French
DeutschHugo Chávez - Vikipedi
| Hugo Chávez | |
|---|---|
 | |
| Venezuela Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 14 Nisan 2002 - 5 Mart 2013 | |
| Başkan Yardımcısı | Liste
|
| Yerine geldiği | Diosdado Cabello (Geçici) |
| Yerine gelen | Nicolás Maduro |
| Görev süresi 2 Şubat 1999 - 12 Nisan 2002 | |
| Başkan Yardımcısı | Liste
|
| Yerine geldiği | Rafael Caldera |
| Yerine gelen | Diosdado Cabello (Geçici) |
| Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi Başkanı | |
| Görev süresi 24 Mart 2007 - 5 Mart 2013 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Nicolás Maduro |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Hugo Rafael Chávez Frías 28 Temmuz 1954 Sabaneta, Barinas, Venezuela |
| Ölüm | 5 Mart 2013 (58 yaşında) Caracas, Venezuela |
| Partisi | Beşinci Cumhuriyet Hareketi (1997–2008) Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi (2008–2013) |
| Evlilik(ler) | Nancy Colmenares (boşandı) Marisabel Rodríguez (1997-2004) |
| Dini | Roma Katoliği |
| İmzası |  |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Venezuela |
| Branşı | Venezuela Ordusu |
| Hizmet yılları | 1971–1992 |
| Rütbesi | .png){kind=small} Yarbay |
Hugo Rafael Chávez Frías (28 Temmuz 1954, Sabaneta - 5 Mart 2013, Caracas), Venezuelalı politikacı ve 1998'den ölümüne kadar ülkenin devlet başkanıydı. 2007 yılında Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi'nin (PSUV) lideri olan Chávez, 1997'de kuruluşundan itibaren Beşinci Cumhuriyet Hareketi'nin de liderliğini yapmıştır. Politik ideolojisi 21. yüzyıl sosyalizmi ve Bolivarcılık idi. Ülkede Bolivarcı Devrimin sosyalist reformların uygulanmasına odaklandı.
Gençliği ve siyasete girişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir işçi sınıfı ailenin çocuğu olarak Sabaneta, Barinas'ta doğan Chávez, kariyerine subay olarak başladı. Ülkenin politik sistemini eleştiren Chávez, 1980'lerin başlarında gizlice Bolivarcı Devrimci Hareket-200 (MBR-200) kurdu. 1992 yılında Başkan Carlos Andrés Pérez hükûmetine karşı başarısız bir darbe girişimine liderlik yaptı.
Devlet başkanlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]2 yıllık hapislik sürecinden sonra Beşinci Cumhuriyet Hareketi kuruldu ve 1998 yılında Venezuela devlet başkanı seçildi. Ardından Venezuela devlet yapısını ve bazı marjinal grupların haklarını değiştirdiği yeni bir anayasa tanıttı ve 2000 yılında yeniden seçildi. Yaptığı ikinci başkanlık dönemi Bolivarcılık misyonlarını izleyen bir sistemi tanıtan Chávez, komünal konseyler ve işçilerce yönetilen kooperatifler kurarak bir dizi toprak reformunu hayata geçirerek, çeşitli kilit sanayileri kamulaştırdı.
Darbe girişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhalif darbeyle baştan indirilmiş, ancak 2 gün (48 saat içinde) barriosta (İspanyolca konuşulan ülkelerde kırsal alana verilen isim) yaşayan halkın darbecilere karşı yaptığı protestolarla tekrar iktidara gelmeyi başarmıştır. 4 Aralık 2006 tarihinde Venezuela'da yapılan devlet başkanlığı seçimini kazanarak 2012'ye kadar devlet başkanı olmaya hak kazanmıştır.
Ekim 2012 seçimlerinde Venezuela lideri Hugo Chavez, oyların yüzde 54'ünü alarak muhalefet lideri Henrique Capriles'i geride bırakarak dördüncü kez Devlet Başkanı seçildi.[1]
Siyasi çizgisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Uygulamaya koyduğu radikal siyasal dönüşümleriyle neoliberalizme karşı somut bir alternatif oluşturan Chávez, ülkesinin yüz yüze olduğu yoksulluk, açlık, cehalet, barınma, çalışma ve kadın hakları gibi sorunların çözümünün kapitalist sistem içinde kalınarak sağlanamayacağını iddia etmekte ve devrimden söz etmektedir. Venezuela'da çok daha adil, barışçı, eşit ve özgür bir dünyanın ancak sosyalizme açılarak gerçekleştirilebileceği görüşünü savunmaktadır.
Uluslararası konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Washington yönetiminin düşman olarak gördüğü Küba, Kuzey Kore, İran, Belarus, Suriye gibi ülkelerle sıkı bağlar kurmuş ve ABD karşıtlığını her fırsatta dile getirmiştir. Chavez, Amerikan aleyhtarlığını 2006 yılının ağustos ayında yaptığı İran gezisi ile göstermiştir. Son olarak da BM konuşmasında "Şeytan dün buradaydı" sözleri ile Bush'u bir şeytan olarak tanımlamış ve dünya çapında büyük ilgi toplayan bir konuşmaya imza atmıştır.[2]
| “ | 500 yıldır buradayız ve hiç susmadık, hele bir kralın söylemesiyle hiç susmayız. Bir kral da benim gibi devletin başıdır. Aradaki tek fark benim üç kez yüzde 63 oy ile seçilmemdir. Biz eşit seviyedeki devlet başkanlarıyız, yerlilerin lideri Evo Morales de İspanya kralı Juan Carlos da eşittir. | „ |
—Hugo Chavez (2007 yılında Şili'de yapılan zirve toplantısında kendisine kapa çeneni diyen İspanya kralı Juan Carlos'a cevaben[3] | ||
Kanser tedavisi ve ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]2011 yılında pelvis bölgesinde görülen lezyonlar nedeniyle Küba'da ameliyat olan Chavez'in sağlık durumu, 2012 yılında kanserin nüksetmesi nedeniyle tekrar kötüleşmiş, bu nedenle anayasal zorunluluk gereği katılmak zorunda olduğu yemin törenine katılamamıştır.[4][5]
27 Kasım 2012'de, Chavez kanser yüzünden daha fazla tıbbi tedavi için Küba'ya seyahat etme planlarını açıkladı. 18 Şubat 2013 tarihinde, Küba'daki kanser tedavisinden 2 ay sonra Venezuela'ya döndü. 4 Mart'ta, solunum sorunları kötüleşti ve yeni, ciddi solunum yolu enfeksiyonu hastası olduğu Venezuela hükûmeti tarafından açıklandı. 5 Mart 2013 Salı günü öldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ İlgili 28 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. La Vanguardia haberi (İspanyolca) 6 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ 6 Mart 2013 tarihli 9 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Russia Today haberi (İngilizce) 7 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2013.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Venezuela’da Chavez’in zaferi ilan edildi - Prensa Latina Türkçe27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 2006 Seçimleri sonrası Chavez'in açıklamaları
- Hugo Chávez en "La Patria Grande de Caracas"19 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
