Temsilciler Meclisi (Libya) - Vikipedi

Temsilciler Meclisi
مجلس النواب
Majlis al-Nuwaab
Arma veya logo
Tarih
Kuruluş4 Ağustos 2014 (2014-08-04)
ÖncekiGenel Ulusal Kongre
Başkanlık
Meclis Başkanı
Akile Salih İsa[1] (Bağımsız)
5 Ağustos 2014 tarihinden beri
Başkan Yardımcıları
İmhemed Şaib
Ahmed Huma
5 Ağustos 2014 tarihinden beri
Raportör
Musab el-Abed[2]
Sandalye200
Seçimler
Paralel oylama;
* Tek üyeli seçim bölgelerinde tek üyeli çoğunluk sistemi ile 40 sandalye
* 29 çok üyeli seçim bölgesinde tek devredilemez oy ile 80 sandalye
* Nispi temsil sistemi ile 80 sandalye
Son seçim
25 Haziran 2014
Toplantı yeri
Dar al-Salam Hotel
Tobruk, Libya;[3]
Rixos Hotels
Trablus, Libya[4]
İslami Dava Binası,
Bingazi, Libya[5]
Libya
Bu kategoride yer alan maddeler
Libya hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.

Arap Birliği Arap Birliği Üye Devleti

Anayasa
Yürütme
Yasama
Yargı
İdari bölümler
Seçimler
Dış ilişkiler

Temsilciler Meclisi (TM) (Arapça: مجلس النواب, romanize: Majlis al-Nuwaab), %18'lik bir katılımın olduğu 2014 Libya parlamento seçimlerinden kaynaklanan Libya yasama organıdır.[6][7] 2014 yılının sonlarında, Libya İç Savaşı bağlamında başkent Trablus'u ele geçirmeye yönelik başarısız darbe girişiminin ardından, Temsilciler Meclisi kendisini Libya'nın uzak doğusundaki Tobruk'a taşıdı. Mayıs 2019'da Trablus silahlı saldırı altındayken Trablus'ta birkaç TM toplantısı yapıldı ve 45 gün için bir geçici başkan seçildi.[8][9] 2014 ve 2021 yılları arasında Temsilciler Meclisi, Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki görevdeki Ulusal Birlik Hükümeti'ni desteklemeden önce Abdullah es-Sani liderliğindeki Tobruk merkezli hükûmeti destekledi. Eylül 2021'de Temsilciler Meclisi, Dibeybe liderliğindeki geçici Ulusal Birlik Hükûmeti'ne karşı bir güvensizlik oylamasını kabul etti.[10]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Oluşum

[değiştir | kaynağı değiştir]

Temsilciler Meclisi, 25 Haziran 2014 tarihli bir seçimin ardından Genel Ulusal Kongrenin yerini alarak 4 Ağustos 2014 tarihinde resmi olarak yasama organı oldu.[11][12] Seçime katılım, Temmuz 2012'deki ilk Kaddafi sonrası seçimindeki %60'tan %18'e[13] azaldı.[14] Güvenlik endişeleri nedeniyle bazı yerlerde oylama yapılmamıştır.[15]

2014 itibarıyla meclis başkanı Akile Salih İsa'dır.[1][16][17] 2014 itibarıyla Yardımcı Başkanlar Konseyi yardımcı başkanları Imhemed Şaib ve Ahmed Huma'dır.[18] 2019 itibarıyla, TM yürütme yetkisini El-Beyda, Libya'da bulunan Abdullah es-Sani'nin ikinci Es-Sani hükûmetine bırakmıştır.[19]

Trablus merkezli Libya Yüksek Anayasa Mahkemesi 6 Kasım 2014'te haziran seçimlerinin anayasaya aykırı olduğuna ve Temsilciler Meclisinin feshedilmesine karar verdi. Temsilciler Meclisi, mahkemenin silahlı milisler tarafından kontrol edildiğini ve kararın "silah zoruyla" yapıldığını söyleyerek kararı reddetti.[20]

