Fiat lux - Vikipedi

Fiat lux veya Işık olsun, Eski Ahit'e göre Tanrı tarafından ışığın yaratılışını tanımlayan Latince cümle.^[1] Aslında Eski Ahit'in Yaratılış bölümünün başında geçen bu ifade, Grekçe γεννηθήτω φῶς (genēthētō phōs) ifadesinin adaptasyonudur ki bu Grekçe ifadenin kendisi de İbranice aslı olan יְהִי אוֹר (yhiy 'owr)'dan gelmektedir. İngilizcede Let there be light olarak geçer ve bu dilde çok ünlü bir deyiş haline gelmiştir; özellikle de Kral James İncili üçüncü dizesinde var olduğu için.

Bu ifadenin bulunduğu kısım da, Eski Ahit'teki Yaratılış'ın ilk bölümünün üçüncü dizesidir, Türkçe meâli şöyledir:

Yar.1: 1 Başlangıçta Tanrı göğü ve yeri yarattı.

Yar.1: 2 Yer boştu, yeryüzü şekilleri yoktu; engin karanlıklarla kaplıydı. Tanrı'nın Ruhu suların üzerinde dalgalanıyordu.

Yar.1: 3 Tanrı, "Işık olsun" dedi ve ışık oldu.

Yar.1: 4 Tanrı ışığın iyi olduğunu gördü ve onu karanlıktan ayırdı.

Aynı parçanın Latincesi ise şöyledir:

1: 1 In principio creavit Deus caelum et terram.

1: 2 Terra autem erat inanis et vacua, et tenebrae super faciem abyssi, et spiritus Dei ferebatur super aquas.

1: 3 Dixitque Deus: “Fiat lux”. Et facta est lux.

1: 4 Et vidit Deus lucem quod esset bona et divisit Deus lucem ac tenebras.

Latince Vulgata İncili'nden Latince fiat lux direkt olarak "Işık olsun" şeklinde çevrilmiştir. Dizenin tamamı "Dixitque Deus: 'Fiat lux'. Et facta est lux" (yani "Tanrı, 'Işık olsun' diye buyurdu ve ışık oldu") Yunanca "και είπεν ο Θεός γενηθήτω φως και εγένετο φως" (kai eipen o Theos genēthētō phōs kai egeneto phōs)'dan ki bu da İbranice "וַיֹּאמֶר אֱלֹהִים, יְהִי אוֹר; וַיְהִי-אוֹר" (wayo'mer 'Elohiym yhiy 'owr wayhiy 'owr)'dandır.

Fiat lux ibaresinin daha yalın bir çevirisi "ışık yapılsın" veya "ışık yaratılsın" şeklinde olurdu zira fiat, facere yani yapmak, yaratmak fiilinin, edilgen halidir. Bu nedenle orijinal Yunanca ve İbranice metnin Latinceye çevrilmesinde lux sit ("ışık var olsun") de zaman zaman kullanılmıştır.

Özel

Genel

• incil.info 9 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe Eski ve Yeni Ahit
• Nova Vulgata, Vetus Testamentum - Liber Genesis 7 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Latince Vulgata İncili)
• İngilizce Vikipedi Fiat lux - Let there be light maddesi
• King James Bible - Kral James İncili 23 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.