Deveboynu Muharebesi - Vikipedi

Deveboynu Muharebesi
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı
Tarih 4 Kasım 1877 Bölge Erzurum'un 10 km uzağındaki Deveboynu Boğazı[1][2] ve 40km uzağındaki Hasankale ilçesi. Sonuç Rus Zaferi
Taraflar
Rus İmparatorluğu	Osmanlı Devleti
Komutanlar ve liderler
Vasiliy Aleksandroviç Geyman Arshak Ter-Gukasov	Ahmet Muhtar Paşa
Güçler
120.000	30.000
Kayıplar
1.000 ölü ve yaralı	7.000 ölü ve yaralı

Deveboynu Muharebesi, Erzurum'un 10 km uzağında, şehrin kurulu olduğu Erzurum ovasını Hasankale ovasından ayıran 2030 metre rakımlı Deveboynu Boğazı'nda, Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasındaki 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın muharebelerinden biri.

Yeni takviyelerle güçlenen Rus Ordusu, Alacadağ Muharebesi'nin ardından geri çekilen Osmanlı ordusunu takip etmek ve Erzurum'u almak için saldırıya geçmiştir.^[2] Muharebe Rus Saldırısı ile başlamıştır. Ruslar önce sol kanada küçük bir saldırı gerçekleştirmişler ardından ordunun sağ ve merkez kollarına doğru esas saldırıya geçmişlerdir. Buna yolun batısındaki sol kanattan Türk ordusu karşı saldırı ile cevap vermiştir. Türk sol kanadı karşı saldırıda başarı kazansa da, sağ kanadı saldırıları ile yerinde savunmaya zorlayan Rus Ordusu sayıca üstün olmasının avantajı ile Türk merkez kanadını zor duruma düşürmüştür. Merkez Kanat bir süre direnmiş ancak en sonunda asker paniklemesi ile bu kanat çökmüş ve Uzunahmet köyü sırtlarından aşağı doğru bozularak geri çekilmeye başlamış ve büyük kayıplar vermiştir.Diğer kanatlarda merkezin çökmesi ile Erzurum Aziziye tabyasına doğru bozularak geri çekilmiştir.^[2] Bu muharebenin kaybedilmesi, kilit öneme sahip bir geçidin Rusların eline geçmesi ve Türk ordusunu Erzurum şehri ve Aziziye Tabyası önünde Ruslara karşı aleyhe konumda savunma savaşı yapmaya zorlamıştır.Buna rağmen bu savaşın hemen ardından yapılan Erzurum Muharebesi Osmanlı ordusu lehine sonuçlanmıştır.Ancak bu savaşta verilen kayıplar zaten takviye alamayan Osmanlı ordusu üzerinde onarılamaz zararlara neden olmuştur bu nedenle Ruslar lehine kafkaslardaki savaşın sonuçlanmasını sağlayan önemli savaşlardan biri de bu savaş olarak görülmektedir.