2014'ün sonlarında Trablus'taki rakip bir parlamento olan Genel Ulusal Kongre yenilendi.[21][22] Temsilciler Meclisi yeni GUK'u tanımadı ve seçimlerin yapılamaması nedeniyle 6 Ekim 2015'te, 131 üzerinden 112 oy ile "görev süresini 20 Ekim'den sonraya uzatmak" için karar aldı.[21]

Tobruk'a geçiş

[değiştir | kaynağı değiştir]

2014'ün sonlarında, İkinci Libya İç Savaşı sırasında Trablus'un silahlı İslamcı gruplar tarafından işgalini takiben, Temsilciler Meclisi ülkenin en doğusundaki Tobruk'a taşındı. Uygun bir konut olmadığı için başlangıçta Yunan nakliye şirketi ANEK Lines'tan Elyros isimli feribot kiralandı.[23][24][25] Daha sonraları TM, Tobruk'taki Dar al-Salam Hotel'e taşındı.[26][27]

Shirat anlaşması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekim 2015'te BM'nin Libya elçisi Bernardino León, Temsilciler Meclisinin uzlaşmacı bir başbakan Fayiz es-Serrac ile İslamcı liderliğindeki yeni GUK hükûmetiyle iktidarı paylaşma önerisini açıkladı. Ancak, son teklifin şartları her iki taraf için de kabul edilemezdi ve her taraf da teklifi reddetti.[28] Bununla birlikte teklif Fayiz es-Serrac ve diğerleri tarafından bir araya getirilen ve daha sonra Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen gözden geçirilmiş bir öneriyi ateşledi.[29] 17 Aralık 2015'te Temsilciler Meclisi üyeleri ve yeni Genel Ulusal Kongre, genellikle "Libya Siyasi Anlaşması" veya "Shirat Anlaşması" olarak bilinen bu revize edilmiş siyasi anlaşmayı imzaladı.[30][31] Anlaşma hükümlerine göre, iki yıl içinde yeni seçimler yapmak amacıyla dokuz üyeli bir Başkanlık Konseyi ve on yedi üyeli geçici Ulusal Mutabakat Hükümeti kurulacaktı. Temsilciler Meclisi, yasama organı olarak var olmaya devam edecek ve Yüksek Danıştay olarak bilinen bir danışma organı, Yeni Genel Ulusal Kongresi tarafından aday gösterilen üyelerle oluşturulacaktı.[32] 31 Aralık 2015'te Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih İsa, Libya Siyasi Anlaşması'na destek verdiğini açıkladı.[31]

Nisan 2016 itibarıyla, Libya Ulusal Seçim Komisyonu, Temsilciler Meclisinin bir sonraki seçimini uygulamak için mevzuat hakkındaki önerilerini hâlâ değerlendiriyordu.[33]

Tunus'ta Ekim 2017'de başlayan yeni bir müzakere turu bir ay sonra anlaşma yapılmadan bozuldu. 17 Aralık 2017'de general Halife Hafter, "sözde" Shirat anlaşmasının geçersiz olduğunu ilan etti.[34]

2019 Trablus Toplantıları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nisan 2019'un başlarında, 2019-20 Batı Libya taarruzu sırasında Temsilciler Meclisinin 31 üyesi Trablus'a yönelik saldırıyı destekleyen, 49 üye ise saldırıya karşı çıkan bir açıklama yaptı.[35] 2 Mayıs'ta, TM'nin 51 üyesi Rixos al-Nasr Otel'de bir oturum düzenledi. Oturumlarının TM'yi veya Libya'yı bölmek istemediğini ve diğer TM üyelerini 5 Mayıs'ta planlanan başka bir Trablus oturumuna katılmaya çağırdıklarını belirttiler. Saldırıya ve siyasi çözüm çağrısında askerî güç kullanımına karşı çıkmaktadırlar. Başkanlık Konseyi'nin 2 Mart 2015 tarihinde TM tarafından atanan Halife Hafter yerine yeni bir ordu komutanı atanmasını istediler.[8][36]

