Makaroni (moda) - Vikipedi

"Bu nedir oğlum Tom? (*"What is this my Son Tom?"*, 1774

Makaroni (İngilizce macaroni ve daha eskiden maccaroni), 18. yüzyıl İngiltere'sinde aşırı özenti ve cinsiyetsiz giyinen ve hatta konuşan moda düşkünü bir erkekti. Giyinişi, müşkülpesent yemek yiyişi ve kumar oynayışı ile "modanın normal sınırlarını aşan" bir erkek için kullanılan küçültücü bir terimdi bu.^[1] Komik olmak için İngilizce ve Latinceyi karıştıran makaronik şiir yazarları gibi, bir makaroni de İngiliz tabiatını Kıta Avrupası özentileriyle karıştırır, kendisini hiciv konusu yapardı:

Aramızda son zamanlarda [1770] yeni bir mahluk belirdi, ne erkek ne dişi, nötür cinsiyetli bir şey. Makaroni olarak adlandırılır. Anlamsız konuşur, latifesiz gülümser, iştahsız yer, kendini zorlamadan ata biner, coşkusuz zamparalık yapar.^[2]

Büyük Tur sırasında İtalya'da bulunmuş genç erkekler o zamanlar İngiltere'de pek yenmeyen makaroniyi (makarnayı) benimsemiş oldukları için onlara topluca makaroni kulübü olarak değinilirdi.^[3] Bu kişiler makaroni sözcüğünü benimsemiş ve modaya uygun veya à la mode olan her şeyin 'çok makaroni' olduğunu söylerlerdi.^[4] Horace Walpole 1764'te bir arkadaşına yazdığı mektubunda "uzun bukleli ve opera dürbünlü, çok seyahat etmiş, genç erkeklerden oluşmuş Makaroni Kulübü"nden bahseder. Bu "kulüp" resmi bir kulüp değildir: Bu terim, yüksek, pudralı peruk üzerine şapka giyen (şapka o kadar yüksekteydi ki ancak kılıç ucuyla yerinden çıkarılabiliyordu), gösterişli giyimli züppeleri tarif etmek için kullanılıyordu. Makaroniler dandilerin öncülleriydi, dandiler ise, günümüzdeki kadınsı anlamının aksine, makaronilerilerin aşırılıklarına karşı erkeksi bir tepki olarak belirmişlerdir.^[5]

Londra'nın West End mahallesindeki gravür satıcısı Mary and Matthew Darly, 1771-1773 yıllarında alaycı "makaroni" karikatürleri satmıştır. Yeni Darly mağzası "The Macaroni Print-Shop" (Makaroni baskı mağzası) olarak tanındı.^[6]

İtalyanca maccherone mecazi olarak "dangalak sersem" anlamına gelse de söz konusu makaroni teriminin onunla bir ilgisi yoktur.^[3]

Terimin örnek kullanımları

1773'te yazar ve sözlükçü Dr. Samuel Johnson ve James Boswell bir İskoçya turundaydılar. Johnson eğeri üzerinde rahatsızdı ve Boswell ona takıldı: "Sen nazik bir Londralısın, bir makaronisin, ata binemiyorsun."^[7] (tıknaz ve ciddi tutumlu Johnson Londra'nın en az züppeleşmiş kişisi sayılabilirdi)

Oliver Goldsmith'in She Stoops to Conquer ("Fethetmek için Çömelir") eserinde (1773) yanlış anlaşma ortaya çıkınca ve genç Marlow yanıldığını fark edince, "Demek her şey biliniyor ve ben feci şekilde aldatıldım. Ah, aptal kafam, tüm kentte alaya alınacağım, tüm matbaa mağzalarında karikatürüm asılacak. Aptallar aptalı Makaroni. Bu kadar ev arasından bu evi bir han zannetmek, babamın eski arkadaşını da hancı zannetmek!" diye söylenir.

Amerikan Bağımsızlık Savaşı zamanından kalma “Yankee Doodle” şarkısı, "şapkasına bir tüy dikip ona makaroni diyen" bir adamdan bahseder. Buradaki espri, Yankilerin, şapkada bir tüy olmasının makaroni olmak için yeterli olduğunu zannetmesidir. Bu güfteler gerçekten Britanya ordusunda söyleniyor muydu, uydurulmuş muydular bilinmemektedir ama Yankiler kendileri bu şarkı sözlerini büyük bir hevesle sahiplenmişlerdir.^[8]

Notlar

^ The Macaroni and Theatrical Magazine, ilk sayı, 1772, Amelia Rauser, "Hair, Authenticity, and the Self-Made Macaroni", Eighteenth-Century Studies 38.1 (2004:101-117) (özet tarafından belirtilmiştir).
^ The Oxford Magazine, 1770; Joseph Twadell Shipley, The Origins of English Words: A Discursive Dictionary of Indo-European Roots (JHU Press) 1984:143 içinde belirtilmiştir.
^ ^a ^b "Macaroni". Oxford English Dictionary. Erişim tarihi: 18 Ocak 2011.
^ Rauser 2004
^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2011.
^ Amelia Faye Rauser, "Hair, Authenticity, and the Self-Made Macaroni" Eighteenth-Century Studies 38:1
^ James Boswell, Journal of a Tour to the Hebrides, 1785, chapter 7 [1] 11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Life of Dr. Johnson. eserinde bu anıyı tekrar yazmıştır
^ Bakınız Yankee Doodle varyasyonları ve parodileri.

Kaynakça

Rictor Norton, "The Macaroni Club: Homosexual Scandals in 1772"29 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Homosexuality in Eighteenth-Century England: A Sourcebook
The Lewis Walpole Library, Yale: "Preposterous Headdresses and Feathered Ladies: Hair, Wigs, Barbers, and Hairdressers"17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Exhibition, 2003.

[1] The Macaroni and Theatrical Magazine, ilk sayı, 1772, Amelia Rauser, "Hair, Authenticity, and the Self-Made Macaroni", Eighteenth-Century Studies 38.1 (2004:101-117) (özet tarafından belirtilmiştir).

[2] The Oxford Magazine, 1770; Joseph Twadell Shipley, The Origins of English Words: A Discursive Dictionary of Indo-European Roots (JHU Press) 1984:143 içinde belirtilmiştir.

[oed-3] "Macaroni". Oxford English Dictionary. Erişim tarihi: 18 Ocak 2011.

[4] Rauser 2004

[5] "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2011.

[6] Amelia Faye Rauser, "Hair, Authenticity, and the Self-Made Macaroni" Eighteenth-Century Studies 38:1

[7] James Boswell, Journal of a Tour to the Hebrides, 1785, chapter 7 [1] 11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Life of Dr. Johnson. eserinde bu anıyı tekrar yazmıştır

[8] Bakınız Yankee Doodle varyasyonları ve parodileri.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]