Kapadokyalı Babalar - Vikipedi

Nenizili Gregorios (Kariye Kilisesi'nden Fresk, İstanbul)
Nissalı Gregor İkonu (14. yüzyıl fresk, Kariye Kilisesi, İstanbul )

Kapadokyalı Babalar veya geleneksel bilinen ismiyle Üç Kapadokyalı, Kayseri piskoposu Büyük Basil (330-379); Basil'in küçük kardeşi Nissa psikoposu Nissalı Gregor (335-395); ve yakın arkadaşı, Konstantinopolis Patriği Nenizili Gregorios'dan (329-389) oluşan üç Kapadokyalı Hristiyan azizi ifade eden terimdir.[1] Günümüz Türkiye'sindeki Kapadokya bölgesi, Pavlus'un bu bölgedeki çeşitli misyonları ile erken dönem Hristiyan tarihinin önemli bir mekanıdır.

Kapadokyalı Babalar, Teslis doktrini gibi erken dönem Hristiyan ilahiyatının gelişiminde önemli rol oynadılar,[2] ve hem Batı hem de Doğu kiliselerinde aziz olarak büyük bir saygı ile anılmaktadırlar.

Biyografik arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

Basil ve Nissalı Gregor'un ablası Makrina, ailenin mülkünü bir manastır topluluğuna dönüştürdü. Büyük Basil, Makrina'nın kardeşlerinin en büyüğüydü, ikinci en büyüğü ise ünlü Hristiyan hukukçu Naukratius idi.[3] Bir diğer kardeşi, Sivaslı Petrus da piskopos oldu. Anne tarafından dedesi şehit olmuştur ve ebeveynleri Yaşlı Basil ve Kayserili Emmelia da aziz olarak kabul edilmektedir.

Teolojik katkılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kapadokyalı Babalar, Hristiyanların Yunanca konuşan bilgili entelektüellerle fikir tartışmalarında kendilerine ait olanı savunabileceklerini ve Hristiyan inancının, Platon ve Aristoteles'in (ve diğer Yunan filozoflarının) birçok fikrine karşı olmasına rağmen, neredeyse bilimsel ve insan ruhunu iyileştiren ve merkezinde Tanrı ile birliğin olduğu ayırt edici bir inanç olduğunu göstermek için yola çıktılar. 381'de Birinci Konstantinopolis Konsili'nde kesinleşen Teslis tanımına ve burada nihai hale getirilen İznik Simgesi'nin son versiyonuna büyük katkılarda bulundular.

Üçlü Birlik (Teslis) doktrinine ve Ariusçuluk ve Apollinarizm'e verilen yanıtlara önemli katkılarda bulundular.[2]

Birinci İznik Konsili'nden sonra, Ariusçuluk öylece ortadan kalkmadı. İznik Konsili, Oğul'un Baba ile aynı özden (homoousios) olduğunu iddia etmişti. Yarı Ariusçular, Oğul'un Baba gibi olmadığını, yaratılmış olduğunu ve bu nedenle Tanrı olmadığını öğreten doğrudan Ariusçulara karşı, Oğul'un Baba ile aynı özden (homoiousios) olduğunu öğrettiler. Böylece Yarı Ariusçulara göre Oğul, Baba gibi kabul edildi ancak Baba ile aynı özden değildi.

Kapadokyalı Babalar, yarı Ariusçuları Ortodoks davasına geri döndürmek için çalıştılar. Yazılarında (günümüz ortodoks anlayışını) "üç kişide (hipostaz) bir töz (ousia)" formülünü kapsamlı bir şekilde kullandılar.[2] :66Kayserili Basil, Platonizm'den alınan bir paralelde, bu ilişkinin anlaşılabilir olduğunu savundu:

herhangi üç insanın her biri ayrı ayrı bireysel kişilerdir ve hepsi ortak bir evrensel olanda, insanlıkda buluşurlar.

Formülasyon açıkça Baba, Oğul ve Kutsal Ruh arasındaki bir ayrımı (İznik'in bulanıklaştırmakla suçlandığı bir ayrımı) kabul ediyordu, ama aynı zamanda onların temel birliklerinde ısrar ediyordu.

Basil böylece İznik'in doktrinel tanımlarını savunmaya çalışırken, aynı zamanda İznik'in konumunu, İznik tartışmasında İskenderiyeli Aleksandros'a karşı Arius'un ilk suçlaması olan kipçilikten ayırt etmeye çalıştı. Sonuç, Ariusçuluk ve yarı Ariusçuluk akımlarının neredeyse kiliseden kaybolmasıydı.

Kapadokyalılar, çağdaşlarının çoğundan daha yüksek bir kadın hakları görüşüne sahipti.[4] Bazı bilim adamları, Makrina'nın grupta eşit olduğunu ve bu nedenle "Dördüncü Kapadokyalı" olarak adlandırılması gerektiğini öne sürmektedirler.[5]

Kapadokyalılar birçok özelliği paylaşırken, her biri belirli güçlü yönlere sahipti. Akademisyenler, Basil'in "eylem adamı", Nenizili Gregorius'un "hatip" ve Nissalı Gregor'un "düşünür" olduğunu belirtiyorlar.[6]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Commentary on Song of Songs; Letter on the Soul; Letter on Ascesis and the Monastic Life". World Digital Library. 26 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013. 
  2. ^ a b c Historical Theology, Oxford: Blackwell Publishers, 1998, ISBN 0-63120843-7  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Gregory of Nyssa (1916). Life of Macrina. Londra: SPCK. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022. 
  4. ^ "The Cappadocian Fathers, Women, and Ecclesiastical Politics", Vigiliae Christianae, 49 (2), Brill, May 1995, ss. 165-166, doi:10.1163/157007295X00167  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ Christianity and Classical Culture: The Metamorphosis of Natural Theology in the Christian Encounter with Hellenism. New Haven and London: Yale University Press. 1993. s. 9. ISBN 0300062559. 
  6. ^ Patrology, 3, Utrecht-Antwerp: Spectrum Publishers, 1962, ss. 204, 236, 254, ISBN 0-87061086-4  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım), as quoted in Børtnes, p. 10