5 Mayıs'ta Temsilciler Meclisinin 47 üyesinden oluşan Trablusgarp oturumu, es-Sadık el-Kehili'yi geçici başkan, Musab el-Abed'i raportör ve Hamuda Sayala'yı[37] sözcü olarak 45 gün süreyle 27 oyla seçti.[9][38] 2014 Libyalı parlamento seçimlerinde, el-Kehili 56. seçim bölgesi Tacura'da 1596 oy ile seçildi. Musab el-Abed (Musab Abulgasim) 59. seçim bölgesi Hay el-Endelüs'te 2566; Sayala (Siyala) ise 58. seçim bölgesi Trablus Merkez'de 6023 oy ile seçildi.[39] 8 Mayıs'ta, Shirat Anlaşması'nın 16. maddesi gereğince 2014'ten bu yana alınan TM kararlarını gözden geçirmek üzere bir iç kod inceleme komitesi oluşturan Trablus'ta bir oturum daha yapıldı. Bir uluslararası iletişim komitesi, bir sekreterlik ofisi ve Başkanlık Konseyi'nin 2019 Batı Libya saldırısıyla ilgili olarak oluşturduğu acil durum komitesinin çalışmalarını "takip etmek" için bir kriz komitesi oluşturuldu.[40] Sayala, televizyonda yapılan bir röportajda Libya'daki krizin çözülmesinin, TM'nin Libya'daki en yüksek yasama otoritesi olarak "restore edildiği" siyasi bir anlaşma gerektireceğini belirtti.[38]

Kayıplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

17 Temmuz 2019'da Temsilciler Meclisi Bingazi üyelerinden biri olan ve 2011 Libya İç Savaşı sırasında tecavüzü bir savaş silahı olarak belgelediği için bilinen Seham Sergeva,[41] Libya Ulusal Ordusu tarafından gözaltına alındı.[42] 20 Temmuz 2019 itibarıyla konumu bilinmiyor.[42]

