabasının bir parçası olarak Çin hükümeti, hidroelektrik enerji üretme ihtiyacını vurgulayarak Üç Boğaz Barajı'nın inşa planlarını yeniden hayata geçirmiştir.[8](s204)

Tartışmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Aralık 1978'de eski Kızıl Muhafız Wei Jingsheng, Pekin'deki Demokrasi Duvarı'na Beşinci Modernizasyon'un "demokrasi" olması gerektiğini söyleyen bir makale asmıştır. Wei birkaç ay sonra tutuklanmış ve on beş yıl hapis cezasına çarptırılmıştır.[9]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Taslak madde  Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Ogden, Chris (21 Mart 2019). 'Four Modernizations' [Dört Modernizasyon]. A Dictionary of Politics and International Relations in China (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-184812-4. 22 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023. 
  2. ^ a b "Science and Technology in Shanghai at the conference on Zhou Enlai explained the significance of modern science and technology" [Şanghay'daki Bilim ve Teknoloji konferansında Çu Enlay modern bilim ve teknolojinin önemini anlattı]. Halkın Günlüğü (Çince). Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi. 31 Ocak 1963. s. 1. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  3. ^ Ebrey, Patricia Buckley. "Four Modernizations Era" [Dört Modernizasyon Çağı]. A Visual Sourcebook of Chinese Civilization (İngilizce). Washington Üniversitesi. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2012. 
  4. ^ "从"小康"到"全面小康"——邓小平小康社会理论形成和发展述论--邓小平纪念网--人民网" ["Orta derece refah"tan "kapsamlı refah"a - Deng Şiaoping'in müreffeh bir toplum teorisinin oluşumu ve gelişimi üzerine]. cpc.people.com.cn (Çince). 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020. 
  5. ^ "Meet "moderately prosperous" China" ["Orta derecede müreffeh" Çin ile tanışın]. worldin.economist.com (İngilizce). 21 Kasım 2019. 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020. 
  6. ^ 人民日报 (22 Şubat 1963). "阐明农业科学技术工作任务" [Tarımsal bilim ve teknolojinin görevlerini açıklamak]. Halkın Günlüğü (Çince). Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi. s. 1. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2011. 
  7. ^ a b Smith, Craig A. (2019). "Datong ve Xiaokang". Sorace, Christian; Franceschini, Ivan; Loubere, Nicholas (Ed.). Afterlives of Chinese Communism: Political Concepts from Mao to Xi [Çin Komünizminin Ahiretleri: Mao'dan Şi'ye Siyasi Konseptler] (İngilizce). Acton, Avustralya: Avustralya Ulusal Üniversitesi Yayınevi. doi:10.22459/ACC.2019. hdl:loc.gdc/gdcebookspublic.2020718247. ISBN 9781760462499. JSTOR j.ctvk3gng9. LCCN 2020718247.  Geçersiz |hdl-access=free (yardım); Geçersiz |jstor-access=free (yardım); Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  8. ^ Harrell, Stevan (2023). An Ecological History of Modern China [Modern Çin'in Ekolojik Tarihi] (İngilizce). Seattle: Washington Üniversitesi Yayınevi. ISBN 9780295751719. 
  9. ^ Brook, Daniel (2005). Modern revolution: social change and cultural continuity in Czechoslovakia and China [Modern devrim: Çekoslovakya ve Çin'de sosyal değişim ve kültürel devamlılık] (İngilizce). University Press of America. s. 109. ISBN 978-0-7618-3193-8. 22 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 

Alakalı eserler

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dört_Modernizasyon&oldid=34169207" sayfasından alınmıştır