Makineli silah - Vikipedi
Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir.Ağustos 2022) ( |
Makineli silah, tam otomatik ve/veya portatif silahtır, genellikle şarjör, mermi kayışı veya büyük kapasiteli magazinlerden mermi alarak ve yine genellikle dakikada birkaç yüz mermi atma oranıyla tasarlanmışlardır. İlk makineli tüfekler bir el kolunun çevrilmesi gibi, manuel olarak kullanılıyordu. Birleşik Devletler kanunlarında terim olarak, özellik kullanılmamak suretiyle tam otomatik silahları tanımlar, örneğin medya haberlerinde veya yasal kodlarda.[1]
Kalibreler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir makineli tüfeğin kalibresinin üst limitini belirtmek için iki farklı tanımlama kullanılır:
- 12.7 mm'den (.50 kalibre) büyük kalibreler veya
- 20 mm.'den büyük kalibreler büyük kalibreli otomatik silahlar genellikle otomatik toplar şeklindedir. Bunlar arasında her iki isimle anılan ve diğer özelliklere göre değişen silahlar da vardır; örneğin yaklaşık 15 mm silahlar, otomatik top veya makineli tüfek olarak düşünülebilir.
Diğer bir etken silah konvansiyonel patlayıcı toplarıdır. Yüksek kalibreli patlayıcı mermi kullanan otomatik silahlar, otomatik toplar veya otomatik bombaatarlardır. Makineli tüfekler yüksek bir kalibreye namlu uzunluğu oranına eğilimlidirler (uzun namluya küçük kalibre).
İki makineli tüfek devri vardır: Manuel makineli tüfekler devri ve otomatik makineli tüfekler devri. Teknolojik gelişme bir dizi otomatik özelliklerin gelişimini sağladı (zincirleme cephane gibi). Manuel çok atımlı araçların zamanı yüzlerce yıl öncesine dayanır; fakat manuel ve otomatik makineli tüfekler 1800'lerin son yarısına denk gelir. Manuel makineli tüfekler kolla kullanılan krank mekanizması ile çalıştırılırlardı ve kol döndürüldükçe ateşleme ve yeniden yükleme gerçekleşirdi, karşılık olarak otomatik makineli tüfeklerde basit bir tetik mekanizması mevcuttur. Daha birçok önemli fark bulunmasına rağmen en önemli gelişim daha yüksek ateş oranına izin vermesidir.
Manuel makineli tüfekler, manuel yaylım ateşi yapan silahlar gibi ilk kez Amerikan İç Savaşı'nda kullanıldı. Mitralyöz ve "coffee gun" manuel ateşlemeli ve doldurma hunisinden mermiler ile beslenen otomatik doldurmalı olarak kullanıldı. Mitralyöz -manuel çalışan dönen makineli tüfek- 19. yüz yıl sonlarında bir numaralı silah olacaktı, bununla birlikte birçok farklı model değişik kullanım açılarıyla üretildi (Nordenfelt makinalı tüfeği). İlk otomatik makineli tüfek kayış cephaneli tek namlulu ve otomatik dolumlu geri tepme kullanımlı Maxim tüfeğidir. Bu mermi enerjisi kullanımı ayrıca neredeyse diğer tüm 20. yüzyılın yarı ve tam otomatik silahlarında gelişim yarattı.
Modern otomatik makineli tüfeklerin başlıca iki işleme sistemi gaz işleyişli (yanan barutun gazını hareket çevrimine dönüştürür) ve geri tepme işleyişlidir (mermiyi boşaltımını geri tepme olarak çevrim hareketine dönüştürür). İlk gaz işleyişli makineli tüfek M1985 Colt-Browning makineli tüfeğidir. Diğer (daha küçük) tip dıştan çalıştırılan makineli tüfektir. İnsan gücü veya mermi enerjisinden ziyade, üçüncü bir kaynak (elektrik motoru gibi) kullanılır; bu tipler artık daha özel isimlerle anılmaktadır (Minigun, Chaingun). Modern makineli tüfeklerin en yaygın tipi otomatik, geri tepme işleyişli ve kayış beslemeli tiptir. Elektrikli ve mitralyöz tipi makineli tüfekler savaş uçaklarında ve diğer araçlarda yaygındır.
