I. Seyfeddin Gazi - Vikipedi

I. Seyfeddin Gazi (ö. 1149) 1146 ile 1149 yılları arasında Musul emiri. I. İmâdüddin Zengî'nin en büyük oğlu ve Nûreddin Mahmud Zengî'nin ağabeyidir.

1146'da, I. İmâdüddin Zengî 15 Eylül'de cezadan kaçmak isteyen Yarenkeş isimli Frank kökenli hadım bir köle tarafından öldürüldüğünde Caber Kalesi'ni kuşatıyordu. Ölümünden sonra güçleri dağılmıştı, ancak I. İmâdüddin Zengî'nin iki oğlu kontrolü tekrar ele geçirmeyi başardılar ve gayri resmi olarak imparatorluğu böldüler: Seyfeddin, Musul ve Cizre'yi (yukarı Mezopotamya); Nûreddin ise Halep'i aldılar. Seyfeddin, Musul'daki konumunu korumak için ilk önce savaşmak zorunda kaldı.^[1]

İki yıl önce Selçuklu sultanı Gıyaseddin Mesud, Zengî'yi en küçük oğlu Alp-Arslan'a bağlamıştı, fakat Zengî onu etkisiz hale getirmiş ve kuşatmada yanında getirmişti. Zengî'nin ölümüyle, Alp-Arslan Musul'da başlayan iktidar mücadelesinden yararlanmaya çalıştı. Zengî'nin danışmanların iki tanesi, divan reisi al-Din Muhammad Jemal ve hajab Amir Salah al-Din Muhammad al-Yaghisiyani, Seyfeddin'i desteklediler: genç Selçuklu prensin deneyimsizliğinden yararlanarak, Musul'un kontrolünü Seyfeddin'e verdiler. Alp-Arslan, Musul'a geldiğinde, tutuklanıp, Musul kalesine hapsedildi.^[2]

1148 yılında, Nûreddin ile beraber, İkinci Haçlı Seferi ordusu karşısında Şam Kuşatması'nda Şam şehrinin veziri Muinüddin Üner, Seyfeddin Gazi’ye acil yardım çağrısında bulundu. Büyük bir orduyla Musul'dan yola çıkan Seyfeddin Gazi, Halep’ten kardeşi Nûreddin' de alarak Humus'a geldi. Seyfeddin Gazi’nin şehre bir naip gönderme hususunda ısrarı karşısında tedirgin olan Şamlı yöneticiler, Seyfeddin Gazi’nin Şam'ı alması durumunda Filistin'deki Haçlı varlığının sona ereceğini söyleyerek Haçlıları kuşatmayı kaldırmaya ikna etti.^[3]

Kasım 1149'da öldü. Oğlu, genç yaşta öldüğü için halefi olmadığından vasiyeti üzerine, yerine kardeşi Kutbeddin Mevdud geçti. Musul atabeglerinin tarihini yazan İbnü'l-Esîr, I. Seyfeddin Gazi'yi cesur, cömert ve yüksek ahlaklı bir yönetici olarak tanımlar ve Selçuklu hükümdarları dışında başında sancak taşıyan ilk emir olduğunu kaydeder.^[3]

• Zengiler

Özel

Genel

• Grousset, Rene (1935). Histoire des croisades et du royaume franc de Jérusalem - II. 1131-1187 L'équilibre (Fransızca). Paris: Perrin. 
• Öğün, Gülay Bezer (2009). "Seyfeddin Gazi I". TDV İslâm Ansiklopedisi. 37. Türkiye Diyanet Vakfı. 29 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.