Girdap gökadası - Vikipedi

Girdap Gökadası
Girdap Gökadası (M51A/B veya NGC 5194/5)
Kaynak: NASA/ESA.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızAv Köpekleri[1]
Sağ açıklık (α)13sa 29d 52.7s[2]
Dik açıklık (δ)+47° 11′ 43″[2]
Galaksi sınıfıSA(s)bc pec;HIISy2.5[2]
Görünür büyüklük (V)9,0[2]
Yüzey parlaklığı (SB)12,7
Görünür boyut (V)11′.2 × 6′.9[2]
Özellikler
Grup veya kümeM51 Grubu
Kırmızıya kayma (z)+1544 ± 10 ∙ 10-6[2]
Helyo dikey hız ()+463 ± 3 km/s
Mesafe23 ± 4 MIy (7.1 ± 1.2 Mpc)[3]
Keşif
Charles Messier (13 Ekim 1773)
Katalog belirtmeleri
M 51 • NGC 5194 • UGC 8493 • PGC 47404 • CGCG 246-008 • MCG +8-25-12 • IRAS 13277+4727 • 2MASX J13295269+4711429 • Arp 85 • VV 403 • GC 3572/3574 • H I 186 • h 1622/1623 • KPG 379 • Bode 25
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Girdap Gökadası (ayrıca Messier 51a, M51a veya NGC 5194 olarak da bilinir), Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 23 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan etkileşim[4] hâlindeki büyük tasarım[5] çubuksuz sarmal gökadadır.

Gökyüzünün en ünlü sarmal gökadalarından biridir. Bu gökada ve ona eşlik eden NGC 5195, amatör gözlemciler tarafından iyi bir dürbünle kolayca gözlemlenebilir.[6] Girdap Gökadası, özellikle sarmal kollar ve etkileşen gökada yapılarının daha iyi anlaşılabilmesi için çalışan profesyonel gök bilimciler için oldukça popülerdir.

Keşif

[değiştir | kaynağı değiştir]

Girdap gökadası, Charles Messier tarafından 13 Ekim 1773 tarihinde keşfedildi. Etkileşim hâlindeki gökada NGC 5195, 1781 yılında Pierre Méchain tarafından keşfedildi. 1845 yılında Girdap Gökadası'nı ilk defa sarmal gökada olarak tanımlayan İrlanda'da Birr şatosunda inşa ettiği 72 inç'lik teleskobuyla Lord Rosse olmuştur. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve NGC 5195 ile birlikte Arp 85 olarak "eşlikçileri büyük ve yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dâhil edilmiştir.[7] Gökada çifti için M51 tanımlaması yapılabilir ancak bireysel olarak tanımlanmak istenirse NGC 5194 için M51A, NGC 5195 için M51B kullanılır.

2005 yılında görünür parlaklığı 14 olan (SN 2005cs) süpernovası gözlemlenmiştir.[8][9]

Yoldaş gökada

[değiştir | kaynağı değiştir]

On yıl öncesine kadar NGC 5195'in gerçekten eşlik eden bir gökada mı yoksa uzaktan geçen bir gökada mı olduğu kesinlik kazanmamıştı. Radyo gök bilimi ile elde edilen M51 Radyo fotoğrafları, kesin bir etkileşim gerçeğini göstermiştir.

Gökada grubu bilgisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Girdap gökadası, M51 Grubu'nun en parlak gökadasıdır. Bu ufak grup, M63 (Ayçiçeği gökadası), NGC 5023 ve NGC 5229'u da içerir.[10][11][12][13] M51 Grubu'nun M101 Grubu ve NGC 5866 Grubu ile birlikte büyük bir küme oluşturduğu da düşünülmektedir.[14]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • NGC 5195 — NGC 5194'e eşlik eden gökada
  • NGC 5457 — diğer büyük sarmal gökada