Modern Makineli Tüfekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Her mermi için bir kez tetiğe basılan yarı otomatik silahların aksine, makineli tüfek, tetiğe basılı tutulduğu sürece ve mermi ile beslendiği sürece ateş etmek üzere tasarlanmıştır. Siviller tarafından genellikle tüm tam otomatik silahları tanımlamak üzere kullanılan "makineli tüfek" terimi, askeri dilde, elle ateşlenen göreceli olarak ağır silahlarla sınırlandırılmış, sürekli veya sık atışlı olarak cephanenin izin verdiği kadar otomatik ateşlenen silahlar için kullanılır. Makineli tüfekler savunmasız veya az savunmalı kişilere veya önleme ateşini desteklemek için kullanılması normaldir.
Bazı makineli tüfekler saatlerce sürecek önleme ateşi için denenmiştir, diğer otomatik silahlar bir süre kullanıldıktan (bazen bir dakika bile olmadan) sonra aşırı ısınabilir. Bütün makineli tüfekler atışlar arasında namludan hava soğutmasına izin veren açık mandaldan atış yaparlar. Ayrıca namlu soğutma sistemlerine de veya ısınan namlunun değiştirilmesine izin veren çıkartılabilir namlulara sahiptir.
Hafif makineli tüfek, Orta makineli tüfek ağır makineli tüfek veya genel amaçlı makineli tüfek olarak alt dallara ayrılmasına rağmen, en hafif makineli tüfek bile daha büyük ve daha ağır olma eğilimindedir. Manga otomatik silahları (SAW), hafif makineli tüfeklerin bir versiyonudur ve sadece bir kullanıcı (bazen bir de cephane taşıyıcı gerektirir. Orta ve ağır makineli tüfekler üç ayak ya da bir aracın üzerine monte edilebilir; insan taşıdığı zaman, makineli tüfek ve yardımcı ilaveler (üç yaka, cephane, yedek namlular vs.) ek olarak insan gerektirebilir.
Başlıca makineli tüfekler şerit beslemelidir, buna rağmen bazı hafif makineli tüfekler silindir veya kutu magazinlerden beslenebilir ve bazı araca bağlı makineli tüfekler besleme hunisinden mermi alabilir.
Diğer otomatik silahlar mermi boyuna ve merminin olumlu kilit kapalı mandal veya olumlu olmayan açık mandaldan ateşlenmesi gibi birkaç kategoriye bölünmüştür. Tabanca kalibreli cephane kullanan tam otomatik silahlar, makineli tabanca (genellikle boyut kapsamında) olarak adlandırılabilirler; tam güçlü tüfek mermisini kapalı mandaldan ateşleyen seçici ateş tüfekleri, otomatik tüfekler olarak adlandırılır, bunlardan geri dönüşü güç ile tüfek mermisi kullananlar saldırı tüfeği olarak adlandırılırlar.
Makineli tüfeğin yer savaşında birincil rolü düşman üzerine, saklanmaları ve etkili olmamalarını sağlayan önleme - destek ateşi yapmaktır. Bu hem düşman saldırısını durdurur hem de dost kuvvetlere düşmana saldırma sırasından daha az risk sunar.
Hafif makineli tüfekler basit demir nişangâhlara sahiptir. Yaygın bir nişan alma sistemi katı (yuvarlak) turlar ve izli mermi turlarıyla takip edilir (genellikle dört yuvarlak mermi ardından bir izli mermi şeklindedir), böylece nişancı mermi yolunu görebilir ve hedefe doğru hareket ettirebilir, ayrıca diğer askerlerinde ateşine yön verebilir.