Ulusal Birlik Hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Mart 2021'de Temsilciler Meclisi, Başkanlık Konseyi başkanı olarak Muhamed el-Menfi ve başbakan olarak Abdulhamid Dibeybe tarafından yönetilen bir Ulusal Birlik Hükümeti'nin kurulmasını resmen onaylamak için merkezi Sirte kentinde bir araya geldi. Meclisin 121 üyesi, birlik hükûmetinin kurulmasını onaylamak için oy kullandı.[43] Ulusal Birlik Hükûmeti, Trablus merkezli rakip Ulusal Mutabakat Hükümeti ile Tobruk merkezli İkinci es-Sani Kabinesi'ni birleştirmeyi amaçlıyor.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Jurist elected Libya parliament speaker". Middle East Online. 5 Ağustos 2014. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014. 
  2. ^ Assad, Abdulkader (5 Mayıs 2019). "Libya's House of Representatives elects Interim Speaker in Tripoli". The Libya Observer. 5 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2019. 
  3. ^ "Libya's parliament allies with renegade general, struggling to assert authority". Ahram Online. AFP. 20 Ekim 2014. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2014. 
  4. ^ Zaptia, Sami (2 Mayıs 2019). "Anti Tripoli war HoR members hold Tripoli session". Libya Herald. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  6. ^ "Libyans mourn rights activist amid turmoil". Al-Jazeera. 26 Haziran 2014. 28 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Jabal Nefusa towns declare boycott of the House of Representatives". Libya Herald. 19 Ağustos 2014. 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2015. 
  8. ^ a b "Anti Tripoli war HoR members hold Tripoli session". Libya Herald (İngilizce). 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  9. ^ a b "Libya's House of Representatives elects Interim Speaker in Tripoli | The Libya Observer". www.libyaobserver.ly (İngilizce). 5 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  10. ^ "Libya's parliament passes no-confidence vote in unity government". Al Jazeera (İngilizce). 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  11. ^ "Libya power handover agreed as airport battle rages on". Agence France-Presse (AFP). 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014. 
  12. ^ "Libya's new parliament meets in Tobruk". Libya Herald. 4 Ağustos 2014. 6 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2014. 
  13. ^ "Libyans mourn rights activist amid turmoil". Al Jazeera English. 26 Haziran 2014. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2014. 
  14. ^ "Braving Areas of Violence, Voters Try to Reshape Libya". New York Times. 7 Temmuz 2012. 10 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2014. 
  15. ^ Jawad (26 Haziran 2014). "Libyan elections: Low turnout marks bid to end political crisis". BBC News. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2014. 
  16. ^ "Ageela Issa elected as president of House of Representatives". Libya Herald. 5 Ağustos 2014. 7 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014. 
  17. ^ "New Parliament Elects East Libya Jurist As Speaker". Haberler. 5 Ağustos 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014. 
  18. ^ "Parliament elects deputy presidents". Libya Herald. 5 Ağustos 2014. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014. 
  19. ^ "Chaos in Libya: A Background Who is Who in Libya". February 2017. 26 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
  20. ^ "Libyan court rules elected parliament illegal". Al Jazeera English. 6 Kasım 2014. 11 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2014. 
  21. ^ a b "Libya's parliament extends mandate". BBC News. 6 Ekim 2015. 6 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015. 
  22. ^ "Rival Libyan lawmakers sign proposal for peace deal". Yahoo. Reuters. 6 Aralık 2015. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
  23. ^ "Libyan parliament takes refuge in Greek car ferry". the Guardian. 9 Eylül 2014. 16 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016. 
  24. ^ "Libya: Cruise ship hired as 'floating hotel for MPs'". BBC News. 21 Ağustos 2014. 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2014. 
  25. ^ Goldhammer (13 Eylül 2014). "On the Greek Ferry Housing Libya's Government". The Atlantic. 6 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2014. 
  26. ^ "Insight - Libya's runaway parliament seeks refuge in Tobruk bubble". Reuters UK. 2 Ekim 2014. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015. 
  27. ^ "Libya's government holed up in a 1970s hotel". BBC News. 29 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015. 
  28. ^ Associated Press (19 Ekim 2015). "Libyan officials reject UN-proposed unity deal with rival government". The Guardian. Benghazi. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2016. 
  29. ^ UN Security Council Resolution 2259 of 23 December 2015
  30. ^ Kingsley (17 Aralık 2015). "Libyan politicians sign UN peace deal to unify rival governments". The Guardian. 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ a b Zaptia (1 Ocak 2016). "Ageela Salah now supports UN-brokered Skhirat agreement: Kobler". Libya Herald. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ "Libyan deal on course, but who is on board?". Al Arabiya. 25 Aralık 2015. 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  33. ^ "The Audit Committee for reviewing and developing electoral legislations continue to hold meetings". Libyan High National Elections Commission. 15 Nisan 2016. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  34. ^ "Q&A: What's happening in Libya?". Al Jazeera. 20 Aralık 2017. 20 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017. 
  35. ^ "Parliament members who oppose Haftar's war on Tripoli to hold session Thursday | The Libya Observer". www.libyaobserver.ly (İngilizce). 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  36. ^ "Libya's Haftar appointed army chief for recognized government". Reuters (İngilizce). 2 Mart 2015. 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  37. ^ "Hammouda Sayala re-elected as Speaker of Parliament in Tripoli for second term | The Libya Observer". www.libyaobserver.ly (İngilizce). 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  38. ^ a b "Tripoli trio in control of parallel parliament – The Libyan Address Journal". web.archive.org. 8 Mayıs 2019. 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  39. ^ "ELECTIONS 2014: Final results for House of Representative elections announced". Libya Herald (İngilizce). 23 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  40. ^ "Libya's HoR continues holding sessions in Tripoli | The Libya Observer". www.libyaobserver.ly (İngilizce). 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  41. ^ "Gaddafi and his sons 'raped female bodyguards'". www.telegraph.co.uk. 30 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  42. ^ a b CNN, Tim Lister and Nada Bashir. "She's one of the most prominent female politicians in her country. A few days ago she was abducted from her house". CNN. 20 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021. 
  43. ^ "Libya lawmakers approve interim govt in key step towards elections". 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Temsilciler_Meclisi_(Libya)&oldid=33342892#Shirat_anlaşması" sayfasından alınmıştır