Henry McMahon - Vikipedi

Sir Henry McMahon
1915 yılında McMahon
Doğum28 Kasım 1862
Shimla, Britanya Hindistanı
Ölüm29 Aralık 1949 (87 yaşında)
Londra, İngiltere
MeslekDiplomat, devlet görevlisi
Tanınma nedeniHüseyin-McMahon Yazışmaları

Henry McMahon (Sir Vincent Arthur Henry McMahon) (28 Kasım 1862-29 Aralık 1949) Britanya Hindistanı Ordusunda görev yapmış olan asker ve 1915-1917 arasında Britanya Mısırı'nda diplomat. Kendisi en çok I. Dünya Savaşı sırasındaki Hüseyin-McMahon Yazışmalarıyla bilinir.[1] Osmanlı İmparatorluğu topraklarının paylaşılmasına dair gizli bir belge olan Sykes-Picot Anlaşması'nın Rusya'da Ekim Devrimiyle iktidara gelen Bolşevikler tarafından kamuoyuyla paylaşılmasının ardından görevini bırakmıştır. Kendisinin adı Thomas Edward Lawrence tarafından kaleme alınan ve Arap Ayaklanmasının anlatıldığı Bilgeliğin Yedi Sütunu adlı eserde sıkça geçer.

Askeri kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Asil bir aileye mensup olan McMahon, Britanya Hindistanı'nda doğar. Eğitimini tamamladıktan sonra Britanya Hindistanı Ordusuna katılan McMahon 1909 yılında yarbay olur. Bu dönemde Farsça, Afganca, Hintçe ve Arapça konuşur durumdadır. 1915 yılında Britanya Mısırı'na İngiliz delegasyonunun başı olarak atanır. Görevi, Savaş Bakanlığına atanan Kitchener'dan devralır. McMahon bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu denetimindeki Arap bölgesinin I. Dünya Savaşı sonrasındaki olası paylaşımı ve savaş sırasında bir Arap Ayaklanması hazırlanması planlarına dahil olur. İngiliz istihbaratı, Britanya Ordusu ve İngiltere Dışişleri Bakanlığı tarafından koordine edilen ve büyük oranda abartılmış olan Arap Ayaklanmasının Fransızlara gereğinden çok taviz verilerek ilerlediğini, İngiliz birliklerinin Çanakkale'ye değil de İskenderun'a saldırması gerektiğini düşündüğünü dile getirmiştir. Savaşın ardından ordudaki ve devletteki görevlerinden ayrılmıştır.

  1. ^ Yazışmalara dair Dmitriy Shevelyov araştırması 12 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 11 Şubat 2021 tarihinde erişilmiştir