Piyade tüfekleri tabanca kalibreli hafif makineli tüfek ile geleneksel tam güçlü kartuş ateşli tüfek karışımıdır, tek atış, tek basış ile birkaç atış ve tam otomatik atışa izin vermektedir (seçilebilir atış).
50 kalibrelik Browning M2 gibi birçok ağır makineli tüfek hedefleri uzak mesafelerden vurabilecek hassasiyettedir. Vietnam Savaşı sırasında, Carloss Hathchock 50 kalibrelik, dürbünlü görüş ile donatılmış ağır makineli tüfeği ile 2250 metreden hedefini vurarak rekor oluşturdu. Bu olay Barrett M82 gibi 50 kalibrelik anti-materyal sniper tüfeklerinin tanıtımına öncülük etti.
Bileşenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bütün makineli tüfekler şu bileşenlere sahiptir:
- Hazneye yükleme için bir besleme sistemi. Fişekler, hazneye farklı yollarla beslenirler, en yaygın yöntem magazin veya mermi kayışıdır.
- Ateşleme için bir tetik sistemi. Asıl tetik, mandalı yakalamak için bir emniyet tetiği, bir mandal ve ateşleme pini ve diğer mekanizmalar. Tipik olarak, tetiği çekiş namludaki mermiye vurmaya neden olur ve emniyeti engeller. Bu tetik serbest bırakılana kadar sürekli devam eden bir atış sağlar. Bir emniyet tetiği daha sonra mandalı veya ateşleme pini durdurur. Böylece makineli tüfek ateşleme turunun bir yerinde durur.
- Harcanan veya ateşlenmeyen mermiyi tahliye eden bir sistem. Genellikle çok basit bir mekanizmadır: mandalın yanındaki pim, kartuşun sırtını tutar ve boşaltma noktasına doğru hafifçe vurur.
Bu bileşenler tahrik edilmesi gereken bir mekanizmayı oluşturur. Eğer kartuşun geri tepmesiyle tahrik ediliyorsa geritepme işleyişli olarak, ateşlenen kartuşun oluşturduğu gaz ile tahrik ediliyorsa gaz işleyişli olarak adlandırılır. Motor gibi bir dış etkenle tahrik ediliyorsa genellikle chain gun olarak adlandırılır.
İşleyişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bütün makineli tüfekler şu çevrimi takip eder:
- Harcanan kartuşu çıkartan tahliye portu.
- Tetik mekanizmasını hazırlama, silahı tekrar ateşlemeye hazırlar.
- Bir sonraki kartuşu atım yatağına yükleme. Genellikle yay gerilimi veya bir döndürme yeni kartuşu döndürür ve atım yatağına geri sürer.
Bir mekanizma ateşleme pininin kartuşu ateşlemesini sağlar boşaltma ve doldurma adımlarını etkinleştirir. Çevrim tekrarlanır. Bütün bu çevrim saniyenin küçük bir parçası kadar sürer böylece bir saniye içinde birçok atış sağlanır. İşleyiş bu mekanizmalarının etkinleşmesi ne olursa olsun, basitçe aynıdır. Örneğin:
- Makineli tabancalar genellikle gazın geri tepmesi ile çalışır.
- Otomatik tüfeklerin çoğu ve özel otomatik silahlar merminin ateşlenmesi ile açığa çıkan gazla harekete geçer. Bazı silahlar (AR-15 ve M-16 gibi) sürgü ile bütünleşir. Diğer modeller (M15 ve AK-47 gibi) tabancaya bir sürgü ile eklenir ki bunlar kilitsizdir ve sürgünün çalışmasını sağlar.
- Geri tepmeyle çalışan bir makineli tüfek geri tepmeyi ilk kilidi çözmek ve ateş açmaya başlamak için kullanır. M2 .50 ve Browning .50 gibi ağır makineli tüfekler bu çeşide örnek olarak gösterilebilir. Bunlar ilk atışı beslemek için büyük bir horoz kaldıracına ihtiyaç duyması ile tanınırlar.
