French
DeutschMatteo Ricci - Vikipedi
Matteo Ricci | |
|---|---|
 Çin kıyafetli Ricci - Emmanuel Pereira'nın çizdiği portre | |
| Doğum | 6 Ekim 1552 Macerata, Papalık devleti |
| Ölüm | 11 Mayıs 1610 (57 yaşında) Pekin, Ming Hanedanı |
| Meslek | Din adamı, Çevirmenlik |
| Önemli eser(ler) | Kunyu Wanguo Quantu |
Matteo Ricci[1][2] (d. 6 Ekim 1552, Macerata, Papalık devleti – ö. 11 Mayıs 1610, Pekin, Çin), Çin'de Xitai (西泰) olarak da bilinen[3] İtalyan bir Cizvit misyoneri ve bilim insanıdır. Dinlerarası diyalogun öncüllerindendir. Çin ve Avrupa kültürleri arasında bir arabulucu olmuştur.
Cizvit olarak Matteo
[değiştir | kaynağı değiştir]1571 yılında Cizivitlere katılmıştır. 1582 yılında Macao'ya Çince ve Çin kültürünü öğrenmeye gönderilmeden önce 1578'de Hindistan'daki Goa'ya gönderilmiştir.
Ricci elindeki dünya haritası, batılı saatler ve prizmalar ile pek çok eğitimli Çinlinin ilgisini çekmiştir. Kendisine Çince bir isim olarak Li Ma-tou'yu seçmiştir. İlk din değiştirenlerin tavsiyeleri üzerine, Ricci ve diğer Cizvitler kendilerini rahip ve misyonerden ziyade akademisyen olarak göstermişler ve yerel yetkili ve akademisyenlerle dini diyalog yerine ağırlıklı olarak bilim (özellikle de astronomi) hakkında konuşmuşlardır. Bir hastalıktan dolayı 1610'da ölmüş ve Pekin'in batı kapısının dışına defnedilmiştir.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]1595 yılında Ricci Konfüçyüsçü kaftanlar uzun saç ve sakallarla Nanchang (bugünkü Jiangxi)'ye yerleşmiştir[4]. Burada İmparatorluk prensine atfedilmiş dostluk üzerine bir inceleme ve bir kateşizm kitabı yazmıştır. Bu Dostluk üzerine incelemesini yazmak için antik ve Hristiyan dönemin (Horatius, Aristoteles, Cicero gibi) büyük Yunan ve Latin filozoflarından yararlanmış ve Kilise Babaları'nın sözlerinden alıntılar yapmıştır (Ambrosius ve Augustinius ağırlıklı olmak üzere).
1600 yılında pek çok Çinli akademisyeni etkileyen yenilenmiş bir dünya haritası yayınlamıştır.
1607'de en yakın Çinli işbirlikçisi Xu Guangqi'nin yardımı ile Öklid'in astronomi, trigonometri, geometri ve aritmetik üzerine yazılarının ilk altı bölümünü çevirmiştir.
1608'de Çince etik üzerine bir kitap yazmıştır: Bir Yenilikçinin On Diyaloğu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Encyclopedia of Religion (İngilizce). McMillan Publishing Company – Mirca Eliade. 1987. ss. 377-78 Cilt 12 ISBN 0-02-909830-0.
- ^ Mathématiques, Astronomie, biologie et soin des âmes – Les jésuites et les sciences. François Euvé (Fransızca). Lessuis. 2012. ss. 67-72 ISBN 978-2-87299-226-3.
- ^ https://web.archive.org/web/20240517062128/https://baike.baidu.com/item/%E5%88%A9%E7%8E%9B%E7%AA%A6/1512904 [yalın URL]
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. James A. De Jong. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 473 ISBN 975-8318-86-1.