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ R. W. Sinnott, editor (1988). The Complete New General Catalogue and Index Catalogue of Nebulae and Star Clusters by J. L. E. Dreyer. Sky Publishing Corporation and Cambridge University Press. ISBN 0-933-34651-4. 
  2. ^ a b c d e f "NASA/IPAC Extragalactic Database". NGC 5194 için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2006. 
  3. ^ Takáts, K.; Vinkó, J. (2006). "Distance estimate and progenitor characteristics of SN 2005cs in M51". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, Online Early. Cilt 372. s. 1735. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10974.x. 
  4. ^ H. Arp (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Astrophysical Journal Supplement. Cilt 14. ss. 1-20. doi:10.1086/190147. 20 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009. 
  5. ^ D. M. Elmegreen, B. G. Elmegreen (1987). "Arm classifications for spiral galaxies". Astrophysical Journal. Cilt 314. ss. 3-9. doi:10.1086/165034. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009. 
  6. ^ Nemiroff, Robert (24 Temmuz 2000). "Astronomy Picture of the Day". nasa.gov. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2007. 
  7. ^ Arp, Halton (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Figure 1. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2019. 
  8. ^ MacRobert, Alan M. (24 Ağustos 2005). "Supernova in M51". Sky Tonight. Sky and Telescope. 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2006. 
  9. ^ Bishop, David. "Supernova 2005cs in M51". supernovae.net. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2006. 
  10. ^ R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1. 
  11. ^ P. Fouque, E. Gourgoulhon, P. Chamaraux, G. Paturel (1992). "Groups of galaxies within 80 Mpc. II - The catalogue of groups and group members". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 93. ss. 211-233. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  12. ^ A. Garcia (1993). "General study of group membership. II - Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 100. ss. 47-90. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  13. ^ G. Giuricin, C. Marinoni, L. Ceriani, A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. Cilt 543. ss. 178-194. doi:10.1086/317070. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009. 
  14. ^ L. Ferrarese, H. C. Ford, J. Huchra, R. C. Kennicutt Jr., J. R. Mould, S. Sakai, W. L. Freedman, P. B. Stetson, B. F. Madore, B. K. Gibson, J. A. Graham, S. M. Hughes, G. D. Illingworth, D. D. Kelson, L. Macri, K. Sebo, N. A. Silbermann (2000). "A Database of Cepheid Distance Moduli and Tip of the Red Giant Branch, Globular Cluster Luminosity Function, Planetary Nebula Luminosity Function, and Surface Brightness Fluctuation Data Useful for Distance Determinations". Astrophysical Journal Supplement. Cilt 128. ss. 431-459. doi:10.1086/313391. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Girdap Gökadası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Bahar açısına göre önceki: M 63 | Bahar açısına göre sonraki: M 83
Katalog sırasına göre önceki: M 50 | Katalog sırasına göre sonraki: M 52

Bakmak istediğiniz cisminin resmini seçiniz

Messier nesneleri kataloğuM1Messier 2Messier 3Messier 4Messier 5KelebekMessier 7Deniz Kulağı BulutsusuMessier 9Messier 10Yaban ÖrdeğiMessier 12Messier 13Messier 14Messier 15Kartal BulutsusuOmega BulutsusuMessier 18Messier 19Üç Boğumlu BulutsuMessier 21Messier 22Messier 23Messier 24Messier 25Messier 26Halter BulutsusuMessier 28Messier 29Messier 30Andromeda GalaksisiNGC 221Üçgen GalaksisiMessier 34Messier 35Messier 36Messier 37Messier 38Messier 39Messier 40Messier 41Orion BulutsusuMessier 43Messier 44ÜlkerMessier 46Messier 47Messier 48Messier 49Messier 50Girdap gökadasıMessier 52Messier 53Messier 54Messier 55Messier 56Halka bulutsusuMessier 58Messier 59Messier 60Messier 61Messier 62Ayçiçeği GökadasıSiyah Göz GökadasıMessier 65Messier 66Messier 67Messier 68Messier 69Messier 70Messier 71Messier 72Messier 73NGC 628Messier 75Küçük Halter BulutsusuNGC 1068Messier 78Messier 79NGC 6093NGC 3031Messier 82Messier 83Messier 84Messier 85Messier 86Messier 87Messier 88Messier 89Messier 90Messier 91Messier 92Messier 93Messier 94Messier 95Messier 96Baykuş BulutsusuMessier 98Messier 99Messier 100Fırıldak GalaksisiNGC 5866Messier 103Sombrero GökadasıMessier 105Messier 106Messier 107Messier 108Messier 109Messier 110
Messier nesneleri kataloğu

Liste

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Girdap_gökadası&oldid=32819560" sayfasından alınmıştır