- Dıştan çalışmalı bir makineli tüfek örnek olarak gösterebilecek bir elektrik motoru, hatta seri ateş edebilmek için bir el krankı gibi bir güç kaynağı kullanır. Bu çeşitteki modern silahların çoğu mekanizmalarından dolayı zincir silahları olarak adlandırılır. Gatling silahları ve revolverler birkaç namluya ya da bir karusel nişanlayıcı üzerinde fişek yatakları ve bir kameraların sistemi ki bunlar seri atışlar için her bir mekanizmayı doldurur, horozu kaldırır ve ateşler. Bir eksen etrafında dönen bu hareket inanılmaz bir ateş oranı sağlar; dakikada sık sık birkaç bin mermi ateşlenir. Zincir silahların hepsi çok amaçlı namlular ve fişek yatakları kullanmaz. Harici güç kaynağı isabetsiz atışları durdurduğu zaman zincir silahların atış frekansını bozmak için çok az bir kısmı gaz geri tepmeli bir silahtan daha eğimlidir. Eğer fişeğin gücünden gelen mermiyi atmak için bu kuvvet gerekliyse bu mümkün değildir. Zincir silahlar genellikle büyük fişekler ile birlikte kullanılır ki bu anlar 20 mm çaplı ya da daha büyük çaplıdır. Kimis is küçük fişekler kullanır. M134 minigun buna örnek olarak gösterilebilir. Daha küçük fişekler ateşler. Bunlar her ne kadar güç kaynağının büyüklüğü ve ağırlığı ile sürüş mekanizması bir aracın dışında ya da bir hava savunma tepesinde kullanmak yüzünden onları yararsız yapar.
Ağır makineli tüfekler genellikle su / hava soğutmalı veya değiştirilebilir namluludurlar. Değiştirilebilir namlular, namlunun aşırı ısınmasını engellemek için periyodik olarak değiştirilmelidir. Uzun süreli sürekli atışlarda namlu sıklıkla değiştirilerek soğuması sağlanmalıdır. Bu değişimi azaltmak için çoğu hava soğutmalı silahlarda sadece darbeli atışlar ya da kısa süreli sürekli atışlar yapılır.
Makineli tüfeklerin tamamı ilk atak saldırısı için kullanılmaz. Geri tepmeli makineli tüfekler çoğu zaman yerde kullanılır. Atış hâlindeki bir silahın mil dirseği tarafından ateşleme pini döndürülür. Bazı otomatik tüfeklerin ilk ateşlenmesi elektrik ile olmaktadır.
Merminin namluya sürülmesi ve ateşlenmesi aynı zamanda gerçekleşen silahlarda, merminin namluya sürülmeden ateşlenmesini önlemek için, atıcının güvenliğini sağlamak amacıyla, mekanik zamanlama gereklidir. Bu, özellikle 40 mm bombatar gibi yüksek patlayıcılı mühimmatların ateşlendiği silahlarda çok daha önemlidir.
Makineli tüfekler bir ya da daha fazla mekanik emniyet tetiği tarafından kontrol edilir. Bir emniyet tetiği sürgüyü durdurarak merminin aynı noktaya düşmesini engeller. Bazı emniyet tetikleri ise geriye kilitlendiklerinde dururlar. Diğer emniyet tetikleri mermi fişek yatağına girdiği zaman kilitlenir ve ateşleme pinini durdurur.
Hemen hemen tüm silahların tetiği basitçe ateş etmekten alıkoyan bir emniyet tetiği vardır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ In United States law, a Machine Gun is defined (in part) by The National Firearms Act of 1934, Amerika Birleşik Devletleri code Title 26, Subtitle E, Chapter 53, Subchapter B, Part 1, § 5845, as “... any weapon which shoots ... automatically more than one shot, without manual reloading, by a single function of the trigger.”
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- GunTrustLawyer.com23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- How Stuff Works16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ABD patent 15.315
- Vickers machine gun site15 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The REME Museum of Technology – machine guns
- Discover Military Machine Guns
- From Gatling to Browning4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.