French
DeutschMatematiksel araç - Vikipedi
Matematiksel araç, matematik çalışma, eğitim veya uygulamasında kullanılan bir araç veya cihazdır. Geometri'de, sadece bir pergel ve çizgilik kullanılarak çeşitli ispatların oluşturulması sağlandı. Bu ispatlardaki argümanlar sadece bu araçların idealize edilmiş özelliklerine dayanıyordu ve gerçek yapı sadece bir yaklaşım olarak kabul edildi. Uygulamalı matematik'te açıları ve mesafeleri ölçmek için, astronomi, seyrüsefer, genel ölçüm ve zaman ölçümünde matematiksel araçlar kullanıldı.[1]
Genel bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]
Usturlab, kuadrant ve diğerleri gibi araçlar, gezegenlerin ve diğer gök cisimlerinin göreceli konumlarını ve hareketlerini ölçmek ve doğru bir şekilde kaydetmek için kullanıldı. Sekstant ve diğer ilgili araçlar denizde seyir için gerekliydi.
Cetvel, bölücü kumpaslar, iletki, gönye, pergel, elipsograf, T-cetveli ve opizometre gibi çoğu araç geometri alanında kullanılır. Diğerleri Aritmetik'te (örneğin abaküs, kayan cetvel ve hesap makinesi) veya cebir'de (integraf) kullanılır. Astronomide, çoğu kişi tarafından piramitlerin (Stonehenge ile birlikte) aslında yıldızları uzun süreler boyunca gözlemlemek veya yıllık ekim-dikim mevsimlerini takip etmek amacıyla kullanılan araçlar olduğu düşünülmektedir.
Okullarda
[değiştir | kaynağı değiştir]Oxford Set of Mathematical Instruments, Birleşik Krallık'ta ve tüm dünyada nesiller boyu okul çocukları tarafından matematik ve geometri derslerinde kullanılan bir araç setidir. İki set gönye, 180° iletki, 15 cm cetvel, metal pergel, 9 cm kurşun kalem, kalemtıraş, silgi ve 10 mm şablon içerir.
Matematiksel araç örnekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Matematiksel kağıtlar
- Milimetrik kağıt
- Kutupsal koordinat kağıdı
- Smith abağı
- Üçgen ızgara kağıdı
- Olasılık kağıdı
- Logaritmik kağıt
- Çizim aletleri
- Cetvel
- Çizgilik
- Pistole veya eğri şablonu
- Pergel
- Küçük daireler için sıfır pergel
- Büyük daireler için çubuk pergel
- Pantograf
- Ölçüm aletleri
- Bölücüler
- Küçültme pergeli veya orantılı pergel (Galileo ve Burgonya tipi)
- Gonyometre (açıölçer)
- İletki
- Kumpas
- Gönye
- Rubu tahtası
- Basit bilgi işlem araçları ve aygıtları
- Çetele
- Abaküs (Sayı boncuğu), Soroban (Japon abaküsü) ve Suanpan (Çin abaküsü)
- Sayma kutusu
- Sayma jetonu
- Sayma ipi
- Kaydırma çubukları, özellikle Napier'in kemikleri
- Toplama iğnesi
- Sayı kaydırıcı (Addiator)
- Kayan cetvel
- Logaritma tablosu ve İntegral tablosu gibi matematiksel tablolar
- Nomogram
- Türev alma araçları
- Aynalı cetvel
- Derivimetre (Ott'a göre türev ölçer)
- Harbour'a göre Prizma türevcisi
- İntegral hesaplama araçları
- Opizometre (Ölçüm çarkı)
- Coradi'ye göre eğri ölçer
- Ott'a göre eğrilik ölçer
- Kutupsal planimetre
- Doğrusal planimetre
- İntegraf ve İntegrimetre
- Harmonik analiz cihazı
- Analog Hesaplama Cihazları
- Örneğin Brunsviga Maschinenwerke'nin ekleme/toplama makineleri
- Çarpma makineleri
- Dört işlem makinesi
- Pascal Hesaplayıcısı (Pascaline)
- Charles Babbage'ın Fark Motoru (1822)
- Charles Babbage'ın Analitik Motoru (1835)
- Herman Hollerith'in Hollerith Tabulatörü (Listeleyicisi) (1890)
- Şifreleme araçları / makineleri
- Dijital Hesaplama Cihazları
- Hesap makinesi
- Northrop Aircraft Corporation'un Dijital Diferansiyel Analizörü (1950)
- Bilgisayar
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Construction and Principal Uses of Mathematical Instruments
- Bölme motoru
- Ölçü aleti
- İşango kemiği
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gerard L'Estrange Turner (1998), Scientific Instruments, 1500-1900: An Introduction, University of California Press, s. 8, ISBN 0520217284
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- J. L. Heilbron, (Ed.) (2003), "Instruments and Instrument Making", The Oxford Companion To the History of Modern Science, Oxford University Press, ss. 408-411, ISBN 0195112296
- E. M. Hosbergh (Ed.): Handbook of the Exhibition at the Napier Tercentenary Celebration (Edinburgh, 1914), Londra'da Modern Instruction Mentions of Calculation olarak yeniden yayınlandı.
- Joseph Lipka, Graphical and mechanical computation, 1918, Newyork:John Wiley & Sons
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Historische Winkelmesser" (Almanca). 29 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
 | Matematik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
