Jan Steen - Vikipedi

Otoportre, 1670
Genel bilgiler
Doğum adıJan Havickszoon Steen
Doğumyak. 1626
Leiden, Hollanda
Ölüm1679
Leiden, Hollanda
Janr resmi kariyeri
AlanıJanr resmi
Etkin yıllar1648 - 1679
Ünlü yapıtlarıAziz Nikolas Yortusu

Jan Havickszoon Steen (yak. 1626 – gömülüşü 3 Şubat 1679), Hollanda Altın Çağı olarak isimlendirilen dönemde yaşamış, Hollandalı janr ressamıydı. Eserlerinin karakteristik özellikleri psikolojik derinlik, mizahi öğeler ve aşırı renk kullanımıdır.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Jan Steen Han Önündeki Köylüler
Kış manzarası, 1650
Tuvaletteki Kadın, 1663
Bowling Oyunu, y. 1655
Çizim Dersi, 1665, J. Paul Getty Müzesi, Los Angeles
Penceredeki Retorikçiler

Steen, Leiden'de, birçok kuşaktan beri "Kırmızı Mızrak" isimli bir han işletmekte olan zengin bir Katolik ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Kendisinden çok daha ünlü olan dönemdaşı Rembrandt van Rijn (1606–1669) gibi Steen de, dönemin yaygın eğitim kurumu olan "latince okulunda" eğitim gördü. Ressamlık eğitimini Utrecht'te, tarihî ve figüratif sahneleri içeren resimler yapan Alman bir ressam olan Nicolaes Knupfer'den (1603–1660) aldı. Knupfer'in etkisi Steen'in resimlerinin kompozisyonunda ve renk kullanımında görülebilir. Bir başka ilham kaynağı ise, Haarlem'de yaşayan ve kırsal alan resimleri çizen Adriaen van Ostade (1610–1685) idi. Steen'in Ostande'nin öğrencisi olup olmadığı kesin değildir.

Jan Steen 1648'de Leiden'deki Aziz Luka Loncası'nın ressamlar bölümüne katıldı. Kısa süre sonra ünlü manzara ressamı Jan van Goyen'in (1596–1656) asistanı oldu ve ressamın Lahey'deki evine taşındı. 3 Ekim 1649'da van Goyen'in kızı Margriet ile evlendi. Ressamın ilk eşinden sekiz çocuğu oldu.

Steen, 1654'te Delft'e taşınana kadar kayınpederiyle çalıştı ve ardından üç yıl boyunca De Slang ("Yılan") adlı birahane işletti ancak pek başarılı olamadı.[1] 1654'te Delft'teki patlamadan sonra sanat piyasası durgunlaştı, ancak Steen Delft Delft Belediye Başkanı ve Kızı 'nı resmetti.[2] Bu resmin bir portre mi yoksa bir tür eseri mi olarak adlandırılması gerektiği net değildir.

1656 - 1660 arasında Warmond'da, 1660 - 1670 arasında ise Haarlem'de yaşadı ve oldukça üretken bir dönem geçirdi.

1669'da eşi, 1670'te ise babası öldükten sonra Steen, Leiden'e geri döndü ve hayatının kalanını bu şehirde geçirdi. 1672'de sanat piyasası çöktüğünde, Felaket Yılı olarak adlandırılan Steen bir meyhane açtı. Nisan 1673'te Maria van Egmont ile ikinci evliliğini yaptı ve bir çocuğu daha oldu. 1674'te Aziz Luka Loncası'nın başkanı oldu. Frans van Mieris (1635–1681) içki arkadaşlarından biri oldu. 1679'da Leiden'da öldü ve Pieterskerk'teki aile mezarına gömüldü.[3]

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Jan Steen'in eserlerindeki ana tema günlük yaşamdı. Çizdiği birçok janr resminde karmaşa ve neşe dolu ortamları canlı bir şekilde betimledi. Öyle ki, Jan Steen evi gibi (een huishouden van Jan Steen) sözü Hollanda'da bir atasözüne dönüştü. Resimler izleyiciyi bu davranışları tekrarlamaya davet etmenin aksine, onları uyarır bir tarz içeriyordu. Eserlerinin çoğunda eski Hollanda atasözlerine ya da edebi metinlerine göndermeler vardı. Ressam çoğunlukla kendi aile fertlerini model olarak kullandı. Steen az sayıda otoportre de çizdi ancak bunlarda hiçbir zaman gururlu veya kibili bir tavrı olmadı.

Steen eserlerinde diğer temalara da yer vermeyi ihmal etmedi. Tarihî, mitolojik ya da dinî sahneler, portreler, natürmortlar ve doğa betimlemeleri de çizdi. Çizdiği çocuk portreleri özel ün kazandı. Ressam, eserlerinde ışığı ustalıkla kullanışı ve özellikle kumaşlarda detaylara verdiği önem ile tanındı. Üretken bir ressam olan Steen, yaklaşık 800 tablo çizdi. Bunların yaklaşık 350'si günümüze ulaştı.

Steen'in eserleri dönemdaşları tarafından oldukça önemsendi ve ressama eserleri için yüksek fiyatlar ödendi. Steen'in hiç öğrencisi olmadı ama sonraki birçok ressamın eserlerinde etkisi görüldü.

Bazı tabloları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Resim Adı Yıl Malzeme Ebat Bulunduğu kuleksiyon
Meyhane Önünde Çiftçiler 1653 Tuval Museum of Art, Toledo (Ohio)
Delft Belediye Başkanı ve Kızı 1655 Tuval üzerine yağlı boya 82,5x68,5 cm Rijksmuseum, Amsterdam
Kuka Oynayan Çiftçiler yak. 1655 Ahşap (meşe) 68x87cm Viyana Sanat Tarihi Müzesi
Meyhane Bahçesi yak. 1661 – 1663 Tuval üzerine yağlı boya 68x58cm Staatliche Museen Preußischer Kulturbesitz, Berlin
Baş Aşağı Dünya yak. 1663 Tuval üzerine yağlı boya 105x145cm Viyana Sanat Tarihi Müzesi
Dans Eden Çift 1663 National Gallery of Art, Washington, D.C., ABD
Udlu Otoportre yak. 1663 – 1665 Ahşap üzerine yağlı boya 55,5x44cm Museo Thyssen-Bornemisza, Madrid
Aziz Nikolas Yortusu yak. 1665–68 Tuval üzerine yağlı boya 82x70,5 cm Rijksmuseum, Amsterdam
Bir Kediye Dans Etmeyi Öğreten Çocuklar 1665−68 Ahşap üzerine yağlı boya 68,5x59cm Rijksmuseum Amsterdam
Köy Düğünü yak. 1670 Tuval 57x68cm Viyana Sanat Tarihi Müzesi
Papağan Kafesi Ahşap üzerine gerilmiş tuval 50x40cm Rijksmuseum, Amsterdam
Amnon ve Thamar Ahşap 64,5x83cm Wallraf-Richartz Müzesi, Köln
Kazanan Konuşmacı Tuval 70x61cm Alte Pinakothek, Münih
Ziyaret Ahşap (meşe) üzerine yağlı boya 61,6x46 cm Güzel Sanatlar Müzesi, Budapeşte
Üç Kral Festivali Museum Schloss Wilhelmshöhe, Kassel

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Liedtke, W. A., Plomp, M., Rüger, A., Metropolitan Museum of Art (New York, N.Y.), & National Gallery (Great Britain). (2001). Vermeer and the Delft school. New York: Metropolitan Museum of Art. p. 202. 0870999737.
  2. ^ "Rijksmuseum.nl". 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 29 Nisan 2009.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  3. ^ Liedtke, W. A., Plomp, M., Rüger, A., Metropolitan Museum of Art (New York, N.Y.), & National Gallery (Great Britain). (2001). Vermeer and the Delft school. New York: Metropolitan Museum of Art. p. 343. 0870999737.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Jan Steen ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Steen&oldid=33784318" sayfasından alınmıştır